เมื่อพูดถึงอาการป่วย เชื่อว่าใครหลายคนคงจะคิดว่ามันเป็นเรื่องปกติทั่วไป ที่ทุกคนบนโลกต้องเป็น ไม่ว่าจะเกิดจากสภาพอากาศสิ่งแวดล้อม ไปจนถึงโรคประจำตัว ที่อาจจะเกิดขึ้นกับใครก็ได้ และถ้าหันกลับมาที่ตัวเราที่เป็นคนเล่นเกม คุณเคยสงสัยรึเปล่าว่าการเล่นเกมนั้น สามารถทำให้เกิดโรคอะไรขึ้นมาได้บ้าง…? แน่นอนว่าหลายคนคงจะไม่รู้หรืออาจจะคิดไม่ถึง วันนี้เราได้รวบรวมโรคต่างๆที่เกิดจากการเล่นเกมมานำเสนอ เพื่อเป็นการเตือนภัยเหล่าเกมเมอร์ให้ระวังตัวก่อนจะสายเกินไป เพราะแต่ละโรคนั้นเรียกว่าอันตรายพอตัวเลยทีเดียว
Thrombosis โรคหลอดเลือดอุดตัน
เริ่มต้นโรคแรกที่หลายคนอาจจะคิดไม่ถึง ว่ามันอาจจะเกิดขึ้นกับเหล่าเกมเมอร์อย่างเรา นั่นคือโรค Thrombosis หรือโรคหลอดเลือดอุดตัน ที่เป็นการก่อตัวของลิ่มเลือดภายในหลอดเลือดดำและแดงในร่างกาย ซึ่งไปขัดขวางการไหลเวียนของเลือดให้ไหลไม่สะดวก โดยอาการดังกล่าวสามารถเกิดขึ้นได้กับเหล่าเกมเมอร์ หรือคนที่ต้องนั่งเป็นเวลานาน และมันเคยเกิดขึ้นมาแล้วกับเกมเมอร์ชาวอังกฤษ ที่เสียชีวิตเพราะอาการอุดตันของลิ่มเลือด จากการทำลายสถิติตัวเองเล่นเกมวันละ 12 ชั่วโมง กับชาวนิวซีแลนด์ที่นั่งเล่นเกมตลอด 4 วันไม่หยุด
และไม่ใช่แค่เหล่าเกมเมอร์หรือคนที่ทำงานนั่งโต๊ะเท่านั้น แต่มันยังสามารถเกิดขึ้นได้จากการเดินทางไกลติดต่อกันหลายชั่วโมง โดยไม่ลุกไปไหนด้วยก็สามารถเกิดขึ้นได้ ซึ่งความร้ายกาจของโรคหลอดเลือดอุดตันนี้ ถ้ามันเกิดไปอุดตันที่เส้นเลือดดำที่อยู่ตรงขาของเรา มันจะส่งผลต่อตับ ที่จะลามไปถึงโรคตับอ่อนอักเสบ, โรคตับแข็ง ไปจนถึงมะเร็งท่อน้ำดี และถ้ามันไปอุดเส้นเลือดแดงที่เป็นเส้นเลือดหลักในร่าง ก็อาจทำให้เลือดไม่ไปเลี้ยงสมองหรือหัวใจ จนทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตาย ไปจนถึงโรคหลอดเลือดสมองได้เลยทีเดียว วิธีแก้ก็ง่ายๆเมื่อคุณนั่งเป็นเวลานานๆ ก็ควรลุกขึ้นเดินไปมาบ้าง อย่างนั่งแช่เป็นเวลานานเพียงเท่านี้คุณก็จะห่างไกลจากโรคนี้
Nintendonitis อาการนิ้วบวมเป็นตุ้มน้ำจากการกดย้ำๆมากจนเกินไป
