นอกจากเราจะรู้จัก ซือมู่หลิว (Simu Liu) นักแสดงหนุ่มชาวแคนาดาเชื้อสายจีน ที่โด่งดังจากการรับบทซูเปอร์ฮีโรเอเชียคนแรกของ ของ Marvel Studios ในหนัง ‘Shang-Chi and The Legend of The Ten Rings‘ (2021) ในฐานะนักแสดงแล้ว ในอีกด้านหนึ่ง เขาเองก็มีอีกด้านในการเป็นนักธุรกิจและนักลงทุนด้วยเช่นกัน
ล่าสุด หลิวได้รับเชิญเข้าไปเป็นมังกร หรือนักลงทุนในตอนหนึ่งของรายการเรียลลิตีธุรกิจ ‘Dragons’ Den’ ซึ่งเป็นรายการต้นกำเนิดของ ‘Shark Tank’ ที่ถูกซื้อลิขสิทธิ์ไปผลิตในเวอร์ชันต่าง ๆ ทั่วโลก (รวมทั้งในประเทศไทย) นั่นเอง กติกาของรายการนี้จะเหมือนกับ ‘Shark Tank’ โดยผู้ประกอบการจะเข้ามานำเสนอไอเดียและแผนธุรกิจให้แก่นักธุรกิจที่มีชื่อเสียง (หรือที่เรียกว่า ‘มังกร’) เพื่อแลกกับเงินทุนและส่วนแบ่งที่จะมอบให้กับเหล่ามังกรเป็นการแลกเปลี่ยน
โดยในรายการ ‘Dragons’ Den’ เวอร์ชันแคนาดาที่ออกอากาศเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม เฮียหลิวในฐานะ 1 ใน 5 มังกรของรายการได้ฟังการนำเสนอแผนธุรกิจแบรนด์ ‘Bobba’ ซึ่งเป็นแบรนด์เครื่องดื่มที่ชูจุดเด่นการเป็นเครื่องดื่มชาไข่มุกสำเร็จรูปบรรจุขวดพร้อมดื่มที่มีส่วนผสมของชาและน้ำผลไม้แท้ ๆ รวมทั้งยังแตกไลน์ออกมาเป็น Sparkling Alcoholic Bubble Tea หรือชาไข่มุกผสมแอลกอฮอล์อัดลมในรูปแบบกระป๋อง
โดย เซบาสเตียน ฟิเซต์ (Sébastien Fiset) และ เจสสิกา เฟรเนตต์ (Jessica Frenette) หุ้นส่วนธุรกิจของแบรนด์ ‘Bobba’ ได้เข้ามาในรายการเพื่อเสนอแผนธุรกิจกับเหล่ามังกร เพื่อขอเงินทุนจำนวน 1 ล้านเหรียญ แลกกับการเป็นหุ้นส่วนของบริษัท 18%
เฟรเนตต์ยิงคำถามแรกกับเหล่ามังกรว่า “มีใครเคยรู้จักชาไข่มุกมาก่อนบ้างไหมคะ ?” เฮียหลิวเลยเล่นมุกว่า “ผมไม่เคยรู้จักสิ่งนี้มาก่อนเลยในชีวิต” ก่อนที่มังกรอีกคนจะแซวว่า “เมื่อเช้าซือมู่ก็เพิ่งดื่มมา…”
เจ้าของกิจการทั้ง 2 คนได้อธิบายถึงตัวแบรนด์ ‘Bobba’ ว่ามีจุดเด่นแตกต่างจากชาไข่มุกทั่วไปตรงที่เป็นเครื่องดื่มสำเร็จรูปพร้อมดื่มที่สามารถดื่มได้ทันที และชูจุดเด่นด้านสุขภาพเพราะมีน้ำตาลน้อยกว่า และบรรจุในขวดแก้วเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อม “ชาไข่มุกเป็นเครื่องดื่มที่กำลังเป็นที่นิยม มีคนเข้าคิวต่อแถวซื้อมากมาย แต่เป็นอะไรที่มีน้ำตาลเยอะมาก และคุณก็ไม่เคยรู้เลยว่ามันมีส่วนผสมอะไรบ้าง…” เฟรเนตต์กล่าว
