ย้อนกลับไปในปี 1895 มาร์เซแล็ง โอซอล (Marcellin Auzolle) จิตรกรชาวฝรั่งเศสได้วาดภาพประกอบเพื่อโฆษณาภาพยนตร์เงียบเรื่อง (ลารูเซอร์ อาโรส) L’Arroseur arrose ของ Lumiere Brothers ที่ Grand Cafe ในกรุงปารีส นับตั้งแต่นั้นมาภาพยนตร์ต่าง ๆ ที่ออกฉายก็มักจะมาพร้อมกับโปสเตอร์ส่งเสริมการขาย หรือที่เรียกกันจนติดปากในบ้านเราว่า ‘ใบปิดหนัง’ จนเรียกได้ว่ามีการโฆษณาภาพยนตร์ด้วยโปสเตอร์กันอย่างคึกคัก กระจัดกระจายไปทั่วโลกนับจากนั้น
เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนแปลงไป โปสเตอร์หนังที่เรารู้จักอาจมีบทบาทในหน้าที่ของการเป็นสื่อโฆษณาลดลง แต่ในทางกลับกันเมื่อวันเวลาที่ล่วงเลยทำให้สิ่งเหล่านั้นกลายเป็นความคลาสสิกที่น่าสะสม จนทำให้โปสเตอร์หนังบางเรื่องมีมูลค่าเพิ่มพูนขึ้นอย่างสุดประมาณ
แน่นอนว่าโปสเตอร์หนังก็คือหนึ่งในงานศิลปะ ที่มีทั้งการออกแบบกราฟิกที่สวยงาม การวางองค์ประกอบที่ลงตัวดึงดูดใจ ลายเส้นที่เกิดขึ้นจากฝีแปรงในอดีตหรือแม้แต่มุมกล้องที่เกิดจากการถ่ายภาพในยุคหลัง ๆ แต่เพียงเท่านี้ไม่น่าจะใช่สาเหตุที่ทำให้โปสเตอร์หนังกลายเป็นของสะสมมูลค่าสูงไปได้ หากภาพยนตร์เรื่องนั้นไม่ได้รับความนิยมและที่สำคัญในแง่ของงานศิลปะก็คือ ผลงานชิ้นนั้นเป็นของที่หายากล่อใจนักสะสม และนี่คือ 10 อันดับของโปสเตอร์หนังที่มีมูลค่าสูงสุด ๆ ตลอดกาล จนต้องร้องว้าว
1. Metropolis (1927) – 690,000 เหรียญสหรัฐฯ
ภาพยนตร์ไซไฟสัญชาติเยอรมัน ในปี 1927 ที่มีการเล่าเรื่องได้น่าสนใจมาก ๆ ในสมัยนั้นจนได้ขึ้นชื่อว่าเป็นภาพยนตร์วิทยาศาสตร์ที่ดีที่สุด ครองตำแหน่งอยู่หลายปีจนเสียตำแหน่งให้กับ 2001: A Space Odyssey ในปี 1968 ว่ากันว่าผลงานชิ้นนี้เป็นผลงานชิ้นที่สวยงามที่สุดเท่าที่เคยออกแบบมาของ ไฮนซ์ ชูลซ์-นอยดัม (Heinz Schulz-Neudamm) นักออกแบบกราฟิกและนักวาดภาพประกอบชาวเยอรมัน เขาเป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดีในการออกแบบโปสเตอร์ภาพยนตร์ และผลงานชิ้นนี้ของเขาถือเป็นโปสเตอร์ที่มีมูลค่าสูงที่สุดของโลก และผู้ครอบครองผลงานชิ้นนี้ก็มีข่าวลือว่าไม่ใช่ใครที่ไหนแต่เป็นนักแสดงชื่อดังที่เรารู้จักกันดี ลีโอนาร์โด ดิแคพรีโอ (Leonardo DiCaprio) พระเอกสุดหล่อตลอดกาลของเรานี่เอง
2. Dracula (1931) – 525,800 เหรียญสหรัฐฯ
ภาพยนตร์เสียงเรื่องแรกที่ดัดแปลงจากนวนิยายของ แบรม สโตเกอร์ (Bram Stoker) นำแสดงโดยเบลา ลูโกซี (Bela Lugosi) เป็นภาพยนตร์สยองขวัญเหนือธรรมชาติแบบพรีโค้ดของอเมริกาในปี 1931 กำกับและอำนวยการสร้างโดย ท็อด บราวนิ่ง (Tod Browning) จากบทภาพยนตร์ที่เขียนโดย การ์เร็ตต์ ฟอร์ท (Garrett Fort) โดยอิงจากละครเวทีเรื่อง Dracula ในปี 1924 เป็นหนึ่งในโปสเตอร์ภาพยนตร์ที่หายากและเป็นที่ต้องการมากที่สุดในหมู่นักสะสม มีการซ่อมแซมมาแล้ว 1 ครั้งจากจากการชำรุดตามกาลเวลา เช่นรอยด่างของสีเหลืองในชื่อเรื่อง รอยตะปูที่มุมทั้ง 4 ของโปสเตอร์ รอยพับตามธรรมชาติของผ้าลินิน
3. London After Midnight (1927) และ Casablanca (1946) – 478,000 เหรียญสหรัฐฯ
London After Midnight ภาพยนตร์เงียบของอเมริกาที่รู้จักกันว่าเป็นหนึ่งในภาพยนตร์ที่หายสาบสูญ สำเนาล่าสุดที่รู้จักถูกทำลายในกองเพลิงเอ็มจีเอ็มปี 1965 พร้อมกับภาพยนตร์หายากอื่น ๆ กำกับโดยท็อด บราวนิ่ง ผู้กำกับคนเดียวกับแดร็กคิวล่าในอีก 4 ปีต่อมา ภาพยนตร์เรื่องนี้เปิดตัวพร้อมโปสเตอร์แบบแผ่นเดียว 2 แผ่นคือภาพนี้ และโปสเตอร์สไตล์โรโตกราเวียร์*ในโทนสีซีเปีย (*เป็นกระบวนการพิมพ์ลายชนิดหนึ่ง) โปสเตอร์รุ่นนี้เป็นเพียงสำเนาเดียวที่หาพบ ทำให้เป็นของหายากและมีราคาแพง
Casablanca เป็นภาพยนตร์รักโรแมนติกในช่วงสงครามปี 1942 นำแสดงโดยฮัมฟรีย์ โบการ์ต (Humphrey DeForest Bogart) และอิงกริด เบิร์กแมน (Ingrid Bergman) เป็นภาพยนตร์ 25 เรื่องแรกที่ได้รับเลือกให้อนุรักษ์ในสำนักทะเบียนภาพยนตร์แห่งชาติของสหรัฐอเมริกาว่า ‘มีนัยสำคัญทางวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ หรือสุนทรียศาสตร์’ โปสเตอร์ชิ้นนี้ได้รับการออกแบบสำหรับการเปิดตัวครั้งแรกในอิตาลี ผลงานของ ลุยจิ มาร์ตินาติ (Luigi Martinati) นักวาดภาพประกอบชาวอิตาลี แน่นอนว่าเก่าและมีคุณค่าขนาดนี้ย่อมต้องได้รับการซ่อมแซมส่วนที่เสียหายจนมีสภาพสมบูรณ์จากมืออาชีพ และเป็นสมบัติที่นักสะสมไม่อาจปล่อยให้ผ่านไปได้
4. The Mummy (1932) – 435,500 เหรียญสหรัฐฯ
The Mummy เป็นภาพยนตร์สยองขวัญแบบพรีโค้ดของอเมริกาในปี 1932 กำกับโดย คาร์ล ฟรอนด์ (Karl Freund) ตากล้องและผู้กำกับภาพยนตร์ชาวออสเตรีย นำแสดงโดย บอริส คาร์ลอฟฟ์ (Boris Karloff) รับบท เป็นมัมมี่อียิปต์โบราณที่ถูกค้นพบโดยทีมนักโบราณคดีและฟื้นคืนชีพขึ้นมา ได้ข่าวว่าเขาตื่นขึ้นมาเพื่อตามหาความรักซะด้วยสิเพราะคิดว่าตัวเองได้กลับมาเกิดอีกครั้งหนึ่ง ภาพยนตร์เรื่องนี้โด่งดังมากในยุคนั้นจนทำให้เกิดภาคต่อ การรีเมกและที่น่าสนใจคือ นี่เป็นโปสเตอร์ผ้าลินินที่แพงที่สุดในสหรัฐฯ ชิ้นหนึ่ง
5. King Kong (1933) – 388,375 เหรียญสหรัฐฯ
หนึ่งในภาพยนตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดจนได้รับฉายาว่า The Eighth Wonder of the World ภาพของคิงคองที่ปีนขึ้นไปด้านข้างของตึกเอ็มไพร์สเตทถือเป็นฉากที่จารึกไว้ในประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ สัตว์ประหลาดที่สมมติขึ้นในสื่อต่าง ๆ ตั้งแต่ปี 1933 และทำให้โปสเตอร์ผ้าลินินชิ้นนี้เป็นหนึ่งในคอลเล็กชัน King Kong ที่หายากที่สุดสำหรับนักสะสม
6. Casablanca (1946) – 384,000 เหรียญสหรัฐฯ
ความคลาสสิกของภาพยนตร์เรื่องนี้ก็ทำให้ผลงานโปสเตอร์อีกชิ้น ติดอันดับโปสเตอร์ภาพยนตร์ที่แพงที่สุด เป็นหนึ่งในไม่กี่สำเนาที่เป็นที่รู้จักของนักสะสมและขึ้นชื่อว่าเป็นโปสเตอร์ที่มีรายละเอียดสีที่มีน้ำหนักสะดุดตา ซึ่งไม่เคยเห็นในโปสเตอร์อื่น ๆ ของอเมริกาในยุคสมัยนั้น โดยเฉพาะการเน้นตัวแสดงนำอย่าง ฮัมฟรีย์ โบการ์ตและอิงกริด เบิร์กแมน ให้โดดเด่นขึ้นมาจนเป็นที่น่าสนใจและโดดเด่นกว่าตัวละครอื่น ๆ
7. Frankenstein (1931) – 358,500 เหรียญสหรัฐฯ
ภาพยนตร์สยองขวัญคลาสสิกปี 1931 แฟรงเกนสไตน์ กำกับโดยเจมส์ เวล (James Whale) ดัดแปลงจากนวนิยายปี 1818 ของแมรี่ เชลลีย์ (Mary Shelley) นักเขียนชาวอังกฤษ ที่เขียนให้นักวิทยาศาสตร์ผู้บ้าคลั่งคนหนึ่ง สร้างอมนุษย์ตนหนึ่งขึ้นมาและต้องพบกับชะตากรรมที่เศร้าสลด จนเราต้องเสียน้ำตาให้กับเขา เป็นภาพยนตร์ที่ประสบความสำเร็จอย่างมากมายเมื่อออกฉาย และโปสเตอร์ของภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นสำเนาที่เหลืออยู่เพียงแผ่นเดียวในจำนวนสามแบบที่สร้างขึ้นสำหรับการเปิดตัวของภาพยนตร์ ถูกพบในช่วงต้นทศวรรษ 1970 ในตู้ฉายภาพยนตร์เก่าที่ปิดตัวไปแล้วและติดอยู่บนบูธฉายในโรงละครที่ปรับปรุงใหม่
8. Metropolis (1927) – 357,750 เหรียญสหรัฐฯ
ชิ้นนี้เป็นโปสเตอร์ภาพยนตร์ในประเทศเยอรมัน เวอร์ชันนี้ต่างจากอันดับ 1 ตรงที่ เป็นโทนสีซีเปียทั้งแผ่นและมีคำบรรยายภาษาเยอร์มัน เป็นหนึ่งในโปสเตอร์ที่สวยที่สุดจนไม่อาจหลุดอันดับไปได้ เรียกได้ว่าผลงานการออกแบบของ ไฮนซ์ ชูลซ์-นอยดัม ไม่ธรรมดา เพราะได้ขึ้นชื่อว่าเป็นหนึ่งในโปสเตอร์ที่สวยที่สุดเท่าที่เคยมีมา
9. The Bride of Frankenstein (1935) และ The Black Cat (1934) – 334,600 เหรียญสหรัฐฯ
The Bride of Frankenstein เจ้าสาวของแฟรงเกนสไตน์ ถือเป็นหนึ่งในภาพยนตร์สยองขวัญที่ยิ่งใหญ่ที่สุดก็ว่าได้ ด้วยการสร้างสิ่งมีชีวิตเพศหญิงขึ้นมาโดย ดร. เฮนรี แฟรงเกนสไตน์ และ ดร. พรีโทเรียส โปสเตอร์ชิ้นนี้เป็นหนึ่งในโปสเตอร์ที่ถูกออกแบบมาถึง 4 สไตล์ และมีให้เห็นในหนังสือพิมพ์ข่าวสำหรับภาพยนตร์เรื่องนี้เมื่อ 70 กว่าปีที่แล้วเท่านั้น! ส่วนชิ้นงานจริงที่วาดบนผ้าลินินถูกเก็บรักษามาอย่างยาวนานและซ่อมแซมรอยพับ รอยชำรุดเล็กน้อยตามกาลเวลาจนมีสภาพสมบูรณ์ที่สุด
The Black Cat เป็นภาพยนตร์สยองขวัญแนวโกธิกของอเมริกาในปี 1934 ซึ่งขึ้นชื่อว่าเป็นหนึ่งในภาพยนตร์ที่น่าสะพรึงกลัวและได้บรรยากาศอึดอัดที่สุดเท่าที่เคยมีมาในสมัยนั้น สยองสุด ๆ และสร้างความรู้สึกปั่นป่วนที่สุดว่างั้นเถอะ กำกับโดย เอ็ดการ์ จี. อูเมอร์ (Edgar G. Ulmer) นำแสดงโดย บอริส คาร์ลอฟฟ์ (Boris Karloff) และ เบลา ลูโกซี (Bela Lugosi) เป็นภาพยนตร์ที่ทำรายได้ทะลุบ็อกซ์ออฟฟิศที่ใหญ่ที่สุดแห่งปีของ Universal Pictures ทำให้โปสเตอร์ของภาพยนตร์เรื่องนี้กลายเป็นของหายากและเป็นโปสเตอร์ที่ถูกเก็บรักษามาอย่างดีที่สุดเพราะไม่มีร่องรอยชำรุดเสียหาย ไม่จำเป็นต้องมีการซ่อมแซม เรียกได้ว่าสมบูรณ์สุด ๆ ในบรรดาโปสเตอร์ภาพยนตร์หายากทั้งหมด
10. Dracula (1938) – 312,000 เหรียญสหรัฐฯ
ภาพยนตร์เรื่องนี้ประสบความสำเร็จอย่างสูงเมื่อออกฉายในปี 1931 จนนำกลับมาฉายซ้ำ ประมาณว่าเพื่อให้ผู้ชมภาพยนตร์รุ่นหลังรู้จักกับภาพยนตร์สยองขวัญดั้งเดิม และมีการออกโปสเตอร์ใหม่ โดยยึดรูปแบบของโปสเตอร์เดิมในปี 1931 แต่ปรับแต่งเป็นสีเขียวด้วยเทคนิคภาพพิมพ์ ทำให้ภาพหน้าของ เบลา ลูโกซี น่ากลัวมากขึ้นไปอีก สำเนาของโปสเตอร์ชิ้นนี้ไม่มีการถูกพูดถึง และไม่เป็นที่รู้จักเลยด้วยซ้ำนับตั้งแต่มีการการพิมพ์ซ้ำในปี 1938 จนเมื่อปี 2003 ได้มีการค้นพบสำเนานี้จากห้องใต้ดินในเมือง ลาโทรบ (Latrobe) รัฐเพนซิลเวเนียในสหรัฐอเมริกาและเข้าสู่มือของนักสะสมในที่สุด ตอนนี้ละค่ะที่คุณค่าของมันเริ่มแสดงผลจนได้รับการยอมรับว่า เป็นหนึ่งในโปสเตอร์สยองขวัญที่มีบรรยากาศดีที่สุด
ขึ้นชื่อว่าของสะสมก็ต่างจิตต่างใจ ต่างความชอบ ใครใคร่รักสิ่งใดก็เก็บสะสมสิ่งนั้นเพื่อความกระชุ่มกระชวย เป็นความสุขเมื่อได้ครอบครองที่มีคุณค่าทางจิตใจ แต่เราเห็นราคาแล้วก็แอบกรี๊ดดัง ๆ ได้เหมือนกัน ตีเป็นเงินไทยกันเอาเองแล้วกันค่ะ ทะลุสิบบาททุกเรื่อง ก็ของเขามีคุณค่าจริง ๆ นั่นแหละ
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส