เมื่อพูดถึงอาการทางจิตเชื่อว่าหลายคนคงกำลังคิดถึงคนบ้าที่นั่งยิ้มหรือพูดคนเดียวทั้งวันได้แบบที่คนทั่วไปไม่ทำกัน ซึ่งเอาจริง ๆ แล้วอาการทางจิตเวชนั้นไม่ใช่อาการของคนบ้าหรือโรคจิตอย่างที่หลายคนเข้าใจ แต่อาการทางจิตเวชคืออาการป่วยชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นกับสมองของผู้ป่วย ที่เราหลายคนอาจจะกำลังเป็นอยู่โดยไม่รู้ตัวและควบคุมมันไม่ได้ อาการบางอย่างก็ดูเล็กน้อยจนหลายคนไม่รู้ถ้าผู้ป่วยไม่บอก หรือบางอาการก็จะแสดงออกมาแบบทันทีทันใดที่แม้แต่คนที่เป็นก็ไม่รู้ตัวหรือรู้ว่าตัวเองกำลังป่วย และเมื่อเราหันมาดูอาการทางจิตที่กล่าวมาก็มีตัวละครหลายคนในวีดีโอเกมที่มีอาการคล้าย ๆ หรืออาการป่วยแบบนี้ เรามาดูกันดีกว่าว่ามีตัวละครในเกมคนไหนบ้างที่มีอาการป่วยทางจิตเวช ซึ่งทุกอย่างนั้นเป็นเพียงแค่การคาดเดาจากบุคลิกท่าทางของตัวละครตัวนั้นไม่ใช่สิ่งที่เป็นจริง แต่เป็นการยกตัวอย่างให้เห็นภาพง่าย ๆ ว่าอาการทางจิตจะเป็นแบบนี้เมื่อเทียบกับตัวละครในเกมประมาณนี้เท่านั้นเพื่อเป็นความรู้ ถ้าพร้อมแล้วก็มาดูกันว่ามีอาการทางจิตไหนบ้างที่น่าสนใจ
Aphenphosmphobia โรคกลัวการถูกสัมผัส
เริ่มต้นเรื่องแรกด้วยอาการป่วยแปลก ๆ อย่างโรค Aphenphosmphobia หรือโรคกลัวการถูกสัมผัส โดยอาการนี้จะเกิดขึ้นกับคนที่ไม่อยากสัมผัสถูกมนุษย์ด้วยกันหรือให้ใครมาโดนตัว ซึ่งผู้ป่วยอาการนี้มักจะกลัวหรือไม่ชอบการถูกเนื้อต้องตัวหรือเข้าใกล้คนในทุกกรณี ซึ่งมันไม่ใช่อาการของความเกลียดหรือขยะแขยงฝ่ายตรงข้ามแต่มันคือความรู้สึกที่ไม่ชอบกลัวอยากออกห่างส่วนคนที่เป็นหนักมาก ๆ อาจจะรวมถึงสิ่งมีชีวิตอื่นด้วย แต่ส่วนมากจะเป็นกับมนุษย์ด้วยกันมากกว่า แต่ก็ใช่ว่าจะโดนตัวไม่ได้แต่ถ้าเลือกได้ก็จะไม่ขอโดนหรือเลี่ยงออกมาจากตรงนั้น ซึ่งคนที่เป็นโรคนี้และตัวเกมก็บอกเราตั้งแต่ต้นเรื่องเลยคือ Sam Bridges ในเกม Death Stranding ที่ในเกมก็บอกเราตรง ๆ เลยว่า Sam เป็นโรค Aphenphosmphobia ที่ตลอดทั้งเกมเขาพยายามจะตีตัวออกห่างหรือแสดงกิริยากลัวเมื่อมีคนมาสัมผัสตัวซึ่งใครที่เล่นเกมนี้ก็น่าจะทราบดี
Spatial orientation phenomenon โรคที่มองทุกอย่างกลับหัว
Spatial orientation phenomenon กับอีกหนึ่งโรคประหลาดที่หายากและน้อยคนนักจะเป็น โดยผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้นั้นจะมองเห็นทุกอย่างกลับหัวบนล่างสลับจากคนปกติ เช่นการอ่านหนังสือดูทีวีก็ต้องกลับหัวไม่อย่างนั้นผู้ป่วยจะดูไม่รู้เรื่อง โดยอาการนี้จัดอยู่ในอาการทางจิตที่หายากมาก ๆ แถบจะเรียกว่า 1 ในหลายล้านได้เลยทีเดียวที่เป็นโรคนี้ หนึ่งในนั้นคือ Bojana Danilovic