ระหว่างที่คุณกำลังอ่านบทความนี้ คุณก็คงจะคิดว่าโรคต่างๆที่เกิดขึ้นมานั้น มันก็เป็นโรคที่เกิดขึ้นได้จากการทำอย่างอื่นด้วย ไม่ได้เกี่ยวกับการเล่นเกมโดยตรง ถ้าแบบนั้นเรามาดูโรคที่เกิดมาจากเกมโดยตรงบ้าง อย่าง Nintendonitis หรืออาการนิ้วบวมเป็นตุ้มน้ำพอง ซึ่งศัพท์คำว่า Nintendonitis นั้นก็มาจากช่วงปลายยุค 1970 ไปจนถึงช่วงต้นยุค 1980 ที่เครื่องเกมของ Nintendo วางจำหน่าย และเกิดโรคนี้กับเด็กๆ ที่จะมีอาการนิ้วโป้งบวมเป็นตุ่มพอง นิ้วชางอไม่ได้ ที่เกิดจากการกดจอยเกมย้ำๆแรงๆติดต่อกันหลายชั่วโมง จนเกิดอาการเกร็งของเส้นเอ็นข้อมือนิ้วโป้ง ที่อาการอาจลุกลามไปจนถึงโรคนิ้วล็อค จนไม่สามารถงอได้ หรือเมื่องอจะเจ็บบริเวณข้อต่อ
ใครที่เป็นเกมเมอร์รุ่นเก่าน่าจะเข้าใจ และต้องเคยเป็นโรคนี้กันมาอย่างแน่นอน วิธีแก้ก็คือการหาผ้ามารองนิ้ว เพื่อกันการเสียดสีของปุ่ม (GamePad) และนิ้ว โดยเฉพาะเกมต่อสู้ยุคเก่าที่ต้องใช้การกดปุ่มท่าต่างๆ ซึ่งในยุคนี้โรค Nintendonitis ได้หายไปจากเหล่าเกมเมอร์แล้ว เพราะเทคโนโลยีในการผลิตจอยที่ดีขึ้น ปุ่มสัมผัสนิ่มลง และมีการแทนที่ปุ่มทิศทาง (GamePad) ด้วยคันโยกอนาล็อก การถูปุ่มต่างๆจึงน้อยลง
Computer Vision Syndrome โรคทางสายตาจากการจ้องหน้าจอนานเกินไป
เล่นเกมมากๆ ระวังสายตาเสีย นับเป็นวลียอดฮิตในยุคอดีต ที่เมื่อเด็กๆในยุค 80 ถึง 90 ต้องได้ยินจากผู้ปกครอง พอๆกับวลีที่ว่าเล่นเกมมากๆทีวีจะเสียเร็ว ซึ่งเอาเข้าจริงๆในยุคนั้น แทบไม่มีเด็กคนไหนจะเป็นโรคที่เกี่ยวกับสายตาเลย ต่างกับในยุคปัจจุบันที่เด็กยุคใหม่เปลี่ยนจากการเล่นเกมหน้าจอทีวี มาเล่นที่หน้าจอคอมพิวเตอร์และมือถือ ซึ่งแน่นอนว่ามันต้องเข้าใกล้กว่าการดูทีวีในยุคอดีต จนทำให้เกิดโรค Computer Vision Syndrome หรือโรคสายตาจากการจ้องจอนานเกินไป โดยอาการของโรค Computer Vision Syndrome เกิดจากพฤติกรรมการมองจอที่ใกล้เกินกว่าครึ่งฟุต หรือประมาณ 6 นิ้วเป็นเวลานานๆติดต่อกัน ทำให้กล้ามเนื้อรอบดวงตา และประสาทตาเกิดอาการดวงตาตึงเครียดจากการเพ่งหน้าจอ
