กลายเป็นปัญหาใหญ่ที่ชาวไทยโดยเฉพาะชาวกรุงประสบตอนนี้เมื่อฝุ่นละอองเต็มเมืองจนส่งผลกระทบกับการใช้ชีวิต แต่หนึ่งในคำถามที่หลายคนยังไม่รู้คำตอบแน่ชัดคือ แล้วฝุ่นละอองระดับ PM2.5 นั้นมาจากไหนกันแน่ แบไต๋ไปค้นหาคำตอบมาให้แล้ว

เส้นผมขนาด 50 ไมครอนกับแท่งคาร์บอนขนาด 6 ไมครอน ซึ่งฝุ่น PM2.5 ที่เราว่าจะมีขนาดเล็กกว่านี้อีก

ฝุ่น PM2.5 นั้นหมายถึงฝุ่นละอองที่มีขนาดเล็กกว่า 2.5 μm หรือ 2.5 ไมครอน ซึ่งเป็นฝุ่นที่มีขนาดละเอียดมาก ขนาดเทียบเท่ากับแบคทีเรีย ซึ่งฝุ่นละอองระดับนี้ระบบป้องกันในร่างกายไม่สามารถดักจับได้ดีนัก ทำให้มีโอกาสเข้าสู่ร่างกายสูง ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของโรคมะเร็งปอด ซึ่งงานวิจัยบอกว่ามนุษย์โอกาสเป็นมะเร็งปอดมากขึ้น 36% ต่อการเพิ่มขึ้นของฝุ่น PM2.5 จำนวน 10 μg/m3 (ไมโครกรัมต่อตารางเมตร) ส่วนฝุ่นอีกชนิดคือ PM10 คือฝุ่นที่มีขนาดใหญ่ขึ้น เกิดจากหิน ดิน ทราย ย่อยสลายเป็นฝุ่น มีขนาดตั้งแต่ 2.5 – 10 ไมครอน ซึ่งมีผลกระทบกับร่างกายน้อยกว่า PM2.5 ครับ

ฝุ่น PM2.5 ในกรุงเทพมาจากไหน

จากเอกสาร “โครงการศึกษาแหล่งกำเนิดและแนวทางการจัดการฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ในพื้นที่กรุงเทพและปริมณฑล” โดยกรมควบคุมมลพิษเมื่อปี 2561 ระบุไว้ชัดเจนว่าที่มาของฝุ่น PM2.5 นั้นมาจาก “ไอเสียดีเซล” เป็นอันดับหนึ่ง และ “การเผาชีวมวล” เช่นการเผาขยะ เป็นอันดับรองลงมา ส่วน “ฝุ่นทุตยิภูมิ” หรือฝุ่นที่เกิดจากการรวมตัวของก๊าซมลพิษ เช่น แอมโมเนียมไนเตรตและแอมโมเนียมซัลเฟต ซึ่งข้อมูลยังบอกว่าฝุ่น PM2.5 ในกรุงเทพนั้นจะมีในช่วงหน้าแล้งมากกว่าหน้าฝนถึง 2 เท่าตัว

สรุปว่าฝุ่น PM10 ส่วนใหญ่นั้นเกิดจากธรรมชาติเป็นฝุ่นหิน ฝุ่นทราย ส่วนฝุ่น PM2.5 เกิดจากกิจกรรมของมนุษย์เป็นหลัก

วงจรฝุ่นในไทย ที่จะเพิ่มขึ้นทุกหน้าแล้ง

ปฏิเสธไม่ได้ว่าปัญหาฝุ่นในประเทศไทยนั้นต้องร่วมมือกันแก้ไขทุกคน ทุกส่วน เริ่มตั้งแต่ภาครัฐที่ต้องเร่งนโยบายที่เกี่ยวข้องให้เร็วขึ้น เช่นการปรับปรุงมาตรฐานน้ำมันในไทยจากมาตรฐาน EURO 4 เป็น EURO 5 และ 6 ให้เร็วขึ้น (ตอนนี้วางแผนว่าจะใช้ EURO 5 ในปี 2566 และ EURO 6 ในปี 2572 สำหรับรถยนต์เล็ก ส่วนรถใหญ่ต้องรอถึง 2575 ถึงจะบังคับใช้ EURO 6) รวมถึงการสนับสนุนรถไฟฟ้าให้มากขึ้น ที่สำคัญคือต้องมีมาตรการควบคุมปริมาณรถยนต์ในเมืองพร้อมพัฒนาระบบขนส่งมวลชนไปพร้อมกัน แต่ตอนนี้ที่ต้องการเร่งด่วนคือการประกาศให้ประชาชนระวังอันตรายจากฝุ่น และมาตรฐานลดฝุ่นเร่งด่วนต่างๆ เช่นการรดน้ำ จะลดฝุ่นขนาด PM10 ได้ แต่ไม่ลดฝุ่น PM2.5 นะ ก็ต้องใช้มาตรการอื่นๆ ประกอบเข้ามาอีก

ส่วนสำหรับคนที่กำลังเลือกหน้ากาก เราแนะนำให้เลือกหน้ากากมาตรฐาน N95 ขึ้นไปครับ ซึ่งเราแนะนำไว้ในบทความนี้ครับ