ซือมู่หลิวโต้แย้งคำพูดนี้ว่า “เดี๋ยวนะ ผมว่าผมก็น่าจะรู้นะว่ามันมีส่วนผสมอะไรบ้างน่ะ…แต่ว่าพูดต่อได้เลย”
ในขณะที่ฟิเซต์ กล่าวถึงการผลิตชาไข่มุกบรรจุขวด ที่มีการผลิตออกมา 3 รส ได้แก่ แตงโม แก้วมังกร และพีช ในราคาจำหน่ายขวดละ 3.99 เหรียญ และมีการวางจำหน่ายแล้วตามร้านชำทั้งในแคนาดา สหรัฐอเมริกา และยุโรป
This bottled bubble tea business pitches to celebrity Dragon Simu Liu and the rest of the Dragons (📺: Dragons' Den) #dragonsden #simuliu
♬ original sound - CBC Gem“เราได้ทำการเปลี่ยนแปลงเครื่องดื่มที่เป็นที่รักนี้ ให้กลายเป็นประสบการณ์ที่สะดวก พร้อมดื่ม และดีต่อสุขภาพมากขึ้น ตั้งแต่วันแรก เราได้สร้างความเปลี่ยนแปลงให้กับตลาดที่มีมูลค่า 4 พันล้านเหรียญด้วยส่วนผสมง่าย ๆ 3 อย่าง ได้แก่ ชาคุณภาพสูง น้ำผลไม้ และเม็ดไข่มุกที่มีชื่อเสียงของเรา เมื่อปีที่แล้ว เราได้เปิดตัวนวัตกรรมสุดแปลก 2 อย่าง ได้แก่ ชาไข่มุกพร้อมดื่มแบบมีแอลกอฮอล์เจ้าแรกในโลก และเม็ดไข่มุกแบบที่สามารถซื้อแยกได้”
ก่อนที่เหล่ามังกรจะได้มีโอกาสชิมรสชาติผลิตภัณฑ์ของแบรนด์ ‘Bobba’ จะมีก็แต่เฮียหลิว ที่แม้จะไม่ได้ข้องใจกับรสชาติ แต่กลับข้องใจกับประเด็นอื่นมากกว่า
“มีหลายคนที่พยายามจะทำชาไข่มุกใส่ขวด แต่มันยากมากนะที่จะรักษารสชาติเอาไว้ได้ สิ่งที่ผมกังวลก็คือไอเดียนี้มันจะไปทำลายหรือเปลี่ยนแปลงชาไข่มุก และมันก็ยังมีประเด็นของการแอบอ้างและฉกฉวยเอาวัฒนธรรมไปใช้โดยไม่ให้เกียรติ มันมีปัญหาตรงการนำสิ่งที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวในแบบที่เป็นเอเชียมาก ๆ ด้วยการอ้างว่าเอามาทำให้มันดีขึ้น ซึ่งผมมีปัญหากับประเด็นนี้ แต่ผมขอฟังการนำเสนอให้จบก่อนที่ผมจะตัดสินแล้วกันครับ”
ฟิเซต์โต้แย้งหลิวในประเด็นนี้ว่า “แต่ว่ามันไม่ใช่ผลิตภัณฑ์สำหรับคนชาติใดชาติหนึ่งอีกต่อไปครับ เราเอาไข่มุกในเวอร์ชันเอเชียมาใช้ แต่ว่าทำโดยใช้ผลไม้และน้ำผลไม้ เรามีหุ้นส่วน 3 คนในควิเบกที่ผลิตชาไข่มุกให้กับพวกเราเท่านั้น ผมดูข้อมูลและพบว่าชาไข่มุกนั้นเป็นที่นิยมไปทั่วทั้งโลก ผมเลยคิดว่าอยากจะทำอะไรสักอย่างออกมา และมันก็ประสบความสำเร็จอย่างล้นหลามตั้งแต่วันแรก ดังนั้นเราจึงเพิ่งจะเปิดตัวบริษัทนี้เมื่อ 2 ปีก่อน”
“เห็นชัดเลยว่าพวกคุณทำได้ดีมาก แต่มันมีอะไรบ้างที่แบรนด์ให้ความเคารพต่อเครื่องดื่มจากเอเชียที่ได้รับความนิยมไปทั่วโลกนี้ มันมีอยู่ในชาไหม หรือมันอยู่ตรงไหนในกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของคุณ หรือมีทีมงาน หรือมีคนถือหุ้นที่ให้การสนับสนุนคุณในเรื่องนี้บ้างไหมครับ ?” หลิวยิงคำถามตอบกลับ
ฟิเซต์ตอบกลับหลิวว่า “เรามีพาร์ตเนอร์ที่ดีที่สุดอยู่ที่ไต้หวันครับ พวกเขาเป็นคนทำสูตรและไข่มุกทั้งหมดเอง เป็นพาร์ตเนอร์ที่ดีที่สุดของเราเลย และนั่นก็เป็นวัฒนธรรมที่มีอยู่ในแบรนด์ของเรา”
ก่อนที่หลิวจะตรงเข้าเชือดเฉือนในสไตล์มังกร “ผมกำลังมองดูกระป๋องของพวกคุณ ผมกำลังมองหาว่าส่วนผสมไหนมันมาจากไหนบ้าง ผมกำลังหาว่าไข่มุกที่ว่ามาจากไต้หวันมันอยู่ตรงไหน ผมเองเริ่มก่อตั้งบริษัทร่วมทุนด้วยเหตุผลหลายอย่าง”
“แต่เหตุผลหลัก ๆ ก็คือการยกระดับผู้ประกอบการที่เป็นคนกลุ่มเล็ก ๆ ไม่ใช่แค่ผมรู้สึกว่ามันยังไม่เกิดขึ้นกับแบรนด์นี้ แต่ผมรู้สึกว่าผมกำลังสนับสนุนธุรกิจที่กำลังทำกำไรจากสิ่งที่มีค่าต่อมรดกทางวัฒนธรรมของผมด้วย ผมต้องการจะเป็นส่วนหนึ่งในการนำชาไข่มุกออกไปสู่ผู้คน แต่มันไม่ใช่แบบนี้ เพราะฉะนั้นผมเลยขอผ่านครับ”
แม้ว่าหลิวจะขอผ่าน แต่ก็มีมังกร 3 คนที่สนใจขอร่วมลงทุนด้วย ก่อนที่ฟิเซต์และเฟรเนตต์จะตัดสินใจเลือกมานจิต มินฮัส (Manjit Minhas) นักธุรกิจเจ้าของแบรนด์เบียร์ชาวแคนาดา ที่มองเห็นศักยภาพของแบรนด์ และยอมให้ข้อเสนอลงทุน 1 ล้านเหรียญกับหุ้นส่วนบริษัท 18% แต่เพียงผู้เดียว
หลังจากออกอากาศ รายการนี้ก็กลายเป็นไวรัลใน TikTok ในทันที บางส่วนคอมเมนต์ในเชิงสนับสนุนแนวคิดของหลิว ในขณะที่บางส่วนได้เขียนความคิดเห็นให้มังกรคนอื่น ๆ ออกมาขอโทษหลิว ในฐานะที่ทำให้ความกังวลเกี่ยวกับมรดกด้านวัฒนธรรมของเขาถูกมองข้ามไป