อาการที่ตามมาคืออาการตาแดง แสบตา มองภาพได้ไม่ชัดเจน รวมถึงอาการปวดศีรษะ ซึ่งทั้งหมดคือสัญญาณเตือนของการเกิดโรค Computer Vision Syndrome และหากปล่อยทิ้งไว้ไม่สนใจ จะมีอาการปวดตาแสบตาตามัวตาแห้ง น้ำตาไหล มองเห็นภาพซ้อน ตาโฟกัสช้า เคืองตา ดวงตาล้า และจะมีอาการปวดหัวปวดคอ ปวดไหล่ หรือปวดหลังระดับความรุนแรงของอาการจะเพิ่มมากขึ้น ตามระยะเวลาที่ใช้สายตาอยู่หน้าจอ วิธีแก้ก็เพียงปรับแสงหน้าจอให้พอดีกับสายตา อยู่ห่างจากหน้าจอ 6 นิ้ว และควรพักสายตาโดยการหันไปมองสิ่งอื่นๆรอบตัว หลับตากระพริบตาบ่อยๆ เพื่อให้มีน้ำหล่อเลี้ยงดวงตาไม่ให้ตาแห้ง เพียงเท่านี้คุณก็จะมีดวงตาเอาไว้เล่นเกมอีกนานๆ
Low Back Pain อาการปวดหลังส่วนล่าง
มาต่อกันที่อีกหนึ่งอาการป่วยยอดฮิต ที่มักจะเกิดขึ้นได้กับคนที่นั่งเป็นเวลานาน ที่ไม่ได้เจาะจงเฉพาะเกมเมอร์ นั่นคืออาการปวดหลังช่วงล่าง หรือ Low back pain ที่แน่นอนว่าอาการนี้จะเกิดขึ้นกับผู้ที่นั่งท่าเดิมเป็นเวลานาน หรือนั่งแบบผิดวิธีนั่นคือการนั่งหลังงอ ไม่มีการขยับหรือเอนหลัง เพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อและกระดูกสันหลังช่วงล่าง ซึ่งโรคนี้มักจะเกิดขึ้นกับคนทำงาน หรือผู้สูงอายุที่ยกของหนัก ไม่ก็เกิดจากอุบัติเหตุ แต่ในวารสาร European Spine Journal ของต่างประเทศรายงานว่า โรคปวดหลังส่วนล่างนั้นเริ่มเกิดขึ้นในเด็กมากกว่าผู้ใหญ่ จากการนั่งเล่นเกมผิดท่าเกินกว่า 2 ชั่วโมงต่อวัน
และคุณอย่าคิดว่าแค่อาการปวดหลังช่วงล่าง มันเป็นแค่อาการปวดแบบธรรมดาทั่วไป ที่แค่นวดหรือบิดเอวสองสามทีก็หาย คุณกำลังคิดผิด เพราะตราบใดที่คุณยังนั่งหลังงอ หรือนั่งท่าเดิมเป็นเวลานาน มันก็จะเกิดขึ้นอีกและจะค่อยๆเป็นหนักขึ้นเรื่อยๆ อาจจะเริ่มจากปวดเอวตลอดเวลา เดินหลังตรงไม่ได้ อาจจะร้ายแรงจนถึงกระดูกสันหลังผิดรูป ซึ่งน่าเป็นห่วงมากๆถ้ามันเกิดขึ้นในเด็ก วิธีแก้นั้นก็ง่ายมากๆ เพียงแค่ฝึกนั่งหลังตรง และลุกขึ้นเดินไปมาเพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อ เพียงเท่านี้คุณก็จะห่างไกลจากโรคนี้ ส่วนผู้ปกครองที่เห็นลูกหลายกำลังนั่งเล่นเกม ก็พยายามใช้หรือดึงเด็กๆให้ลูกขึ้นเดินไปมาบ้างเพื่อป้องกันการเกิดโรคนี้
Heart Failure ภาวะหัวใจล้มเหลว
อีกหนึ่งอาการที่ส่งผลต่อร่างกายอย่างรวดเร็ว และเราแทบไม่รู้ตัว นั่นคือภาวะหัวใจล้มเหลว หรือที่เรียกอย่างเป็นทางการว่า Heart Failure ซึ่งต่างกับอาการหลอดเลือดอุดตันก่อนหน้านี้ ที่ส่งผลต่อหัวใจเหมือนกัน แต่โรคภาวะหัวใจล้มเหลวจะต่างออกไป ตรงที่หัวใจจะไม่สามารถสูบฉีดเลือดให้ไปไหลเวียน เพื่อตอบสนองความต้องการของร่างกาย จนทำให้หัวใจทำงานหนักเกินไป อย่างกรณีของชาวฮ่องกงวัย 32 ปี ที่เสียชีวิตที่ร้านอินเทอร์เน็ตหลังจากเล่นเกมสามวันสามคืนแทบไม่หยุดพัก จนเสียชีวิตเพราะหัวใจล้มเหลว
โดยสาเหตุของโรคนี้จะเกิดจากความอ่อนเพลีย จากการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ อากาศที่เย็น การไม่เคลื่อนไหวเป็นเวลานาน(ออกกำลังกาย) รวมถึงความเครียดและการกดดัน จนทำให้ร่างกายต้องรับภาระหนัก โดยเฉพาะหัวใจที่ต้องสูบฉีดเลือดเพื่อไปเลี้ยงส่วนต่างๆอย่างหนัก จนเกิดอาการหัวใจล้มเหลวแบบเฉียบพลัน ที่ไม่ใช่เพียงแค่นักเล่นเกม แต่รวมถึงพนักงานบริษัท ที่ต้องหน้าคอมนานๆก็สามารถเป็นโรคนี้ได้เช่นกัน ซึ่งวิธีแก้ก็ง่ายมากๆเพียงแค่คุณพักผ่อนให้เพียง ออกกำลังกายบ้าง เพียงเท่านี้หัวใจของคุณก็จะแข็งแรง และเล่นเกมไปได้นานๆ
เกมทำให้คนที่เป็นโรคลมชักอยู่แล้วเกิดอาการชักได้
อันนี้ไม่ใช่อาการของโรคที่เกิดจากเกม แต่เป็นการเตือนพ่อแม่ผู้ปกครอบครอง ที่มีลูกหลานซึ่งเป็นโรคลมชักอยู่แล้ว ให้ระวังว่าการเล่นเกมหน้าจอทีวีหรือบนมือถือ สามารถทำให้อาการลมชักในผู้ป่วยเกิดขึ้นได้ จากรายงานปี 1994 ที่ตีพิมพ์โดยสถาบันสุขภาพแห่งชาติ ระบุว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอาการชักขณะเล่นวิดีโอเกม โดยปัจจัยที่มีส่วนร่วมในการชัก คือความไวแสงจากการกระตุ้นของภาพที่เคลื่อนไหวไปมาอย่างรวดเร็วของเกม ซึ่งเกมในยุคใหม่นี้มักจะมีรูปแบบของภาพที่ต่างกับสมัยก่อน ที่ส่งผลกับผู้ป่วยมากกว่าเกมในยุคอดีต ที่แม้จะไม่เกี่ยวหรืออาจจะเกิดขึ้นกับเรา แต่ก็เป็นการเตือนสำหรับผู้ที่ยังไม่ทราบให้รู้เอาไว้
Obesity โรคอ้วน
อีกหนึ่งโรคยอดฮิตในหมู่เกมเมอร์ทั่วโลกมักจะเป็นกัน นั่นคือโรต Obesity หรือโรคอ้วนที่มักจะเกิดขึ้นได้ในเด็กและผู้ใหญ่ทุกคน ที่มักจะไม่ออกกำลังกาย ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้เกิดโรคนี้ โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กๆ นั่นคือการนั่งเล่นเกมอยู่กับที่ไม่ได้ออกไปไหน หรือจะพูดให้เห็นภาพ คือเด็กที่กินและนั่งอยู่หน้าจอทีวี(มือถือ) ไม่ค่อยได้ลุกออกไปไหน หรือทำกิจกรรมที่เกี่ยวกับการเผาผลาญไขมันออกไปจากร่างกาย แล้วไขมันคืออะไร….? ไขมันคือพลังงานส่วนเกินที่ร่างกายเผาพลาญไม่หมด มันจะถูกเก็บเอาไว้ในรูปแบบของไขมัน ซึ่งร่างกานของมนุษย์เรานั้นจะมีระบบการเผาผลาญพลังงานที่ต่างกัน และการเผาผลาญพลังงานที่ได้ผลที่สุดก็คือการออกกำลังกาย การนั่งอยู่เฉยๆหลังทานอาหาร ยิ่งเป็นการสะสมพลังงานส่วนเกิน
และถ้าจะถามต่อว่าโรคอ้วนนั้นร้ายแรงขนาดไหน คงต้องยกบทความมาเขียนต่างหากได้เลยทีเดียว เพราะโรคที่เกิดจากความอ้วนนั้นมีมากมาย และทุกโรคนั้นก็อันตรายถึงชีวิตของผู้ที่เป็นได้ รวมถึงบุคลิกภาพที่เสียไป และอีกหลายๆอย่างที่ส่งผลกับผู้ที่เป็นโรคนี้ ส่วนใครที่อยากให้ลูกหลานหรือตัวเองได้ออกกำลังกายไปด้วยเล่นเกมด้วย ทางค่ายเกมก็มี Xbox Kinect, Playstation Move หรือแม้แต่เครื่อง Wii ที่เป็นตัวช่วยในการออกกำลังกาย เพียงแค่นี้คุณและลูกหลาน ก็จะได้เล่นเกมสนุกๆไปด้วยออกกำลังกายไปด้วยพร้อมกัน
Malnutrition ภาวะทุพโภชนาการ (ขาดสารอาหาร)
แน่นอนว่าเมื่อมีโรคอ้วนก็ต้องมีโรคขาดสารอาหาร หรือที่เรียกว่า Malnutrition ภาวะทุพโภชนาการ(ขาดสารอาหาร) ที่มักจะเกิดขึ้นตรงข้ามกับเหล่าเกมเมอร์หลายๆคน ที่มักจะไม่กินอะไรเลย แบบนั่นเล่นทั้งวันทั้งคืนไม่สนใจอาหาร จะกินเพียงน้ำกับขนมนิดหน่อยก่อนจะไปเล่นเกมต่อ หรือกินแต่อาหารที่ไม่มีประโยชน์ เช่นขนมต่างๆที่พอหาได้ระหว่างเล่นเกม ซึ่งจะว่าไปโรคขาดสารอาหารนี้ก็รุนแรงไม่แพ้โรคอ้วนเลยทีเดียว แต่มันจะส่งผลต่อร่างกายเร็วกว่าโรคอ้วน เช่นอาการมือสั่นตาพร่ามัวปากสั่น ที่เกิดจากอาหารขาดน้ำหรืออาหาร ผู้ป่วยจะมีรูปร่างผอมไม่มีแรง และอาจจะส่งผลให้เกิดอาการมึนงงเมื่อลุกขึ้น ร้ายแรงสุดอาจจะทำให้หัวใจหยุดเต้นได้เลยทีเดียว ยิ่งในกลุ่มเด็กเล็กยิ่งน่าเป็นห่วง ใครที่รู้ว่าตัวเองกำลังเป็นหรือเห็นลูกหลานที่มัวแต่เล่นเกมเล่นมือถือไม่กินข้าว ก็รีบแก้ไขก่อนที่จะสายเกินไป
ABCs The A Is Autonomy โรคเสพติดการเล่นเกม
ABCs The A Is Autonomy หรือที่แปลอ้อมๆออกมาว่าโรคเสพติดการเล่นเกม ที่ได้รับการเปิดเผยจาก สมาคมจิตแพทย์อเมริกัน American Psychiatric Association และทาง CNN ที่รายงานเกี่ยวกับการศึกษาของ Douglas Gentile นักจิตวิทยาจาก Iowa State University ที่ติดตามผู้เล่นเกมค้นพบว่าเด็ก 4-10 เปอร์เซ็นต์จัดอยู่ในประเภท “ติด” วิดีโอเกม โดยเรียกรวมๆว่า ABCs The A Is Autonomy ที่ทั้งหมดจะมาจากสามสาเหตุหลักโดยจำแนกเป็น
A. ชอบที่จะรู้สึกว่าเราเป็นผู้ควบคุมผู้อื่น ที่หมายถึงการควบคุมตัวละครในเกม การสั่งผู้เล่นออนไลน์คนอื่นในเกมให้ฟังในสิ่งที่เราต้องการ ที่ชีวิตจริงอาจจะทำไม่ได้ ซึ่งเมื่อได้ทำในเกมแล้วรู้สึกดีจนอยากทำอีก
B. รู้สึกชอบในเชื่อมโยงกับคนอื่น เช่นการเล่นออนไลน์พบปะผู้คน เพราะการเจอผู้เล่นคนอื่นที่เป็นตัวละครในเกม ที่กำลังเดินไปมานั้น มันดูน่าสนใจมากกว่าพบปะผู้คนผ่านตัวหนังสือใน FaceBook ซึ่งมันคือประสบการณ์ใหม่ที่น่าสนใจ ที่ต่างกับการพบปะผู้คนทั่วไป
C. ความรู้สึกว่าเราทำได้ดีในสิ่งที่เรากำลังทำ เช่นการได้ชุดเกาะอาวุธเทพๆ เครื่องประดับหายาก หรือเล่นเก่งคะแนนสูงอันดับต้นๆ มันทำให้เรารู้สึกดีเมื่อได้อยู่เหนือคนอื่น ซึ่งมันคือธรรมชาติทั่วไปของมนุษย์ ที่นักพัฒนาเกมนำจุดนี้มาใช้เพื่อดึงดูผู้เล่น และเป็นที่มาของการโกงเกมแบบต่างๆอีกด้วย
ซึ่งทุกอย่างที่กล่าวมานั้น ไม่ได้บ่งชี้ว่าการเล่นเกมจะนำพาไปสู่ความรุนแรงก้าวร้าว แบบในข่าวที่นำเสนอ แต่ทางนักจิตวิทยาต้องการบอกว่า การเสพติดเกมนั้นเกิดมาจากสามสาเหตุหลักอย่างที่กล่าวมา ซึ่งมันเป็นพื้นฐานที่ทำให้เรารู้สึกดี เมื่อได้ทำหรือเป็นแบบในสามอย่างนั้น ซึ่งเมื่อเราได้รับบ่อยๆมันจะเป็นการเสพติด จนอาจจะทำให้เกิดโรคทั้งหลายข้างต้นที่กล่าวมา หรือจะให้พูดง่ายๆก็คือ อาการนี้คือจุดเริ่มต้นของทุกโรคที่เรากล่าวมานั่นเอง
เป็นอย่างไรกันบ้างกับอาการป่วยต่างๆที่เราเอามานำเสนอ ใครที่รู้ตัวว่าตัวเองกำลังเป็น หรือเป็นโรคไหนอยู่ก็รีบแก้ไขเสียแต่ตอนนี้ เพราะร่างกายเรากำลังเตือนว่า สิ่งที่เราทำไปนั้นมันคือผลเสีย และถ้าใครอยากที่จะมีชีวิตเพื่อเล่นเกมต่อไปอีกนานๆ ก็ควรรู้จักดูแลสุขภาพตัวเอง เพราะเรามีชีวิตอยู่แค่ชีวิตเดียว ตายได้ครั้งเดียวไม่เหมือนในเกม การดูแลสุขภาพจึงสำคัญ เพราะถ้าเราไม่รู้จักดูแลตัวเอง แล้วใครจะมาดูแลเรา ด้วยความห่วงใยจากทีมงานและผู้เขียน
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส