ฮีทสโตรก ร้อนถึงตาย: อาการและวิธีปฐมพยาบาล

ฮีทสโตรก (Heat Stroke) หรือโรคลมแดดเป็นภาวะอันตรายเกิดจากร่างกายมีอุณหภูมิสูงตั้งแต่ 40 องศาเซลเซียสขึ้นไป ซึ่งเกิดจากการได้รับความร้อนสะสมจากสภาพอากาศหรือการออกกำลังกายจนกลไกภายในร่างกายสูญเสียฟังก์ชันในการระบายความร้อน ทำให้อุณหภูมิร่างกายไม่ลดลง เมื่ออุณหภูมิแกนกลางร่างกาย (Core Temperature) สูงมากขึ้นจะส่งผลกระทบต่ออวัยวะทำงานผิดปกติ หากไม่ได้รับการรักษาและการปฐมพยาบาลอย่างเร่งด่วนอาจทำให้เสียชีวิตได้

อาการและสัญญาณของฮีทสโตรก

อุณหภูมิร่างกายที่สูงขึ้นจะส่งผลให้ระบบการทำงานของร่างกายผิดปกติและหยุดการทำงานได้ หากพบอาการต่อไปนี้ควรปฐมพยาบาลทันที

ตัวร้อนจัด เป็นไข้สูงเกิน 40 องศาเซลเซียส
เหงื่อไม่ออก ผิวแห้ง แม้อากาศร้อนจัด
กล้ามเนื้ออ่อนแรง เป็นตะคริว
สับสน กระสับกระส่าย พูดไม่ชัด พูดไม่รู้เรื่อง เพ้อ
เวียนหัว ทรงตัวไม่ได้ เป็นลม
หน้าแดง ตัวแดงจากความร้อน
กระหายน้ำอย่างรุนแรง
คลื่นไส้ อาเจียน
หายใจหอบเหนื่อย
ปวดหัว
โคมา (Coma) หรือภาวะที่ร่างกายไม่ตอบสนอง
ความดันโลหิตต่ำ ช็อก และเสียชีวิต

คนที่มีอาการฮีทสโตรกอาจมีอาการต่างกันไปตามความรุนแรงของโรค โดยมีอาการหลักเป็นอาการเป็นไข้สูง ตัวร้อนจัด หากพบคนที่มีสัญญาณฮีทสโตรกควรปฐมพยาบาลทันทีเพื่อป้องกันการเสียชีวิต

วิธีปฐมพยาบาลฮีทสโตรก

ฮีทสโตรกเป็นภาวะฉุกเฉินที่จำเป็นต้องได้รับการดูแลโดยแพทย์ ควรโทรเรียกรถพยาบาลหรือนำตัวผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลทันที ในระหว่างนั้นควรปฐมพยาบาลด้วยวิธีต่อไปนี้

พาผู้เข้าไปในที่ร่ม อากาศเย็น อากาศถ่าย เปิดเครื่องปรับอากาศหรือพัดลม
ยกขาผู้ป่วยให้สูงหรือพาดกับเฟอร์นิเจอร์ต่าง ๆ เพื่อให้เลือดไปเลี้ยงสมอง
ถอดเสื้อผ้าออกเพื่อระบายความร้อน
หากผู้ป่วยยังรู้สึกตัว ควรให้จิบน้ำเย็นตลอดจนกว่าจะถึงมือแพทย์
ลดอุณหภูมิร่างกายด้วยการใช้น้ำราดหรือพรมตามร่างกาย ใช้ผ้าชุดน้ำเย็นเช็ดทั่วตัว โดยเฉพาะศีรษะ รักแร้ ขาหนีบ คอ และข้อพับอื่น ๆ การเช็ดย้อนรูขุมขนช่วยลดอุณหภูมิได้เร็วขึ้น
หากมีถังหรืออ่างอาบน้ำสามารถให้ผู้ป่วยลงไปแช่น้ำได้ แต่ต้องเฝ้าไว้ตลอด เพราะผู้ป่วยอาจหมดสติและจมน้ำได้
วางผ้าเย็นหรือแผ่นเจลเย็นไว้ตามร่างกายจุดต่าง ๆ
หากผู้ประสบเหตุหมดสติ ไม่ตอบสนอง ไม่หายใจ หรือหายใจผิดปกติให้ทำ CPR