จนกระทั่งเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม มินฮัส มังกรที่ร่วมลงทุนในธุรกิจแบรนด์ ‘Bobba’ ได้แชร์วิดีโอบน Instagram โดยเธอได้ออกมาพูดว่า วัฒนธรรมนั้นมีไว้เพื่อการแบ่งปัน ก่อนที่เธอจะประกาศว่า เธอได้ตัดสินใจประกาศถอนการลงทุนจากแบรนด์ชาไข่มุก ‘Bobba’ และเธอยังเน้นย้ำว่า การส่งข้อความแสดงความเกลียดชังไปยังผู้ประกอบการแบรนด์ ‘Bobba’ นั้นเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง
นอกจากนี้ หลิวเองก็ได้แชร์คลิปบน TikTok โดยมีเนื้อหาเน้นย้ำถึงจุดยืนของเขาในการแอบอ้างฉกฉวยเอาวัฒนธรรมไปใช้โดยไม่ให้เกียรติ นอกจากนี้เขายังกล่าวย้ำในคลิปเดียวกันด้วยว่า การเข้าไปรบกวน กลั่นแกล้ง ข่มขู่เจ้าของแบรนด์นั้นเป็นสิ่งที่ไม่สมควรทำอย่างยิ่ง
และในวันถัดมา Instagram ทางการของแบรนด์ ‘Bobba’ ได้โพสต์แถลงการณ์ขอโทษของฟิเซต์และเฟรเนตต์ในฐานะเจ้าของแบรนด์ โดยให้คำมั่นสัญญาว่าจะมีการปรับปรุงจุดยืนของแบรนด์เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงการแสดงออกถึงความเคารพต่อชาไข่มุกซึ่งเป็นรากฐานวัฒนธรรมของไต้หวัน
“ทางเราขออภัยอย่างลึกซึ้ง สำหรับความเสียหายที่เราได้ก่อขึ้นจากคำพูดและการกระทำของเราในรายการ ในขณะที่เราไม่เคยมีเจตนาที่จะก่อให้เกิดความเสียหายหรือไม่ให้เกียรติชุมชนที่สร้าง และทำให้เครื่องดื่มที่เรารักนี้เป็นที่นิยม เราขอรับผิดชอบอย่างเต็มที่ต่อผลกระทบจากการกระทำของเรา”
“แม้เราจะทำไปด้วยเจตนาดี แต่ทางเราจะขอรับผิดชอบต่อผลกระทบที่เกิดขึ้น เป็นที่ชัดเจนว่า เราควรมองหาพันธมิตรชาวไต้หวันผู้เชี่ยวชาญ เพื่อกำหนดวิธีที่เราจะให้เครดิตแก่รากฐาน และความซื่อสัตย์ต่อวัฒนธรรมชาไข่มุกของไต้หวัน เพื่อให้แน่ใจว่าเราจะแสดงออกถึงความเคารพอย่างถูกต้องเกี่ยวกับความร่วมมือของเรากับไต้หวัน และรากฐานทางวัฒนธรรมของชาไข่มุก”
นอกจากบทบาทนักแสดง ซือมู่หลิวยังมีอีกบทบาทการเป็นนักธุรกิจ โดยเขาได้ก่อตั้งบริษัทร่วมทุนเพื่อยกระดับผู้ประกอบการณ์ที่เป็นชนกลุ่มน้อย รวมทั้งยังร่วมลงทุนในบริษัทต่าง ๆ ในปี 2023 เขาได้ลงทุนในบริษัท MìLà แบรนด์ผลิตภัณฑ์อาหารจีนที่มี ที่มีผลิตภัณฑ์อาหารจีนสำเร็จรูปหลากหลายรูปแบบ ตั้งแต่เสี่ยวหลงเปาสำเร็จรูปแช่แข็ง บะหมี่สำเร็จรูป รวมไปถึงซอสและไอศกรีมที่มีรสชาติในสไตล์เอเชีย และตัวเขาเองยังนั่งแท่นเป็นหัวหน้าฝ่ายเนื้อหา (Chief Content Officer) ของบริษัทด้วย