ใต้ท้องทะเลอันกว้างใหญ่ มักจะมีสิ่งมีชีวิตมากมาย วันนี้เราจะพาทุกคนไปทำความรู้จัก ปลาที่มีความแปลก เพราะมันได้ชื่อว่าเป็นปลาที่น่าสงสารสุด ๆ ซึ่งหลายคนให้ความสนใจเป็นอย่างมาก เป็นปลาชนิดไหนไปไม่ได้เลยนอกจาก ‘ปลาแสงอาทิตย์’
‘ปลาโมลาโมล่า (Mola Mola)’ หรือ ‘ปลาแสงอาทิตย์’ มีที่มาจากคำว่า ‘โมลา’ นั้นเป็นภาษาละติน แปลว่า หินโม่ โดยเรียกจากลักษณะที่คล้ายกับร่างกายของมันที่มีรูปร่าง กลม หยาบ สีเทา ร่างกายของมันจะตั้งตรงและแบนราบ มองแนวตั้งเหมือนหัวปลาติดหาง และถ้ามองนอนลงจะมีความคล้ายกับกระดานโต้คลื่น โดยปลาชนิดนี้มีขนาดใหญ่มาก หากโตเต็มที่จะมีน้ำหนักราว ๆ 2,000 กก. ทำให้เป็นปลาที่ได้ชื่อว่า ‘ปลากระดูกแข็งที่หนักและใหญ่ที่สุดในโลก’ โดยความว้าวของปลาโมลาโมล่าอีกอย่างหนึ่ง คือ ปลาตัวเมียสามารถวางไข่เป็นจำนวนมากถึง 300 ล้านฟองต่อครั้ง ! เรียกได้ว่าเป็น ‘ปลาที่มีการวางไข่มากที่สุดในโลก’ อีกด้วย
บางคนอาจคิดว่า “มันตัวใหญ่ขนาดนี้ น่าจะเป็นนักล่าที่ดีสิ” คำตอบคือ ผิด ปลาโมลาโมล่าอาจเป็นปลาที่มีขนาดใหญ่ แต่ไม่ดุร้ายและเชื่องพอที่นักดำน้ำสามารถเข้าใกล้ได้ แต่สำหรับนักเดินเรือแล้ว เจ้าปลาชนิดนี้ถือเป็นปลาที่อันตรายไม่เบาเลย เพราะมันสามารถกระโดดขึ้นเหนือน้ำเพื่อสะบัดปรสิตที่มาอาศัยอยู่ในตัวมันทิ้ง และถ้าโชคร้ายมันอาจจะกระโดดขึ้นไปบนเรือที่แล่นผ่านไปมาได้ โดยในประวัติศาสตร์โลก ปลาแสงอาทิตย์สังหารมนุษย์ไปทั้งสิ้น 1 รายถ้วน เพราะมันกระโดดขึ้นมาบนเรือทับคนตาย ที่สำคัญมันชอบลอยอยู่เหนือผิวน้ำ เพื่อให้พวกนกจะคอยช่วยกำจัดพยาธิที่ไชอยู่บนผิวของมันให้ด้วย นับว่าเป็นความสัมพันธ์แบบได้ประโยชน์ทั้งสองฝ่าย แต่เห็นใจดีแบบนี้เจ้าโมลาโมล่าก็มีศัตรูตัวฉกาจ คือ แมวน้ำ และ สิงโตทะเล มันมักจะถูกล่าเพื่อความสนุกสนานโดยการฉีกครีบออก และโยนไปรอบ ๆ แล้วจึงปล่อยให้มันตายอยู่บนพื้นทะเล (น้องน่าสงสารมาก ๆ เลย)
นักวิทยาศาสตร์ท่านหนึ่งได้กล่าวว่า ปลาชนิดนี้เป็นปลาที่ไม่มีจุดมุ่งหมายในการเกิดมาบนโลกนี้เท่าไรเหมือนปลาที่ไม่ได้ทำอะไร ทุกวันนี้นักวิทยาศาสตร์ยังถกเถียงกันอยู่ว่า เจ้าปลาแสงอาทิตย์นั้นเคลื่อนที่ได้อย่างไร เพราะมันไม่มีถุงลมปลาไว้คอยกำหนดทิศทางการว่ายน้ำและครีบของมันก็เล็กมาก ๆ ทำได้มากที่สุดแค่กระดิกเพียงเล็กน้อยเท่านั้น ไม่น่าจะว่ายได้เร็ว แต่จากสถิติน้องสามารถทำความเร็วสูงสุดถึง 3.2 กม. ต่อชั่วโมง (ก็ช้ามาก ๆ อยู่ดี)
แต่นักวิทยาศาสตร์บางคนกลับมองว่าพระเจ้าสร้างมันมาสมบูรณ์มาก ๆ กับกลยุทธ์การอยู่รอดของมัน โดยเขาพบว่ามันค่อนข้างอยู่อาศัยเป็นหลักแหล่ง และมันไม่ได้ตากแดดทั้งวัน มันจะว่ายน้ำลงไปในน้ำและอาศัยอยู่ที่ความลึกเป็นกิโลเมตร แต่เนื่องจากมันเย็นมาก ๆ ที่ความลึกระดับนั้นมันจึงต้องว่ายน้ำขึ้นมาพึ่งแดดผิวน้ำเป็นบางครั้ง ถือว่าเป็นปลาที่ขยันเดินทางมาก และร่างกายของมันถูกออกแบบมาให้เดินทางตามแนวดิ่ง มันเลยต้องแบน ๆ เพราะหากมันมีลักษณะกลม ๆ กว้าง ๆ จะเดินทางแนวดิ่งยากมาก รวมถึงถุงลมปลาจะเป็นภาระกับมันเกินไป เพราะความดันในถุงลมจะเปลี่ยนแปลงไปตามการเคลื่อนไหว
ในความโชคร้ายทั้งปวงของเจ้าปลาโมลาโมล่านั้นก็ยังถือว่ามีเรื่องดีอยู่นิดนึง เพราะมันได้ชื่อว่าเป็นอาหารชั้นยอดในบางประเทศ เช่น ญี่ปุ่น, ไต้หวันและประเทศแถบคาบสมุทรเกาหลี ด้วยความที่น้องปลาชนิดนี้มีผิวหนังปกคลุมด้วยเมือกที่ประกอบด้วยร่างแหคอลลาเจนหนาถึง 7.6 ซม. ทำให้คนนำมาประกอบอาหารอยู่บ่อยครั้ง ถือว่ายังมีประโยชน์อยู่บ้างนะ
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส