[บทความพิเศษ] เปิดตำนาน แฟมิคอม ที่สุดของเกมคอนโซลแห่งยุค 80

แน่นอนว่าสำหรับคอเกมรุ่นเก่าแล้วต้องรู้จัก แฟมิคอม เครื่องเกมสีขาวสลับสีแดง เครื่องเล็กๆแต่สร้างตำนานไว้มากมายจนเรียกว่าบรรยาย 10 หน้าก็ไม่หมด โดยนับเป็นเครื่องเกมเครื่องแรกที่ประสบความสำเร็จและทำให้ชาวไทยรู้จักกับคำว่า “วีดีโอเกม” อย่างแท้จริง จนกลายเป็นเครื่องสามัญประจำบ้านที่เด็กในยุคนั้นต้องมี คำว่าร้านขายเกมร้านเช่าเกมก็เริ่มในยุคนี้ไม่เพียงแค่นั้น เครื่องแฟมิคอม นับเป็นหนึ่งในตำนานเครื่องเกมที่สามารถทำยอดขายถล่มทลายกว่า 61 ล้านเครื่องทั่วโลก แม้แต่ในยุคนี้ชื่อของแฟมิคอม คือหนึ่งในชื่อที่คอเกมต้องรู้จักแม้จะเกิดไม่ทันก็ตาม

สเปกเครื่อง Famicom

CPU 1.79 MHz

แรม 2 KB ram

ความละเอียด 256×240 pixels แสดงสีได้ 25 สีพร้อมกัน จาก 53 สี

วันวางจำหน่าย 15 มิถุนายน 1983 , ในอเมริกา 18 ตุลาคม 1985

โดยเครื่อง แฟมิคอมนั้นถูกสร้างโดยบริษัท Nintendo หรือที่คนส่วนใหญ่เรียกว่าปู่นิน แห่งวงการเกม ที่ได้ฉายาว่าปู่เพราะ นินเท็นโด นั้นก่อตั้งมากว่า 100 ปีแล้ว โดยในช่วงแรกทำเกมไพ่ญี่ปุ่นออกจำหน่าย และทำธุรกิจหลากหลายมากมาย ไม่ว่าจะแท็กซี่ให้เช่า ทำธุรกิจโรงแรม รวมทั้ง ของเล่น ที่มีหลายชิ้นได้กลายเป็นตำนานแล้ว เช่น ultra hand เรียกว่ากว่าจะมาทำเกม นินเท็นโดก็เข้าวัยกลางคนแล้ว

และเครื่องเกมแฟมิคอมก็ไม่ใช่เครื่องแรกของ ปู่นิน เพราะก่อนหน้านี้ เคยสร้าง ทีวีเกม ออกมาหลายรุ่น เพียงแต่มันเปลี่ยนตลับเกมไม่ได้ เรียกได้ว่ามีเกมแค่ไหนเล่นได้แค่นั้น เล่นเบื่อต้องซื้อเครื่องเกมใหม่ แต่แฟมิคอมสามารถเปลี่ยนตลับได้ แม้จะไม่ใช้เจ้าแรกก็ตาม นอกจากนี้ Nintendo ยังเป็นเจ้าแห่งตู้เกมในยุคแรกๆเช่นเกม ลิงยักษ์ ดองกี้คอง ที่ฮิตถล่มทลาย จนค่ายเกมตะวันตกซื้อลิขสิทธิ์ไปทำลงเครื่องตัวเอง รวมทั้งยังเคยสร้างเกมมือถือรุ่นแรกๆอย่าง Game Watch หรือคนไทยเรียกว่า “เกมกด” ก่อนจะมาทำคอนโซลด้วย

ตามประวัติเครื่อง แฟมิคอม ออกวางขายในปี 1983 ซึ่งในยุคโน้น เกมไม่ได้มาถึงในทันทีที่ออกเหมือนทุกวันนี้ที่แทบจะออกพร้อมกันทั่วโลก ทำให้ แฟมิคอม ในไทย ต้องพบเจอกับ อาตาริ ซึ่งเป็นเครื่องเกมคนละยุค ซึ่งทำให้แฟมิคอมได้เปรียบมากเพราะมีเทคโนโลยีที่สูงกว่า กราฟิก ก็สวยงามกว่า เครื่องก็เล็กกะทัดรัด แถมมีจอยมาให้เลย 2 จอย ในราคาที่พอๆกันในยุคนั้นทำให้การมาของ แฟมิคอม ทำให้อาตาริ ตายลงอย่างช้าๆ

ซึ่งนอกจากเครื่องแฟมิคอมจะมี แค่กราฟิกที่ดูดีกว่าอาตาริ แต่รูปแบบของเกมได้พัฒนาจนเกิดรูปแบบที่สนุกมากขึ้น เพราะเกมแอ็คชั่นตะลุยด่าน เกม RPG หรือแม้แต่เกมยิงก็มีมาให้เล่นครบๆ แม้บางเกมจะไม่ได้มีต้นกำเนิดบนเครืองแฟมิคอม แต่รูปแบบเกมเหล่านี้ก็ได้ปรับปรุงและพัฒนา จนมีการ กำเนิดเกมเทพ อย่าง Mario ,Zelda , Ninja gaiden ,Finalfantasy ,Dragon quest , contra ที่เกมเหล่านี้ยังคงสร้างอย่างต่อเนื่องมาถึงปัจจุบัน

คอนโทรลเลอร์ ปฏิวัติ วงการเกม

สำหรับชื่อของค่าย Nintendo เด็กรุ่นใหม่ๆคงรู้จักจากเครื่อง Wii ที่เป็นผู้บุกเบิกจอยจับการเคลื่อนไหว จนคู่แข่งต้องทำตาม ที่หลายคนคงคิดว่านี้เป็นการปฏิวัติครั้งแรกของวงการเกม แต่ความจริงแล้ว ปู่นินของเรา เป็นผู้นำในการสร้างมาตรฐาน จอยเกมมาตั้งแต่ยุคเริ่มแรกแล้ว โดยในยุคแรกๆจอยเกมเหมือนจอยสติ๊ก ที่มีคันบังคับ กับปุ่มกดไม่กี่ปุ่ม ซึ่งเป็นรูปแบบที่บังคับง่าย และได้รับความนิยมสูงสุด เช่นจอยของเครื่อง Atari 2600 เครื่องเกมอื่นก็ออกแบบคล้ายๆกันหมด หรือที่แหวกแนวออกมาก็จะดูแปลกๆกดยาก เหมือนปุ่มโทรศัพท์ และส่วนมากจะจับในแนวตั้งทั้งหมด

โดยปู่นินออกแบบ จอยเกมของตน ให้ไม่เหมือนกับชาวบ้าน เพราะ จอยจะอยู่ในแนวนอน และมีปุ่ม D-Pad รูปกากบาท ที่นำมาใช้เป็นเครื่องแรกๆ ส่วน ปุ่มกดก็ใส่มาถึง 2 ปุ่มคือ A และ B ที่สำคัญ ยังมีการใส่ปุ่ม Select Start มาบนจอยเลย ซึ่งถือว่าเป็นของใหม่ในยุคนั้น   ส่วนจอย 2  แม้ไม่มีปุ่ม Select Start แต่มี ไมโครโฟนใส่มาให้ ซึ่งในยุคนั้นถือว่าเป็นของใหม่มาก และก็ใหม่จนแทบไม่มีเกมไหนใช้ แต่ก็ถือเป็นสีสันหนึ่ง ที่เครื่องเกมในยุคนี้ก็ยังใช้ตาม เช่น ไมค์ใน เครื่อง NDS และด้วยการออกแบบที่ลงตัว จับถนัด บังคับได้สะดวก ทำให้รูปแบบการเล่นของ แฟมิคอม ในการจับจอยในแนวนอน ปุ่ม D-Pad รูปกากบาท  ถูกใช้มาจนทุกวันนี้

เกมเด่นประจำเครื่อง การมาของเกมในตำนาน มาริโอ

เชื่อว่า คอเกมต้องรู้จักชื่อ มาริโอ แม้จะไม่เคยเล่นเกมก็น่าจะพอได้ยิน เพราะความดังของมาริโอนั้น น้องๆตัวละครจากดีสนีย์ แต่สำหรับ  มาริโอนั้นไม่ได้เป็นพระเอกตั้งแต่เกิด แต่ไปเป็นพระรองในเกม ดองกี้คองในชื่อว่า Jump Man และไปมุดท่อจัดการ เต่าใน Mario Bros. จนมาโผล่ในอาณาจักร เห็ด ใน Super Mario Bros. ในปี 1985 และกลายเป็นตำนาน ด้วยยอดขายกว่า 40 ล้านตลับ ความดังของมาริโอ ในยุคนั้นถือว่าดังมากจน ข่าวโทรทัศน์ในไทย ยังกล่าวถึง ซึ่งถือว่ายากมากที่ข่าวในยุคนั้นจะพูดถึงวีดีโอเกมซึ่งเป็นของใหม่ จนหน้าปกหนังสือคู่มือเกมมาริโอ ยังเขียนไว้เลยว่า ดังจนเป็นข่าวผ่านดาวเทียม

ซึ่ง เกม Super Mario Bros. นั้นได้อัพเกรด เกมแนวแอ็คชั่น และสร้างนิยามใหม่ของเกมแนว ตะลุยด่าน เสียใหม่ด้วยรูปแบบการเล่นที่เข้าใจง่าย แต่มีความท้าทาย ไอเท็มเพิ่มพลังที่สมดุล มีทางลับที่ซับซ้อน เพราะมีทั้งพื้นเลื่อน ท่องไปบนท้องฟ้าด้วยต้นถั่ว หรือมุดท่อไปใต้ดิน ที่ตัวเอกจะบุกตะลุยไปในโลกแฟนตาซี แห่งจินตนาการ ในเกมที่เราจะได้เล่นเป็น มาริโอ กับ น้องชาย ลุยจิ ที่ต้องช่วยเจ้าหญิงพีช จาก คุปป้า ซึ่งมาริโอ ก็ยังคงออกภาคมาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน โดยมีการปรับเปลี่ยนไปตามยุคสมัย

จาก แดนปลาดิบ สู่เมืองลุงแซม

แน่นอนว่าในเมื่อมันประสบความสำเร็จอย่างถล่มทลายที่บ้านเกิดที่ญี่ปุ่น และเอเชีย รวมทั้งไทย ไม่แปลกในที่ Nintendo คิดการใหญ่ที่จะบุกขึ้นฝั่งที่อเมริกา แต่นอกจากปู่นินจะขาดประสบการณ์ในการทำตลาดที่ต่างประเทศแล้ว ใน อเมริกา ช่วงนั้นเพิ่งจะเกิดวิกฤต video game crash ที่เกิดในปี 1983 ทำให้ไม่มีคนยอมขายเกม จน Nintendo เองเคยเดินเข้าไปขอให้ Atari ช่วยทำตลาดเครื่องเกมคอนโซลให้แต่ได้ถูกปฏิเสธ แต่นั้นนับเป็นเรื่องดี เพราะหลังจาก ปู่นินได้ลองทำตลาดเองและได้สร้างตำนานบทใหม่แห่งวงการเกม อีกครั้ง

แต่ Nintendo ไม่ได้คิดง่ายๆแค่เอาแฟมิคอมไปขายทั้งดุ้น เพราะปู่นินได้วิเคราะห์แล้วว่า เครื่องเกมของตนดูเล็ก และเหมือนของเล่น อาจไม่ถูกใจคอเกมตะวันตก เลยได้ปรับเปลี่ยนเครื่องจากเครื่องสีขาวแดง เล็กน่ารัก มาเป็นเครื่องเกมที่ดูบึกบึนขึ้นด้วยทรงสี่เหลี่ยม และใส่ตลับแบบเสียบไปในเครื่อง ไม่ใช่ด้านบน ที่สำคัญ ปู่นินมั่นใจขนาดตั้งชื่อเครื่องตามชื่อบริษัท ซึ่งยังไม่เป็นที่รู้จักนัก ว่า Nintendo Entertainment System หรือเรียกย่อๆว่า NES ทำให้เป็นที่ถูกใจเมื่อแรกพบของชาวอเมริกัน แถมด้วยกองทัพเกมเทพๆ อย่างมาริโอ เซลด้า ไม่แปลกที่ทำให้ตลาดเกมใน อเมริกา ตื่นตัวขึ้นมาได้แม้จะอยู่ในช่วงขาลงก็ตาม

แต่หลังจากประสบความสำเร็จแล้ว ปู่นินไม่ได้หลงจนลืมตัว เพราะด้วยวิกฤต video game crash ทำให้นินเท็นโดออกกฎเหล็กให้เกมทุกค่ายสร้างเกมได้ปีละ 5 เกมและต้องได้รับการการันตี จากนินเท็นโด ด้วยตรา Nintendo seal of quality ที่เกมที่ผ่านจะได้การรับประกันคุณภาพเกมในระดับหนึ่ง และแน่นอนด้วยการที่เข้มงวดกับตลาดเกม และสร้างเกมที่มีคุณภาพ ทำให้ในยุค 80 นินเท็นโดแทบจะครองตลาดวีดีโอเกมใน อเมริกา เกือบทั้งหมดไว้ในมือจนถึงขนาดโดนอาตาริฟ้องร้องในข้อหาผูกขาดทางการตลาด

เปิดตำนานร้านขายเกม

ส่วนในไทยในยุคนั้นถ้าอยากได้เครื่องเกมคอนโซล เราสามารถหาแฟมิคอมได้ง่ายดายมาก เพราะในยุคนี้ วีดีโอเกมบูมสุดขีดในไทย เอาแค่แถวบ้านผู้เขียนเองก็มีร้านเกมมากกว่า 6 ร้าน ซึ่งบรรยากาศก็แทบไม่ต่างจาก ร้านอินเทอร์เน็ตคาเฟ่ ในยุคนี้ โดยจะเป็นทีวีเสียบเครื่องเกมวางเรียงกันและให้เด็กมานั่งเล่น โดยยุคนั้นจะแบ่งเป็นร้านขายเกม กับร้านเกมแบบให้เช่าเล่นในร้าน แต่บางร้านก็ให้ทั้งเช่าทั้งขาย ซึ่งนอกจากตามตรอกซอกซอย หรือตามหน้าโรงเรียนแล้ว ในห้างสรรพสินค้า ก็ยังเต็มไปด้วยร้านเกม โดยภาพจำสำหรับเด็กๆในยุคนั้นก็คือ ร้านตู้โชว์ ที่เหมือนร้านขายโทรศัพท์มือถือสมัยนี้ ที่จะวางตลับเกมทั้งของใหม่และมือ 2  ตลับแท้ ตลับก็อป วางเรียงกันในตู้กระจกใสให้เด็กๆเลือกซื้อกัน ซึ่งในปัจจุบันร้านเกมแบบนี้ไม่มีเหลือแล้ว

K จำนวนเค กับเกมแฟมิคอม

เชื่อว่าใครเกิดทันยุคนั้นและมีเครื่องเกมแฟมิคอม คงจำได้ว่าตลับเกมในยุคแรกในไทย จะแบ่งระดับด้วยความจุ ซึ่งก็ไม่รู้ว่าใครเป็นคน กำหนด โดยจะแบ่งเป็น 24K , 64K , 128k ,256K ,360k ซึ่งเป็นความจุ ของแต่ละเกมเป็นตัวกำหนดราคา เกม แต่มันก็ถูกเอาไปเป็นกลลวงในการขายเกม เพราะพ่อค้าเกมในยุคนั้นมีการปั่น k เกมโดยตอนเราไปซื้อจะบอก k สูงเกินจริง และพอเอากลับมาขายหรือแลกเกมอื่น ผู้ขายกลับบอกว่า K เกมของเราลดลง ซึ่งมันไม่มีทางที่ความจุเกมจะลดลงได้ โดยกลลวงนี้คอเกมยุคนั้นต้องเคยเจอแทบทุกคน

อุปกรณ์เสริม และ รุ่นพิเศษ

 และมีทั้งอุปกรณ์เสริม และเครื่องรุ่นพิเศษมากมายจนนับไม่ถ้วนโดยเฉพาะฝั่งอเมริกา แต่ในไทยอาจจะมีมาไม่กี่รุ่น เพราะด้วยราคาที่แพง แต่อุปกรณ์ที่ได้รับการกล่าวขวัญถึงมากที่สุดคือ จอย โฮริ ที่จะเป็นคอนโทรเลอร์พิเศษ ที่มีปุ่มเทอร์โบ ทำให้กดปุ่มรัวได้โดยไม่ต้องกดเอง ที่มันดังเพราะนี่คือหนึ่งในการกดสูตรเกม Starwars ที่คนไทยใช้วิธีลัดด้วยการใช้เหรียญบาทเสียบที่ช่องต่อจอยเสริมของแฟมิคอม ซึ่งถ้าโชคดีก็กดสูตรติด แต่ถ้าโชคร้ายเครื่องเกมของคุณอาจจะไหม้ได้ โฮริจึงเป็นหนึ่งในอุปกรณ์ในตำนานที่คนเล่นเกมต้องรู้จัก

อีกหนึ่งที่เป็นอุปกรณ์เสริมที่ได้รับความนิยมในญี่ปุ่น คือ แฟมิคอม ดิสก์ซิสเต็มส์ ที่เป็นตัวต่อพ่วงกับเครื่องแฟมิคอมเพื่อให้มันเล่นเกมจากแผ่นดิสก์ได้เพื่อการลดต้นทุนในการทำเกม เพราะเปลี่ยนจากตลับมาอัดเกมลงแผ่น ดิสก์แทนซึ่งต้นทุนต่ำกว่า แถมยังมีร้านรับอัดเกมลงแผ่นซึ่งเป็นบริการเฉพาะในญี่ปุ่น แต่แผ่น ดิสก์นี้ไม่ใช่แผ่นที่ใช้กันทั่วไป และร้านรับอัดเกมก็ไม่มีในเมืองไทยทำให้ แฟมิคอม ดิสก์ซิสเต็มส์ ไม่ค่อยได้รับความนิยมนัก แต่ก็พอหาได้ตามร้านเกม

แฟมิคอม ถือว่าเป็นเครื่องเกมที่ อายุยืนมาก รุ่นหนึ่ง เรียกว่าออกมานานจนต้องต่อสู้ฟาดฟันกับเครื่องยุคต่อมาเลยด้วยซ้ำ โดยเกมมีการออกรุ่นต่อมาที่ปรับเปลี่ยนรูปร่างให้ทันสมัย และมีช่องเสียบสาย AV ออกมา และเลิกผลิตในปี 2003 ซึ่งถือว่าเป็นเครื่องที่มีประวัติอันยาวนานที่สุดเครื่องหนึ่ง แม้แต่ใน ปัจจุบัน คุณก็ยังหาเกมแฟมิคอมเล่นได้ จากเครื่องที่ทำเลียนแบบจากจีน และตลับก็อปรวมฮิต ได้ตามร้านแถวสะพานเหล็ก คลองถม หรืออีมูเลเตอร์บน PC หรือแบบถูกกฎหมายใน เวอร์ชัวร์คอนโซล บนเครื่อง  และยังเป็นเครื่องรกตัวอยู่ในตลาดเกม อย่างเงียบๆ  แต Wii , WiiU และบน 3DS และแม้จะผ่านยุคแฟมิคอมไปเกือบ 30 ปีแล้วแต่ความคลาสสิกของวงการเกมในยุคนี้ยังถือว่าติดตราตรึงใจมากที่สุดยุคหนึ่ง

ล่าสุด ปู่นินได้ส่ง Famicom Mini รุ่นพิเศษตัวเล็กลงที่เหมือนเป็นของที่ระลึกสำหรับแฟนเกมรุ่นเก่า เพราะมันมีรูปร่างหน้าตาเหมือนกับเครื่องคอนโซลยุค 80 แบบ 100% แต่จะไม่สามารถเปลี่ยนตลับเกมได้ โดยจะมีตัวเกมบรรจุมาให้อยู่ในตัวเครื่องเกมเลย 30 เกม และกำลังจะวางขายในวันที่ 11 พฤศจิกายน 2016 สำหรับแฟนๆแล้วเหมือนของขวัญที่ปู่นินสร้างมาเพื่อให้หายคิดถึง และรอชมรีวิว Famicom Mini ได้เร็วๆนี้