ช่วงนี้หลายคนน่าจะกำลังอินกับกระแสของซีรีส์ไซไฟ ระทึกขวัญ และเอาตัวรอด อย่าง The Last of Us ที่ดัดแปลงมาจากเกมชื่อเดียวกัน ซึ่งเป็นเรื่องราวของโลกหลังการล่มสลายจากการระบาดของที่ปรสิตเชื้อราที่ชื่อ ‘คอร์ดิเซปส์’ (Cordyceps) ที่เข้าไปฝังตัวในมนุษย์จนเกิดการกลายพันธุ์เป็นซอมบี้
คอร์ดิเซปส์เป็นปรสิตเชื้อราที่มีอยู่จริง พบได้เฉพาะในแมลง แมลงที่ติดเชื้อจะถูกเชื้อราชนิดนี้ควบคุม คอร์ดิเซปส์จึงถูกขนานนามว่าเป็นเชื้อราซอมบี้ ซึ่งในระยะหลังเชื้อราจะแพร่กิ่งก้านสาขาน่าสยดสยองออกมาจากซากแมลงที่ตายแล้วเพื่อล่อให้แมลงผู้โชคร้ายตัวใหม่มารับมันไปอยู่ด้วย
ซึ่งในความเป็นจริง เชื้อราไม่สามารถทำให้มนุษย์กลายพันธุ์เป็นซอมบี้ได้ เพราะระบบที่ซับซ้อนของร่างกายมนุษย์ แต่ถึงอย่างนั้นไม่ได้หมายความว่ามนุษย์จะปลอดภัยจากเชื้อรา เพราะบนโลกใบนี้มีเชื้อราหลายชนิดที่ทำให้เกิดได้ปัญหาสุขภาพ ทั้งที่พบได้ในชีวิตประจำวันและเชื้อราที่ทำให้เกิดอันตรายถึงชีวิตเมื่อติดเชื้อ
บทความนี้ Hack for Health จะพาคุณไปท่องโรค (โลก) เชื้อราในมนุษย์กัน
โรคผิวหนังจากเชื้อราใกล้ตัว
การติดเชื้อราที่ผิวหนังเป็นโรคที่พบได้ทั่วไป ซึ่งอาจมาจากอากาศที่ร้อนชื้น การดูแลความสะอาดของร่างกายและเสื้อผ้าที่ไม่เหมาะสม รวมไปถึงการใช้ของร่วมกับคนที่ติดเชื้อรา โดยมนุษย์เราสามารถติดเชื้อราได้แทบทุกส่วน แต่จะพบบ่อยที่ผิวหนัง ใบหน้า ช่องปาก รักแร้ ขาหนีบ เท้า และอวัยวะเพศ
โรคผิวหนังจากเชื้อราที่คุณน่าจะคุณหูกัน คือ โรคกลาก โรคเกลื้อน สังคัง โรคน้ำกัดเท้า ชนิดของเชื้อราที่ทำให้เกิดโรคมีทั้งเหมือนและต่างกัน ส่วนใหญ่จะทำให้เกิดผื่นแดง คัน ผิวแห้งเป็นขุย แต่มักไม่ร้ายแรงและสามารถรักษาได้
แคนดิดาออเรียส (Candida Auris)
แคนดิดาออเรียสถูกคนพบมานานแล้ว เดิมทีเชื้อรานี้ที่พบได้ตามผิวหนังของมนุษย์ แต่เมื่อปี ค.ศ. 2009 พบการติดเชื้อราชนิดนี้ในระบบร่างกายมนุษย์เป็นครั้งแรก ซึ่งแคนดิดาออเรียสสามารถเข้าสู่ร่างกายคุณเมื่อภูมิคุ้มกันอ่อนแอ โดยจะทำให้เกิดการติดเชื้อในปาก ปอด ระบบประสาท หรือแม้แต่กระแสเลือด
ที่น่ากลัวไปกว่านั้น คือ เชื้อราชนิดนี้ทนทานต่อยาฆ่าเชื้อหลายชนิดหรือก็คือหากคุณติดเชื้อชนิดนี้ไปแล้วจะรักษาให้หายได้ยาก ซึ่งกว่า 60 เปอร์เซ็นต์ของคนที่ติดเชื้อราชนิดนี้เสียชีวิต
เชื้อราดำ (Mucormycosis)
การติดเชื้อราดำเป็นการติดเชื้อที่รุนแรงและอันตราย เพราะเชื้อราชนิดนี้ลุกลามได้อย่างรวดเร็ว พบได้ตามดิน ซากใบไม้ และปุ๋ย การสัมผัสกับเชื้อหรือสูดดมสปอร์ที่กระจายในอากาศอาจทำให้ติดเชื้อได้ คนที่ติดเชื้อส่วนใหญ่จะเป็นคนที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน การติดเชื้อเอชไอวี โรคมะเร็ง และคนที่มีบาดแผลตามผิวหนัง ผู้ป่วยกว่าครึ่งหนึ่งที่ติดเชื้อราดำอาจเสียชีวิตได้
โรคจากการติดเชื้อราทั้ง 3 อย่างนี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของปัญหาสุขภาพจากเชื้อราเท่านั้น ยังมีเชื้อราหลายชนิดที่มนุษย์สามารถติดเชื้อได้ และเชื้อราอีกเป็นล้านชนิดบนโลกนี้ ไม่แน่ว่าในอนาคตอาจมีโรคระบาดที่เกิดจากเชื้อราอย่างในซีรีส์ The Last of Us ก็เป็นได้
ซึ่งข้อมูลทางวิทยาศาสตร์พบว่าเชื้อราและเชื้อโรคหลายสายพันธุ์พัฒนาตัวเองให้อยู่รอดภายใต้สภาพแวดล้อมใหม่ ๆ และหาหนทางที่แฝงอยู่ในร่างของโฮสต์ (Host) หรือเจ้าของร่างที่เชื้อราไปฝังตัวอยู่ให้นานยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตาม การดูแลรักษาสุขภาพอยู่เสมอจะช่วยลดอัตราการติดเชื้อได้
ที่มา1, ที่มา2, ที่มา3, ที่มา4
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส