เชื่อว่าคนจำนวนไม่น้อยเมื่อสัมผัสถึงความชื้นในอากาศที่เปลี่ยนไป อุณหภูมิที่ลดลง และเห็นภาพเมฆทะมึนด้านหน้า จู่ ๆ ก็พลันเกิด ‘ความเหงา’ และ ‘ความหม่นหมอง’ ขึ้นมาแบบไม่รู้ตัว แต่สิ่งนี้เป็นเพียงความรู้สึกที่เกิดขึ้นมาเฉย ๆ หรือฝนทำให้เกิดความเหงาได้จริง?

หน้าฝนเป็นช่วงเวลาที่ยาวนาน คนไทยจึงมักใช้ชีวิตท่ามกลางช่วงเวลาที่ฝนโปรยปรายอยู่เสมอ โดยเฉพาะตอนไปทำงานและเลิกงาน ซึ่งอาจทำให้หลายคนรู้สึกเซ็งและหงุดหงิดอยู่ไม่น้อย

แต่ถ้าหากคุณนั่ง Work From Home แล้วมองเห็นก้อนเมฆหนาอึมครึมและสายฝนที่เริ่มโปรยปราย คุณรู้สึกอย่างไร ณ ขณะนั้น?

โดยการศึกษาเรื่องราวของผลกระทบจากสภาพอากาศต่อสภาพจิตใจในเชิงวิทยาศาสตร์และจิตวิทยามีอยู่ค่อนข้างมาก ซึ่งช่วยให้สรุปได้ว่าฝนและการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศส่งผลต่ออารมณ์ของมนุษย์ได้จริง

ทำไมฝนตกแล้วต้องเหงา?

ในช่วงที่ฝนตก สภาพอากาศเกิดการเปลี่ยนแปลงมากมาย ทั้งความชื้นในอากาศที่เพิ่มขึ้น อุณหภูมิที่ลดต่ำลง และแสงสว่างที่ลดน้อยลง

แต่สิ่งที่ดูจะหยิบเอามาอธิบายได้ง่ายและเห็นภาพที่สุดก็คงจะเป็นเรื่องของแสงสว่างที่ลดน้อยลงในวันที่ฝนตก เพราะร่างกายของมนุษย์มีสิ่งที่เรียกว่า ‘นาฬิกาชีวภาพ’ (Circadian Rhythm) ที่คอยกำหนดการทำงานของสมองและร่างกายในแต่ละช่วงของวัน

ซึ่งแสงก็ส่งผลได้อย่างชัดเจน คุณนึกถึงอารมณ์เวลาที่คุณตื่นมาในวันที่มีแสงแดดจ้า ท้องฟ้าสดใส และไม่ร้อนจนเกินไป กับวันที่ตื่นมาแล้วท้องฟ้าปกคลุมไปด้วยเมฆครึ้ม อารมณ์ความรู้สึกในวันนั้นก็แตกต่างกันไม่น้อย ซึ่งสิ่งนี้เกิดขึ้นอย่างมีเหตุผล

เพราะการได้รับแสงแดดที่ไม่เพียงพอหรือน้อยลงในตอนเช้าส่งผลต่อการทำงานของนาฬิกาชีวภาพ ต่อเนื่องไปยังสมอง ทำให้สมองผลิตเซโรโทนิน (Serotonin) ที่ได้ชื่อว่าเป็นสารแห่งอารมณ์ได้น้อยลง จึงเป็นสาเหตุว่าทำไมคุณไม่ค่อยกระฉับกระเฉง รู้สึกหม่น ๆ หมอง ๆ อยากนอนต่อในวันที่ฝนตก หรือแม้แต่ทำให้คุณรู้สึก ‘เหงา’ ขึ้นมาซะอย่างนั้น

อีกหนึ่งปรากฏการณ์ที่อาจช่วยยืนยันได้ว่าฝนนั้นทำให้คนเหงาได้จริง ๆ ก็คือการที่คนจำนวนไม่น้อยพร้อมใจกันโพสต์ข้อความหรือภาพเศร้า ๆ เหงา ๆ พร้อมแคปชันลงโซเชียลมีเดียพร้อมกันโดยไม่ได้นัดหมายในวันที่ฝนตก ซึ่งก็มีการศึกษาที่พบว่ามันเป็นแบบนั้นจริง ๆ

ฝนไม่ได้ทำให้คุณรู้สึกเหงาเพียงอย่างเดียว แต่ยังอาจทำให้รู้สึกเนือย ๆ ขี้เกียจ หรือเศร้า ในขณะที่บางคนกลับเกรี้ยวกราดและหงุดหงิดได้ง่ายในยามที่ฝนพรำ

แต่ความรู้สึกนี้อาจไม่ได้เกิดขึ้นทุกครั้งที่ฝนตกและไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน ผลลัพธ์จากข้อมูลการศึกษาในผู้ใหญ่ 415 คน พบว่าคนกว่าครึ่งหนึ่งในนี้ไม่ได้เกิดผลกระทบทางอารมณ์จากสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไปหรือบางคนก็ไม่ได้รู้สึกถึงการเปลี่ยนแปลงอะไรขนาดนั้น ในขณะที่อีกกลุ่มที่ชื่อ ‘Rain Haters – คนเกลียดฝน’ มีเพียง 9 เปอร์เซ็นต์เท่านั้นเอง

แล้วคุณล่ะ ‘เหงาแค่ไหน เวลาฝนตก?’ หรือว่าคุณเป็นหนึ่งใน ‘Rain Haters’ รึเปล่า

แล้วเสียงฝนล่ะ ส่งผลด้วยไหม?

นอกจากสภาพอากาศและความชุ่มฉ่ำแล้ว ฝนก็มาพร้อมกับเสียงด้วยเช่นกัน เสียงดนตรีจรรโลงใจได้แบบไหน เสียงฝนก็อาจไม่ต่างกัน ใครที่เคยใช้พวกแอปพลิเคชันช่วยในการนอนหลับก็น่าจะเคยเปิดเสียงฝนกล่อมนอนกันมาบ้าง

เสียงฝนที่จัดว่าเป็น ‘White Noise’ หรือเสียงที่มีความถี่ที่สม่ำเสมอชนิดหนึ่ง ซึ่งการฟังเสียงนี้อาจช่วยบรรเทาความกังวลที่กวนใจคุณอยู่ ช่วยในเรื่องการนอนหลับอย่างที่ได้บอกไป และอาจช่วยให้คุณมีสมาธิมากขึ้นด้วย

สุดท้ายนี้ เลยอาจสรุปได้ว่า ฝนส่งผลต่ออารมณ์ความรู้สึกได้จริง แต่ผลลัพธ์ก็อาจแตกต่างกันไปในแต่ละคน

ส่วนถ้าใครไม่อยากเหงาหรือเศร้าเวลาฝนตก ลองหากิจกรรมที่ช่วยให้ร่างกายได้เคลื่อนไหว อย่างการออกกำลังกาย เก็บกวาดบ้าน หรือหาของอร่อย ๆ กินก็พอจะช่วยได้นะ ถ้าออกไปข้างนอกก็อย่าลืมพกร่มติดตัวกันด้วยล่ะ

ที่มา: Harmony Bay Wellness, Healthline, Psychcentral1, Psychcentral2, WebMD

พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส