ถ้าจัดอันดับอุปกรณ์ไอทีที่สำคัญแต่ถูกลืมมากที่สุด ผมเชื่อว่า UPS ต้องติดอันดับอยู่ในนั้นด้วยแน่ๆ ทำไมนะทำไมอุปกรณ์ที่สำคัญแบบนี้จึงถูกหลงลืม! วันนี้แบไต๋เราจึงร่วมกับ Zircon ผู้เชี่ยวชาญเรื่อง UPS และระบบไฟฟ้าของไทย เล่าให้ฟังว่า “ทำไมเราถึงควรซื้อ UPS มาติดตั้งในบ้าน”
UPS คืออะไร?
เริ่มกันที่พื้นฐานของ UPS กันก่อน ชื่อมันก็บอกนะครับว่า Uninterruptible Power Supply หรือแหล่งจ่ายไฟที่จะติดขัดไม่ได้! คือเมื่อไฟดับก็จ่ายไฟคืนมาให้ก่อนชั่วคราว ให้เราพอมีเวลาเซฟงานหรือ Shut Down อุปกรณ์โดยไม่เกิดความเสียหาย
แต่เรื่องที่หลายคนไม่ได้คิดถึงคือปัญหาของไฟฟ้าในบ้านมันไม่ได้มีแค่ไฟดับครับ มันมีทั้ง “ไฟตก” “ไฟเกิน” “ไฟกระชาก” ที่ทำให้กระแสไฟฟ้าในบ้านไม่นิ่งอย่าง ไฟกระชาก นี่ก็ใกล้ตัวมาก อาจเกิดได้ตลอดเมื่อเปิดอุปกรณ์ที่กินกระแสหนักๆ ในบ้านอย่างแอร์ เครื่องซักผ้า ทั้งหมดนี้เป็นต้นเหตุให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ในบ้านเสียหายได้ทั้งนั้น ซึ่ง UPS ที่ดีมีระบบ Stabilizer ในตัวจะช่วยป้องกันปัญหาไฟขาดๆ เกินๆ นี้ได้ทั้งหมดครับ สรุปเลย ถ้าอยากให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ราคาแพงมีอายุยืน จึงควรมี UPS ครับ
แนะนำ UPS 2 รุ่นจาก Zircon
วันนี้เราได้ตัวอย่าง UPS มา 2 รุ่น ตัวซ้ายนี้คือ Zircon รุ่น Hybrid U2 และทางขวาคือ Etech รุ่น Ego (ซึ่งก็ผลิตโดย Zircon เช่นกัน) เพื่อแนะนำว่า UPS ที่ควรเลือกซื้อนั้นควรมีคุณสมบัติอะไรบ้าง
อย่างแรกที่ควรพิจารณาคือรูปทรง ปกติเราจะเห็น UPS เป็นกล่องสีเหลี่ยมยาวๆ แบบ Etech Ego แต่ในบางสถานการณ์เราก็ไม่สะดวกติดตั้ง UPS แบบนี้ ก็จะมีอีกรูปทรงหนึ่งที่เป็นกล่องป้านๆ แบบ Zircon Hybrid U2 จุดเด่นของดีไซน์นี้คือสามารถแขวนไว้กับผนังได้ ประหยัดพื้นที่ไปได้ แถมรุ่นนี้ยังมีพอร์ต USB Charger มาให้ด้วย ใช้กับอุปกรณ์อย่าง Smartphone เราเตอร์, Chromecast ได้เลย UPS ที่น่าใช้ ควรมีพอร์ต USB เชื่อมต่อครับ อย่าง UPS สองตัวนี้ ผมสามารถเชื่อมสาย USB เข้ากับคอมพิวเตอร์ แล้วใช้โปรแกรม UPSilon2000 ที่แถมให้ในกล่อง เพื่อดูสถานะของ UPS ได้เลย เมื่อไฟดับ คอมจะรู้ว่ากำลังทำงานบนแบตเตอรี่ แล้วลดการกินไฟลงโดยอัตโนมัติทำให้ทำงานบน UPS ได้นานขึ้น และตั้งให้ Shut down เองได้เมื่อแบตเหลือน้อย แล้วนอกจากจะใช้กับคอมพิวเตอร์ได้แล้ว ยังใช้กับ NAS หรือฮาร์ดดิสก์สำหรับเครือข่ายบางรุ่นได้ด้วย ทำให้ NAS Shut down ตัวเองได้ก่อนที่ไฟจะดับ ฮาร์ดดิสก์ไม่พัง งานไม่หาย!
Etech Ego มีหน้าจอ LCD รายงานข้อมูลได้ตลอดเวลา ผู้ใช้รู้ได้ทันทีจากจอหน้าเครื่องว่าอุปกรณ์ที่เสียบเข้า UPS กินโหลดไปเท่าไหร่แล้ว ถ้าเสียบอุปกรณ์กินกระแสมากเกินไปจน Overload ก็ร้องเตือน นอกจากนี้ยังสามารถเตือนแบตอ่อน เตือนแบตมีปัญหา บอกระดับกระแสไฟทั้งฝั่ง Input และ Output ได้ด้วย
อีกเรื่องที่ควรรู้เวลาเลือกซื้อ UPS คือเต้าจ่ายไฟของเครื่องครับ อย่างรุ่น Etech Ego จะมีเต้าจ่ายไฟทั้งหมด 4 ช่อง ทุกช่องสามารถป้องกันไฟตก ไฟกระชากได้หมด แต่ช่องสีขาวที่เรียกว่าช่อง By-pass นี้จะป้องกันไฟดับไม่ได้ เอาไว้ต่ออุปกรณ์ที่กินโหลดสูงๆ ที่จะมีปัญหาเมื่อจ่ายไฟผ่านแบตเตอรี่ อย่างเครื่องพิมพ์เลเซอร์ครับ เพื่อให้อายุการใช้งานของ UPS ยาวนานขึ้น ไม่ใช่เอาอุปกรณ์ทุกตัวมาวิ่งผ่านแบตเตอรี่ของ UPS หมด เวลาไฟดับก็จะมีปัญหาครับ
แล้วถ้าต้องการป้องกันกระแสไฟฟ้าเกินในสายโทรศัพท์ ก็ควรเลือกรุ่นที่มีพอร์ตป้องกันสายโทรศัพท์แบบ Etech Ego ก็สามารถทำได้เช่นกัน
สำหรับใครที่จะเอา UPS ไปใช้งานแบบต่อเนื่อง เช่นใช้กับเซิร์ฟเวอร์ในบริษัทที่ห้ามปิดเครื่องเลย ความสามารถ Hot-Swop ก็เป็นสิ่งจำเป็นครับ อย่าง Zircon Hybrid U2 ตัวนี้สามารถเปิดฝาด้านล่างนี้เพื่อเปลี่ยนแบตเตอรี่ได้เลยโดยที่ไม่ต้องปิดเครื่อง ก็ทำให้อุปกรณ์ยังทำงานต่อไปได้
ข้อควรระวัง
ข้อควรระวังในการใช้ UPS ครับ Zircon เตือนเรามาว่า อย่านำ UPS ไปใช้กับอุปกรณ์ที่มีมอเตอร์ๆ ใหญ่ๆ เช่น ปั๊มน้ำบ้าน มอเตอร์ใหญ่ๆ เพราะอุปกรณ์พวกมอเตอร์นั้นกินกระแสเยอะมาก แต่ถ้าปั๊มน้ำตู้ปลาเล็กๆปลาสวยงามในบ้าน สามารถใช้ได้ หรือถ้าต้องการใช้จริงๆ ให้ปรึกษาบริษัทอย่าง Zircon เพื่อเลือกรุ่นเฉพาะทางไปใช้งาน
เรื่องสุดท้ายคือเรื่องความจุครับ คนมักจะถามเป็นเรื่องแรกเวลาซื้อ UPS แต่ผมจะพูดเป็นเรื่องสุดท้าย 555 เรื่องนี้ตอบยากครับ ขึ้นอยู่กับอุปกรณ์ที่เราใช้กินไฟขนาดไหน เช่นบริษัทผมเอา UPS ไปต่อกับ NAS ตัวย่อมๆ พร้อมกับเราเตอร์ ใช้ UPS ความจุ 800 VA (Volt-amp) ก็เอาอยู่ แต่สำหรับเครื่องตัดต่อที่เป็นคอมแรงๆ จอใหญ่ๆ ก็ต้องดูที่จุมากหน่อย เลยใช้เป็นความจุ 1000 VA และให้ดูที่ค่า วัตต์ ที่อยู่หลังค่า วีเอ เป็นหลัก ครับ เรื่องนี้ก็ลองลิสรายการอุปกรณ์ที่จะใช้ แล้วปรึกษากับคนขายได้ครับว่าควรใช้ความจุเท่าไหร่กันแน่
เรื่องระบบไฟฟ้านั้นเป็นเรื่องสำคัญที่เรามักลืมให้ความสำคัญนะครับ อุปกรณ์ที่เกี่ยวกับระบบไฟฟ้าทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นปลั้กราง หัวชาร์จมือถือ หรือ UPS นั้นเราไม่ควรใช้เหตุผลในการเลือกซื้อเพราะ “ราคาถูก” เพราะความถูกแบบไร้คุณภาพนี่ทำให้อุปกรณ์เสียหาย บ้านวอดวายมานักต่อนักแล้ว
ซึ่งถ้ายังไม่มี UPS ยี่ห้อไหนในใจ ลองดูสินค้าจาก Zircon ผู้สนับสนุนข้อมูลของเรากันได้นะครับ วางขายตามร้านทั่วไปเลย ทั้งแอดไวซ์ และตามห้าง เช่น เพาเวอร์บาย ออฟฟิศเมท หรือจะสั่งทาง ลาซาด้า ก็สะดวกมากๆ ZIRCON เป็นแบรนด์ไทยที่ผลิตและนำเข้า UPS มานานกว่า 20 ปี สั่งสมชื่อเสียงในองค์กร หน่วยงานราชการต่างๆ มาเยอะ สินค้าได้มาตรฐานการันตีคุณภาพทั้งมอก. ฉบับล่าสุดและมาตรฐานการผลิต ISO 9001/14001 ครับ สังเกตุโลโก้ แซด ไอ อาร์ ซี โอ เอ็น “เซอร์ค่อน” ครับ