รู้หรือไม่ ว่าไอคอน '⌘' บนปุ่ม Command ในเครื่องแมคเกิดขึ้นได้อย่างไร ?

ปกติเวลาเราใช้งานคอมพิวเตอร์ มักจะมีไอคอนรูป Windows อยู่บริเวณด้านล่างซ้าย (และขวาในคีย์บอร์ดหลาย ๆ รุ่น) และสำหรับผู้ใช้แมค ทั้งแมคบุ๊ก (Macbook) ไอแมค (iMac) และเครื่องแมคอื่น ๆ นั้น จะมีเป็นปุ่มรูป ⌘ และคำข้างล่างว่า Command แทน แต่ทำไมถึงเป็นรูปนี้ แล้วทำไมไม่เป็นโลโก้แอปเปิ้ล (Apple) เหมือนที่คอมพิวเตอร์ Windows ใช้ไอคอนของตัวเองล่ะ ?

แอปเปิ้ลนั้นเป็นบริษัทที่ทำคอมพิวเตอร์มานานแล้ว ตั้งแต่สมัยที่ยังไม่มีเมาส์เพื่อสื่อสาร ดังนั้นหากจะให้ใส่คำสั่งเพื่อควบคุมคอมพิวเตอร์ จะต้องมีปุ่มพิเศษที่ต้องกดค้างเพื่อทำการ ‘ควบคุม’ คอมพิวเตอร์เครื่องนั้น จึงได้ทำปุ่มรูปโลโก้แอปเปิ้ลออกมา 2 ปุ่ม เป็นแอปเปิ้ลทึบ (Closed Apple) และแอปเปิ้ลโปร่งใส (Open Apple) ที่มีแต่เส้นรอบรูปเท่านั้น โดยตัวอย่างคอมพิวเตอร์ที่ใช้โลโก้นี้ก็จะเป็น Apple IIc และ Apple III เป็นต้น

คีย์บอร์ดของคอมพิวเตอร์ Apple IIc ซึ่งมีปุ่มแอปเปิ้ลโปร่งใส (ล่างซ้าย) และแอปเปิ้ลทึบ (ล่างขวา) ภาพโดย Jean-Paul Margnac

ซึ่งปุ่มแอปเปิ้ลโปร่งใสนั้น มีไว้ใช้แทนปุ่ม ‘Control’ หรือ ‘CTRL’ ตามคีย์บอร์ดของคอมพิวเตอร์สมัยนี้ คีย์ลัดที่ใช้่ได้ก็จะคล้ายกับสมัยนี้ด้วย ถ้ากดแอปเปิ้ลโปร่งใส + A ก็จะเป็นการ ‘เลือกทั้งหมด’ เหมือนเวลากด Ctrl+A นั่นเอง ส่วนแอปเปิ้ลทึบ จะมีไว้ใช้เพื่อเป็นทางลัดในการควบคุมคอมพิวเตอร์แบบอื่น ๆ

ซึ่งดีไซน์นี้ดูจะเป็นเรื่องที่ดี และสวยงาม แต่อยู่มาวันหนึ่งในเดือนสิงหาคม ปี 1983 ช่วงที่กำลังพัฒนาคอมพิวเตอร์ที่เปลี่ยนโลกไปตลอดกาลอย่าง Macintosh ที่จะเปิดตัวในเดือนพฤษภาคม ปี 1984 สตีฟ จอบส์ (Steve Jobs) เจ้าของบริษัท Apple ในขณะนั้น ได้เข้ามาดูการออกแบบแอป MacDraw ซึ่งเป็นโปรแกรมวาดรูปที่จะติดเครื่อง Macintosh ไป แล้วในโปรแกรมนั้น เมื่อเรากดเมนูด้านบน จะเห็นคีย์ลัดต่าง ๆ ในโปรแกรม ซึ่งจะมีเลย์เอาท์บอกไว้ว่าต้องกดปุ่มรูปใดบ้าง ทำให้ในแต่ละคีย์ลัด มีรูปแอปเปิ้ลเต็มไปหมด

“บนหน้าจอมีแอปเปิ้ลมากเกินไป ! มันไร้สาระไปแล้ว ! เรากำลังเอาโลโก้ Apple ไปใช้อย่างไร้สาระ ! เราต้องหยุดทำอย่างนั้นแล้วล่ะ !” สตีฟ จอบส์ โพล่งขึ้นมาหลังจากเห็นหน้าตาแอปนั้นครั้งแรก ทีมที่ออกแบบก็ได้อธิบายไว้ว่า เราจะต้องวางเลย์เอาท์คีย์ลัดไว้ เพื่อไม่ให้คนสับสนเวลาเริ่มใช้งานครั้งแรก จะได้ไม่งง สตีฟเลยตอบกลับว่า งั้นเราต้องหาไอคอนใหม่มาใช้แทนแล้วล่ะ

ซูซาน แคร์ (Susan Kare) นักออกแบบไอคอนให้กับเครื่อง Macintosh ได้พยายามหาไอคอนที่น่าจะเหมาะมาใช้แทนปุ่มที่ไว้ใช้แทนการ ‘Command’ โปรแกรม จนได้ไปพบกับไอคอนคล้าย ๆ ใบโคลเวอร์ที่มีใช้ในประเทศกลุ่มนอร์ดิก บนป้ายบอกทางที่หมายถึง ‘สถานที่ที่น่าสนใจ และสถานที่สำคัญทางวัฒนธรรม’ ซึ่งเป็นรูป ⌘ เมื่อเธอเอามาให้คนในทีมดู ทุกคนชอบกันมาก จึงได้นำเอาปุ่มนี้มาใช้แทนปุ่มรูปแอปเปิ้ล และกลายมาเป็นดีไซน์ปุ่ม Command ในเครื่อง Macintosh และคอมพิวเตอร์อื่น ๆ มาจนถึงปัจจุบัน