หญิงสาวชาวเซอร์เบียที่เกิดมาพร้อมกับอาการผิดปกตินี้ ซึ่งตัวของเธอนั้นต้องทนทุกข์กับความผิดปกติที่ต้องเห็นทุกอย่างกลับหัวต่างจากคนทั่วไปในการใช้ชีวิต จนทุกอย่างรอบตัวเธอหลายอย่างต้องกลับด้านทั้งแป้นพิมพ์คอมพิวเตอร์หน้าจอทีวีที่ถูกสร้างมาพิเศษเพื่อเธอ ซึ่งถ้าเราจะมองอาการกลับหัวนี้ในวีดีโอเกมก็คงจะมีแต่เกม Gravity Rush ที่เราจะได้ความรู้สึกแบบเดียวกับคนที่เป็นโรคนี้ได้อย่างชัดเจน เพราะเราจะได้พลังในการควบคุมแรงโน้มถ่วงจนสามารถวิ่งกลับหัวได้ ซึ่งมันคงจะเป็นอารมณ์ประเดียวกับโรคนี้ที่สุด
Schizophrenia การเห็นภาพหลอนได้ยินเสียงที่ไม่มีอยู่จริง
Schizophrenia คืออาการของโรคทางจิตชนิดหนึ่งที่ผู้ป่วยจะเห็นภาพหลอนของบุคคลที่เรารู้จักหรืออาจจะเป็นคนที่เราไม่รู้จักที่เป็นเพียงภาพในจิตนาการ ซึ่งบางคนที่มีอาการหนักก็อาจจะเห็นภาพหลอนของภูตผีปีศาจสัตว์ประหลาด หรือในบางกรณีก็อาจจะแค่ได้ยินเสียงที่ไม่มีอยู่จริงจนเกิดเป็นอาการหลอนคิดไปเอง ซึ่งโรคนี้มักจะเกิดขึ้นได้จากความวิตกกังวลหรือซึมเศร้าอย่างรุนแรง ซึ่งมันตรงกับที่ตัว Batman ในเกม Batman Arkham Knight เป็นทุกอย่างเพราะเขาต้องทนเห็นภาพหลอนของ Joker ที่เสียชีวิตไปแล้วมาหลอกหลอนอยู่บ่อย ๆ ในเกมนั่นเอง
Obsessive-compulsive Disorder โรคอาการย้ำคิดย้ำทำ
Obsessive-compulsive Disorder หรือโรคอาการย้ำคิดย้ำทำเชื่อว่าหลายคนคงอาจจะเคยเห็นในภาพยนตร์อยู่หลายครั้งกับตัวละครที่ชอบความเป็นระเบียบ เช่นการเรียงของใช้ให้เป็นระเบียบบนโต๊ะการล้างมือทั้งวันเข้าห้องน้ำหรือทำกิจกรรมเดิม ๆ เวลาเดิมทุกครั้งซึ่งอาการนี้ในเกมเราอาจจะไม่เคยเห็น แต่ถ้าคนที่เป็นโรค Obsessive-compulsive Disorder หนัก ๆ จะมีความรุนแรงกว่าที่ได้กล่าวมา เช่นมีอาการต่อต้านบางสิ่งอย่างรุนแรงและทำการต่อต้านสิ่งนั้นไปโดยที่รู้ว่ามันไม่ดีแต่ก็จะทำ เช่นการเดินไปเช็คถังแก๊สทุกครั้งหรือด่าทอสิ่งต่าง ๆ อย่างไม่มีเหตุผล จนไปถึงความรุนแรงกับการทำร้ายผู้อื่นเพราะคิดว่าตัวเองจะถูกทำร้ายหรือไม่พอใจที่คนอื่นคิดต่างกับตนจนเกิดการทำร้ายร่างกาย ซึ่งอาการอย่างหลังที่กล่าวมามันช่างเหมือนกับ Trevor Philips ในเกม Grand Theft Auto V ไม่มีผิด เพราะบางอย่างที่พี่แกทำนั้นบางทีก็ดูเกินไปหรือทำบ้า ๆ บอ ๆ ใส่คนอย่างไม่มีเหตุผลและหลายครั้งมันก็รุนแรงจนเกิดการทำร้ายร่างกายจนถึงฆ่าคนได้เลยก็มี ซึ่งคนอย่าง Trevor จัดเป็นคนที่ป่วยโรคย้ำคิดย้ำทำขั้นรุนแรงที่เป็นอันตราย
Paraphrenia การเสื่อมสภาพของสติปัญญาหรือบุคลิกภาพ
Paraphrenia หรืออาการเสื่อมสภาพของสติปัญญาหรือบุคลิกภาพอ่านตรงนี้หลายคนคงจะงงว่ามันคืออะไร ถ้าจะให้อธิบายแบบเข้าใจง่าย ๆ เกี่ยวกับโรคนี้ก็คือการยึดมั่นถือมั่นกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งมาก ๆ แบบที่ไม่มีใครเปลี่ยนความคิดได้ ยกตัวอย่างบางคนเชื่อว่าโลกแบนเขาก็จะเชื่อแบบนั้นและพยายามหาทางมาหักล้างแม้จะบอกเท่าไหร่ก็ไม่ฟังแถมยังต่อต้านความคิดนั้น ๆ ซึ่งโรค Paraphrenia มักจะเกิดขึ้นในคนแก่และมักจะเป็นในผู้ชายที่อายุ 60 ปีขึ้นไปที่มักจะเชื่อในบางสิ่งที่ตนเองเข้าใจว่าถูกต้องและไม่มีใครเปลี่ยนความคิดได้ เช่นคุณพ่อที่เชื่อว่าแฟนของลูกสาวเป็นคนไม่ดีก็จะคิดว่าเขาไม่ดีจะเกลียดจะโกรธไม่ชอบแม้จะทำดีขนาดไหนก็ตาม ซึ่งคนที่มีอาการรุนแรงมาก ๆ ก็อาจจะคิดไปเองว่าตนเองคือเจ้าโลกคือคนที่อยู่เหนือคนอื่นและพยายามทำให้สิ่งนั้นเป็นจริง ซึ่งจริง ๆ แล้วมันเป็นไปได้ยากจนถึงไม่มีความเป็นไปได้เลย ซึ่งมาถึงตรงนี้คนแรกที่เราคิดถึงเลยก็คือ Dr.wily ในเกม RockMan ที่อยากจะครองโลกและพยายามทำ ซึ่งลองคิดดูว่าเขาคนเดียวกับกองทัพหุ่นที่ถูก RockMan ทำลายง่าย ๆ แบบนี้จะครองโลกได้อย่างนั้นหรอไม่มีทาง รวมถึง Dr. Eggman ในเกม Sonic the Hedgehog ที่จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกัน
The Windigo Psychosis โรคอยากกินเนื้อมนุษย์
เมื่อพูดถึงโรคอยากกินเนื้อมนุษย์หรือ The Windigo Psychosis คงไม่ต้องอธิบายอะไรกันมากเพราะเชื่อว่าโรคนี้คงจะมีไม่กี่คนที่เป็นและมันคงจะหายากมาก ๆ เพราะตามปกติมนุษย์เราจะมีความยับยั้งในความคิดเรื่องการกินเนื้อพวกเดียวกันเองไปจนถึงสัตว์บางประเภทอย่างหมาแมวที่เราคนส่วนมากจะไม่เอามากิน ซึ่งคนที่เอาหมาแมวหรือสัตว์ที่ปกติคนไม่กินกันมารับประทานก็จัดอยู่ในประเภทเดียวกับโรค The Windigo Psychosis เช่นกันแต่ก็ไม่หนักระดับอยากกินเนื้อมนุษย์ ซึ่งคนที่มีอาการนี้จะเกิดความคิดความสงสัยว่าเนื้อมนุษย์จะเป็นอย่างไร คนที่มีอาการรุนแรงก็อาจจะน้ำลายไหลเมื่อเห็นร่างกายของคนที่น่ากินซึ่งในประวัติศาสตร์จริง ๆ ก็มีฆาตกรโรคจิตที่ชอบกินเนื้อมนุษย์อยู่มากมายหลายคน ในส่วนของวีดีโอเกมถ้าเราตัดพวกกินคนเพราะความอดอยากออกไปก็คงจะมีครอบครัว Baker ใน Resident Evil 7 Biohazard กับฉากโต๊ะอาหารที่หลายคนจดจำ ซึ่งบนโต๊ะนั้นก็อุดมไปด้วยเครื่องในและชิ้นส่วนมนุษย์เรียกว่าตรงกับโรค The Windigo Psychosis มาก ๆ
Multiple Personality Disorder โรคหลายบุคลิก
Multiple Personality Disorder หรือโรคหลายบุคลิกอันนี้เรามักจะเห็นได้บ่อยในภาพยนตร์ ที่ตัวละครมักจะเปลี่ยนไปเป็นบุคคลอีกคนหนึ่งทั้งท่าทางน้ำเสียงการพูดและการกระทำที่เปลี่ยนไปเหมือนเป็นอีกคน ในกรณีที่หนักหน่อยก็อาจจะมีหลายบุคลิกในคนเดียวซึ่งโรคนี้จัดว่าเป็นโรคที่หายากที่เกิดจากการถูกกระทำที่รุนแรงในจิตใจจนสมองสร้างบุคคลอีกคนขึ้นมาเพื่อปกป้องตัวเอง ซึ่งอาการนี้จะต่างกับโรคย้ำคิดย้ำทำหรือคนที่ชอบหงุดหงิดโวยวาย แต่ Multiple Personality Disorder คือการเปลี่ยนไปเป็นอีกทันทีโดยคนที่เป็นโรคนี้มักจะไม่รู้ตัวว่าทำลงไป และตอนเปลี่ยนตัวเจ้าของร่างจะคิดว่าตนเองหลับไป ซึ่งเกมที่มีลักษณะเด่นแบบนั้นเลยก็มีเกม Clock Tower II The Struggle Within ที่เป็นเกมหนีผีที่ถูกเปลี่ยนเรื่องราวจากการหนีฆาตกรมือกรรไกรมาเป็นหนีผีผ่านตัวเอกของเกมอย่าง Yu Midoshima จะมีอีกหนึ่งตัวตนที่ชื่อ Sho ในการเอาตัวรอดในเกม ซึ่งตรงกับโรค Multiple Personality Disorder เพราะเมื่อ Yu เปลี่ยนเป็น Sho ท่าทางการแสดงออกของ Yu จะเปลี่ยนไปทันทีจากคนขี้กลัวเป็นสาวแกร่งสู้ผีในทันทีใครที่เคยเล่นน่าจะรู้กันเป็นอย่างดี
Alice in Wonderland Syndrome โรคการมองเห็นทุกอย่างรอบตัวเล็กหรือใหญ่เกินจริง
Alice in Wonderland Syndrome แค่ชื่อก็พอจะเดาได้แล้วว่ามันคือโรคที่เกี่ยวกับการมองเห็นและประมวลผลของสมองที่ทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการเห็นสิ่งต่าง ๆ รอบตัวมีขนาดใหญ่โตเกินจริง หรือบางทีก็เล็กจิ๋วเหมือนกับในนิทาน Alice in Wonderland ที่ Alice ต้องไปยังดินแดนต่างมิติที่บางครั้งเธอก็มีขนาดเล็กจิ๋วบางสถานที่ของทุกอย่างก็ใหญ่เกินไป ซึ่งโรคนี้มักจะเกี่ยวข้องกับอาการปวดหัวไมเกรนไปจนถึงโรคเนื้องอกในสมองที่มีความผิดปกติทางระบบไฟฟ้าในสมองที่ส่งผลให้เลือดไหลเวียนผิดปกติในส่วนต่าง ๆ ทำให้มีการประมวลผลการรับรู้ทางสายตาและพื้นผิวผิดพลาด ซึ่งถ้าเราจะเปรียบเทียบกับเกมแล้วก็คงจะมีเกม Kingdom Hearts 3 ที่ตัว Sora กับเพื่อน ๆ ต้องไปยังโลกของ Toy Story ในห้องนอนของ Andy ที่มีขนาดใหญ่มาก ๆ ซึ่งตรงกับความหมายของโรคนี้มากที่สุด
Cryptomnesia โรคความทรงจำที่ถูกซ้อนทับและสร้างขึ้นมาใหม่
Cryptomnesia คืออีกหนึ่งโรคแปลก ๆ ที่หลายคนไม่คิดว่าจะมีกับโรคที่เกี่ยวกับความทรงจำที่ถูกซ้อนทับจากเดิมและถูกสร้างขึ้นมาใหม่จนกลายเป็นอีกเรื่อง โดยอาการของโรคนี้จะเกิดจากความเครียดและการถูกกระตุ้นอย่างรุนแรงที่เกิดจากสิ่งเลวร้าย หรือบางครั้งก็เกิดจากเนื้องอกในสมองหรืออาการผิดปกติทางพันธุกรรม ซึ่งอาการรุนแรงที่เคยเกิดขึ้นกับคุณแม่ที่ไม่เชื่อว่านี่คือลูกของตนเอง บางคนก็คิดไปว่าตนเองเคยเป็นทหารผ่านสงครามมาก่อนทั้งที่ความจริงไม่ใช่ ซึ่งกรณีแบบนี้ถ้าเป็นในเกมก็คงจะมีเกม Alice Madness Returns ที่ตัวของ Alice นั้นได้หลุดไปยังโลกของ Wonderland สุดโหดที่เหมือนเป็นความทรงจำที่ถูกสร้างขึ้นมาใหม่เพื่อหนีจากโลกเดิมที่โหดร้ายทั้งที่โลกแห่งความเป็นจริงนั้น Alice เป็นแค่เด็กสาวธรรมดาซึ่งตรงกับตัวโรคพอ ๆ กับโรค Alice in Wonderland Syndrome ที่ตัวของ Alice ในเกม Alice Madness Returns ก็ต้องเจอกับโลกที่มีขนาดเล็กและใหญ่แต่เราขอยกมาพูดถึงในหัวข้อนี้ที่ตรงกว่านั่นเอง
Bipolar disorder โรคอารมณ์แปรปรวนสองขั้ว
Bipolar disorder ปิดท้ายด้วยโรคที่หลายคนน่าจะคุ้นเคยกันเป็นอย่างดีกับโรคอารมณ์สองขั้วหรือที่เรามักเรียกสั้น ๆ ว่า Bipolar ที่ผู้ป่วยซึ่งเป็นโรคนี้จะมีลักษณะอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปมาระหว่างอารมณ์ซึมเศร้าสลับกับช่วงที่อารมณ์ดีมากกว่าปกติ โดยอาการในแต่ละช่วงอาจเป็นอยู่นานเป็นสัปดาห์หรือหลายเดือนก็ได้นั่นคือสิ่งที่เป็นจริง ซึ่งสิ่งที่เราคิดถึงโรคนี้คืออาการของคนที่จู่ ๆ ก็หัวเราะหรือนั่ง ๆ ก็ร้องไห้ออกมาซึ่งนั่นไม่ใช่และเป็นสิ่งที่เราเข้าใจผิดมาตลอด และอาการซึมเศร้านั้นอาจจะรวมถึงอาการหงุดหงิดโมโหง่ายแม้แต่เรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ หรือในกรณีของอารมณ์ดีก็จะยิ้มสดใสเหมือนโลกนี้เป็นสีชมพูไม่ว่าจะเจอเรื่องร้าย ๆ อะไรก็จะยิ้มสู้ ต่างกับหลายวันก่อนที่แม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อยก็ทำคนที่เป็นโรคนี้ร้องไห้เสียใจอย่างรุนแรงได้ และถ้าเราจะบอกว่าตัวละครที่มีอาการคล้าย Bipolar disorder มากที่สุดก็น่าจะเป็น Joker จากซีรีส์เกม Batman Arkham ที่ไม่ว่าจะดูมุมไหน Joker ก็คือคนที่ป่วยเป็นโรค Bipolar disorder ซึ่งใครที่เคยเล่นเกมหรือเคยดูภาพยนตร์ที่มีตัวละครตัวนี้อยู่จะเห็นว่าท่าทางของเขานั้นเดี๋ยวดีเดี๋ยวร้ายแค่อาการจะเกินจริงไปหน่อยเท่านั้น แต่โดยรวมก็จัดอยู่ในหมวดหมู่ของผู้ป่วยอาการนี้ที่ใกล้เคียงที่สุด
เป็นอย่างไรกันบ้างกับ 10 อาการทางจิตเวชที่เราเอามานำเสนอ ซึ่งเอาจริง ๆ แล้วยังมีโรคทางจิตเวชแปลก ๆ อยู่อีกหลายอย่างที่เราคิดไม่ถึงว่าจะมีอยู่ เอาไว้มีโอกาสเราจะเอามานำเสนออีกเพื่อเป็นความรู้เอาไว้ให้เราเข้าใจว่าอาการเหล่านี้เป็นเพียงแค่อาการป่วยพวกเขาไม่ใช่คนบ้าหรือคนอันตรายที่เราควรหลีกเลี่ยง แต่เราต้องเข้าใจในสิ่งที่คนเหล่านั้นเป็นและช่วยกันดูแลพวกเขาเหล่านั้นอย่างใกล้ชิดในฐานะผู้ป่วยที่ต้องดูแลและเข้าใจ และการเอาตัวละครในเกมมาอ้างอิงก็เพื่อให้เราเห็นภาพง่ายขึ้น ซึ่งบางอย่างที่ตัวละครเป็นในเกมนั้นอาจจะไม่ใช่อาการของโรคแต่เป็นการยกตัวอย่างที่ใกล้เคียงมาเท่านั้น ถ้าขาดโรคไหนเกมใดไปก็ขออภัยมาด้วย ส่วนคราวหน้าจะเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับอะไรก็ติดตามกันได้
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส