แม้ว่าการผจญภัยในโรงเรียนเวทมนตร์ฮอกวอตส์ ของพ่อมดน้อย ‘แฮร์รี พอตเตอร์’ (Harry Potter) โดยเฉพาะในรูปแบบของหนังสือวรรณกรรม ที่ประพันธ์ขึ้นโดย ‘เจ.เค.โรว์ลิง’ (J.K.Rowling) จะจบบริบูรณ์ลงอย่างสมบูรณ์แบบแล้ว แต่ด้วยมนต์เสน่ห์ของเรื่องราว และรูปเล่มหนังสือก็ยังคงเป็นที่ต้องการของนักอ่านทั่วโลกเสมอมา จนทำให้หนังสือฉบับพิมพ์ครั้งแรก ๆ กลายเป็นของหายากที่มีราคาประมูลสูงลิบลิ่ว และในบางครั้งแม้ว่าหนังสือจะดูเสื่อมโทรมจนไม่อาจประเมินค่า แต่หนังสือเล่มนั้นก็อาจ “ประเมินค่าไม่ได้” สำหรับคนที่มองเห็นคุณค่า
เมื่อวันพุธที่ 9 มีนาคมที่ผ่านมา ทวิตเตอร์ของแฮนสัน ออกชันเนียร์ส (Hansons Auctioneers) บริษัทประมูลสินค้าที่ตั้งอยู่ ณ เขตสแตฟฟอร์ดเชียร์ (Staffordshire) สหราชอาณาจักร ได้ทำการประมูลหนังสือวรรณกรรมเยาวชน ‘แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับศิลาอาถรรพ์’ (Harry Potter and the Philosopher’s Stone) ฉบับ “พิมพ์ครั้งที่ 1” โดยสำนักพิมพ์บลูมส์บิวรี (Bloomsbury) ในสหราชอาณาจักรในปี 1997 หรือเมื่อ 25 ปีที่แล้ว ซึ่งมีการพิมพ์เผยแพร่เพียง 500 เล่ม และถูกส่งไปยังห้องสมุด 300 เล่ม ทำให้หนังสือเล่มนี้กลายเป็นสะสมที่มีราคาประมูลสูงมาก ยิ่งถ้าเก็บในสภาพดี ราคาก็ยิ่งสูงลิ่ว
แต่ไม่ใช่กับหนังสือเล่มนี้ เพราะ ‘แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับศิลาอาถรรพ์’ ที่แฮนสัน ออกชันเนียร์ส นำออกมาประมูลเล่มนี้ กลับมีสภาพที่ดูจะไม่ค่อยสมบูรณ์นัก เพราะแม้จะเป็นหนังสือปกแข็ง แต่สภาพปกกลับมีรอยฉีกลอก หน้ากระดาษภายในมีรอยนิ้วมือไปทั่ว และที่สำคัญคือ ด้านในยังมีรอยภาพวาดแบบเด็ก ๆ ด้วยปากกา ที่คาดว่าน่าจะเป็นฝีมือของเด็ก (เจ้าของหนังสือ) ที่วาดภาพตัวละครพ่อมดน้อย ‘แฮร์รี พอตเตอร์’ เอาไว้บริเวณปกด้านในด้วยอีกต่างหาก สภาพโดยรวมจึงเรียกว่าเป็น “หนังสือเด็กเล่น” ที่ถูกเล่นซะจนเยินไปหมด
เล่มซ้ายคือหนังสือฉบับที่มีภาพวาด ที่ถูกประมูลไป
ผู้ขายสงวนนามคนหนึ่งจากเมืองแมนเชสเตอร์ ที่ขายหนังสือเล่มนี้ให้กับบริษัทประมูลแฮนสัน ออกชันเนียร์ส เล่าที่มาของหนังสือเล่มนี้ว่า เขาได้ไปซื้อหนังสือเล่มนี้จากร้านค้าของมือสองเพื่อการกุศลเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2021 ในราคาเพียง 50 เพนนี (21 บาท) เท่านั้น เพราะเพียงแค่เห็นปกหลังเป็นรูปพ่อมด ในทีแรกเขาไม่แน่ใจว่าหนังสือเล่มนี้ใช่หนังสือแฮร์รี พอตเตอร์ ฉบับพิมพ์ครั้งแรกหรือไม่ เพราะมันถูกซุกอยู่ในกล่องที่เต็มไปด้วยฝุ่น แถมสภาพก็ยับเยินมาก
เขาเล่าว่า “ตอนแรกผมเกือบจะโยนมันทิ้งไปแล้ว เพราะมันไม่มีแจ็กเก็ตหุ้มปก และกระดาษเนื้อในก็ค่อนข้างเสื่อมสภาพ ผมคิดกับตัวเองว่าควรจะเก็บไว้ดีไหม แต่สุดท้าย ผมก็ซื้อกลับมาบ้านแล้วแอบเอาไว้ในชั้นหนังสือสูง ๆ เพื่อไม่ให้ใครมาเห็น”
ช่วงคริสต์มาสเขาจึงนำหนังสือเล่มนี้ไปเสนอขายให้กับบริษัทประมูลแฮนสัน ออกชันเนียร์ส เพื่อให้ช่วยตรวจสอบว่า หนังสือเล่มนี้คือ หนังสือแฮร์รี พอตเตอร์ ฉบับพิมพ์ครั้งแรกหรือไม่ ซึ่งทางบริษัทได้ตรวจสอบแล้วก็พบว่า หนังสือเล่มนี้คือหนังสือฉบับพิมพ์ครั้งแรก “หนึ่งใน 500 เล่ม” จริง ๆ แม้สภาพหนังสือโดยรวมจะค่อนข้างทรุดโทรม และมีรอยวาดของเด็กอยู่ภายในก็ตาม
หากจะอ้างอิงราคาการประมูลหนังสือ ‘แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับศิลาอาถรรพ์ ฉบับพิมพ์ครั้งแรก’ ที่เคยมีการประมูลครั้งล่าสุดเมื่อเดือนธันวาคม 2021 หนังสือเล่มนั้นถูกประมูลโดยนักธุรกิจชาวอเมริกันไปด้วยมูลค่า 471,000 ดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 15 ล้านบาท ซึ่งเป็นหนังสือตีพิมพ์ครั้งแรกที่ถูกเก็บรักษาสภาพไว้เป็นอย่างดี หรือราคาเฉลี่ยในตลาดหนังสือมือสอง (หากเก็บไว้ในสภาพดี) จะอยู่ที่ 40,000 – ถึง 60,000 ปอนด์ (ประมาณ 1,700,000 บาท 2,000,000 บาท)
แม้ว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นฉบับพิมพ์ครั้งแรก หรือเป็นหนึ่งใน 500 เล่มด้วยเช่นกัน แต่ด้วยสภาพที่ค่อนข้างยับเยิน ทางแฮนสัน ออกชันเนียร์ส จึงประเมินราคาประมูลหนังสือเด็กเล่นเล่มนี้ไว้เบื้องต้นเพียง 2,000 – 3,000 ปอนด์ หรือ 87,xxx บาท – 131,xxx บาทเท่านั้น
หลังจากสิ้นเสียงค้อนเคาะ หนังสือเด็กเล่นเล่มนี้ก็ถูกประมูลโดยผู้ประมูลชาวสหรัฐอเมริกาที่ทำการประมูลผ่านระบบออนไลน์ เคาะราคาที่ 15,500 ปอนด์ (67x,xxx บาท) หรือสูงกว่า 5 เท่าของราคาที่ประเมินไว้เบื้องต้น แต่ราคานี้ไม่ใช่ว่าจะได้เพียงแค่หนังสือเวอร์ชันเด็กเล่าเท่านั้น เพราะบริษัทประมูลจะจำหน่ายหนังสือ ‘แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับศิลาอาถรรพ์’ ฉบับเดียวกัน ปกเดียวกัน อายุ 25 ปี ที่ถูกเก็บไว้ในกรุที่มีสภาพสมบูรณ์ควบคู่กันไปด้วย
‘ชาร์ล แฮนสัน’ (Charles Hanson) เจ้าของ Hansons Auctioneers และผู้ประมูลในวันนั้น ผู้เคยทำการประมูลหนังสือแฮร์รี พอตเตอร์หายากมาหลายต่อหลายเล่มเผยว่า “นี่คือการสู้รบเพื่อแฮรรี พอตเตอร์ที่ถูกทารุณจนบอบช้ำ! เราเรียกมันว่าเป็น ‘Mancunian Potter’ (พอตเตอร์ชาวแมนเชสเตอร์) เพราะมันถูกค้นพบที่ร้านขายของมือสองที่เมืองแมนเชสเตอร์”.
ส่วน ‘จิม สเปนเซอร์’ (Jim Spencer) ผู้เชี่ยวชาญด้านหนังสือของ Hansons Auctioneers เผยว่า “บทเรียนแรกที่เราได้จากสิ่งนี้ก็คือ อย่าทำอะไรกับหนังสือแฮร์รี พอตเตอร์ ฉบับพิมพ์ครั้งแรก อย่าเอาไปขีดเขียนเล่น หรือเอาไปแจกเป็นอันขาด
“ตามปกติ สภาพของหนังสือ คือทุกสิ่งทุกอย่างของนักสะสม แต่สำหรับคนอ่าน เขาไม่ได้เห็นแค่สภาพ แต่เขาเห็นประวัติศาสตร์ เจ้าของหนังสือคนเดิมคงนึกไม่ถึงว่ามันจะมีมูลค่ามหาศาลในวันนี้ เพราะว่ามันถูกซื้อมาเพื่อให้เด็ก ๆ ได้อ่านอย่างเพลิดเพลินและเกิดความรัก
“ในแง่ของสภาพ เรากำลังมองเห็นหนังสือ 2 เล่มที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง เล่มหนึ่งถูกเก็บไว้อย่างดี แต่อีกเล่มถูกอ่านอย่างเพลิดเพลิน จนกระทั่งเด็กน้อยผู้เป็นแฟนพันธ์ุแท้ก็ยังอดใจไม่ได้ วาดภาพประกอบลงในเล่มอย่างสนุกสนาน คำถามก็คือ เล่มไหนคือหนังสือเล่มที่รัก หรืออ่านสนุกที่สุด คำตอบก็คือ เล่มที่ยับเยินนั่นแหละ ที่บอกเรื่องราวได้ด้วยตัวของมันเอง
“ผมชอบจินตนาการว่า นักประวัติศาสตร์ในอนาคต คงกำลังจ้องมองสิ่งนี้อยู่ ภาพวาดแฟนอาร์ตของเด็กน้อยไร้เดียงสา หลักฐานของการอ่านซ้ำแล้วซ้ำเล่า นั่นแหละที่ทำให้เขาได้สัมผัสถึงความมหัศจรรย์ของแฮร์รี พอตเตอร์อย่างแท้จริง
“ในความคิดของผม หนังสือเล่มนี้ควรจะอยู่ในพิพิธภัณฑ์ด้วยซ้ำ ภาพวาดที่เด็กผู้รักการอ่าน และรักตัวละครในหนังสือวาดเอาไว้ คือตัวแทนของ ‘ปรากฏการณ์แฮร์รี พอตเตอร์’ อย่างแท้จริง มันมีเสน่ห์มาก ๆ ผมยินดีเป็นอย่างยิ่งในฐานะผู้ขาย และยินดีอย่างยิ่งสำหรับผู้ซื้อ ที่ประมูลหนังสือประวัติศาสตร์เล่มนี้”
อ้างอิง | อ้างอิง | อ้างอิง | อ้างอิง | อ้างอิง
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส