เชื่อว่าแทบทุกคนเคยพยายามลดความอ้วน มีหลายคนที่ประสบความสำเร็จ แต่ขณะเดียวกันก็มีหลายคนที่ไม่สามารถลดได้ตามที่ตั้งใจไว้ ยิ่งลดไม่ได้ก็ยิ่งกดดัน ยิ่งกดดันก็ยิ่งเครียด แล้วทำไมพยายามเท่าไหร่ก็ไม่ผอมสักที ยิ่งเครียดก็ยิ่งอ้วนเสียอย่างนั้น…

ความเครียด มีหลายปัจจัยด้วยกัน บางคนเครียดเรื่องน้ำหนัก บางคนเครียดเรื่องเรียน เครียดเรื่องงาน เครียดเรื่องความรัก รู้หรือไม่ว่า ‘ความเครียด’ จะทำให้ร่างกายผลิตฮอร์โมนชนิดหนึ่งออกมามากกว่าปกติ ส่งผลกับการกินของเรา และท้ายที่สุดก็ทำให้อ้วนขึ้นด้วย

ทำความรู้จักฮอร์โมนแห่งความเครียด

‘ฮอร์โมนแห่งความเครียด’ หรือ คอร์ติซอล (Cortisol) คือ ฮอร์โมนที่ร่างกายผลิตเองตามธรรมชาติ สร้างขึ้นโดยต่อมหมวกไตที่อยู่บนไตของคุณ ทำหน้าที่ในการเผาผลาญไขมันและพลังงานที่สะสมอยู่ในร่างกาย ควบคุมความดันโลหิต พร้อมทั้งปรับระดับน้ำตาลในเลือด โดยฮอร์โมนชนิดนี้จะถูกปล่อยออกมามากขึ้นเมื่อคุณอยู่ในภาวะเครียดเรื้อรัง ร่างกายก็จะต้องการพลังงานมากขึ้นด้วยเช่นกัน สมองจึงกระตุ้นให้ร่างกายเกิดความ ‘หิว’ นั่นเอง 

Cortisol ส่งผลต่อความอ้วนอย่างไร?

อย่างที่บอกไปตอนต้นว่า คอร์ติซอล จะตอบสนองได้ดีต่อความเครียด โดยเฉพาะคนที่มีความเครียดเรื้อรัง และเมื่อฮอร์โมนชนิดนี้ถูกหลั่งออกมามาก ก็จะส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลงอย่างรวดเร็ว สมองจึงสั่งการให้ร่างกายหาน้ำตาลมาทดแทน ฉะนั้นจึงไม่แปลกที่เวลาเครียดหลายคนมักจะหยิบช็อกโกแลต หรือขนมหวานต่าง ๆ มากิน และเมื่อได้ความหวานจากขนมเหล่านั้นก็จะรู้สึกดีขึ้นทันที

นอกจากนี้ หากคอร์ติซอลหลั่งออกมามากผิดปกติยังทำให้ระบบเผาผลาญแปรปรวน โดยจะทำให้ร่างกายเผาผลาญกล้ามเนื้อไปพร้อม ๆ กับไขมัน ซึ่งปกติแล้วกล้ามเนื้อจะมีส่วนช่วยเรื่องระบบเผาผลาญของร่างกาย และหากกล้ามเนื้อน้อยลงเท่าไหร่ก็จะทำให้อ้วนง่ายมากขึ้นเท่านั้น

ไม่เพียงเท่านี้ คอร์ติซอล ยังทำให้ไขมันไตรกลีเซอไรด์เคลื่อนตัวไปสะสมในเซลล์ไขมันมากขึ้น เร่งการเจริญเติบโตของเซลล์ไขมันและเกิดไขมันสะสมบริเวณพุงมากขึ้นอีกด้วย

ทำอย่างไรไม่ให้เครียด?

  • นอนหลับให้เพียงพอ

การนอนหลับคือการพักผ่อนและพักสมองได้ดีที่สุด โดยทุกคนควรนอนให้ได้วันละ 7-9 ชั่วโมง ที่สำคัญควรหลับอย่างมีประสิทธิภาพด้วย ส่วนใครที่เครียดจนนอนไม่หลับแนะนำให้เลิกเล่นโทรศัพท์มือถือก่อนเข้านอน หรือลองฟังเพลง ฟังเสียงต่าง ๆ ที่ช่วยกล่อมให้หลับดูได้

  • ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

การออกกำลังกายจะช่วยหลั่งสารเอนดอร์ฟิน (Endorphin) ทำให้ร่างกายรู้สึกผ่อนคลาย แต่ทางที่ดีควรออกกำลังกายให้เหมาะสมกับตนเอง ไม่หักโหมจนเกินไป เพราะหากหักโหมอาจทำให้ร่างกายบาดเจ็บและเกิดภาวะเครียดได้เช่นกัน โดยเฉพาะคนที่พยายามลดน้ำหนักที่อาจจะกำลังสงสัยอยู่ว่าทำไมตนเองยิ่งพยายามลดเท่าไหร่ กลับรู้สึกอ้วนและโหยหาอาหาร หรือขนมมากขึ้นเท่านั้น บางทีตอนนี้ร่างกายของคุณอาจเกิดความตึงเครียด และหลั่งฮอร์โมนคอลติซอลอยู่ก็เป็นได้

  • หากิจกรรมที่ชื่นชอบ

มีหลายคนบอกว่าการทำสมาธิถือเป็นกิจกรรมอย่างหนึ่งที่ช่วยคลายเครียดได้ เพราะทำให้ร่างกายสงบ มีสติ และสมาธิในการทำสิ่งต่าง ๆ มากขึ้น หรือใครที่ไม่ถนัดก็สามารถหากิจกรรมอื่นๆ ที่ตนเองชื่นชอบได้ ไม่ว่าจะเป็นการดูหนัง ฟังเพลง หรือแม้แต่การออกไปเดินเที่ยวเล่นก็ช่วยผ่อนคลายได้เหมือนกัน

สำหรับคนที่กำลังประสบปัญหายิ่งเครียด ยิ่งอ้วน หรือพยายามลดน้ำหนักเท่าไหร่ก็ไม่สำเร็จลองสำรวจตัวเองดูว่าตอนนี้คุณอยู่ในภาวะเครียดเรื้อรังหรือไม่ และหากใครที่รู้ตัวแล้วก็ลองนำคำแนะนำของเราไปปรับใช้ดู ในช่วงแรกหากร่างกายต้องการความหวานจากน้ำตาลเข้าไปเติมเต็มพลังงานก็อาจเปลี่ยนจากการกินขนมหวาน เป็นกินผลไม้ที่มีความหวานทดแทนได้ อย่าลืมว่าความเครียดไม่เพียงส่งผลต่อความอ้วน และสภาพจิตใจของตนเองเท่านั้น ในบางครั้งยังส่งผลต่อความสัมพันธ์กับคนรอบข้างคุณอีกด้วย

ที่มา orlandohealth