เฟซบุ๊ก ‘ลุงซาเล้งกับขยะที่หายไป’ โพสต์ข้อความแสดงความยินดีกับประกาศกระทรวงสาธารณสุขใหม่ ที่กำหนดให้ภาชนะใส่อาหารสามารถทำจาก ‘พลาสติกรีไซเคิล’ ได้แล้ว เนื่องจากก่อนหน้านี้ ประเทศไทยมีข้อกำหนด “ห้ามมิให้ใช้ภาชนะบรรจุที่ทำขึ้นจากพลาสติกที่ใช้แล้วบรรจุอาหาร เว้นแต่ใช้เพื่อบรรจุผลไม้ชนิดที่ไม่รับประทานเปลือก”
จากข้อกำหนดนี้ ‘ลุงซาเล้งฯ’ มองว่าเป็นผลที่ทำให้ประเทศไทยไม่สามารถใช้พลาสติกรีไซเคิลบรรจุอาหารได้ ซึ่งแตกต่างกับนานาชาติที่บังคับให้มีการใช้วัสดุรีไซเคิลในบรรจุภัณฑ์อาหาร ดังนั้น การเปลี่ยนแปลงข้อกำหนดดังกล่าวจึงเป็นผลดีต่อสิ่งแวดล้อม และช่วยส่งเสริมธุรกิจรีไซเคิลพลาสติกของไทยให้กลับมาคึกคัก
สำหรับข้อกำหนดการใช้วัสดุรีไซเคิลในบรรจุภัณฑ์อาหารนั้น เมื่อวันที่ 17 มิถุนายน 2565 เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษาเผยแพร่ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 235) พ.ศ. 2565 ออกตามความในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 เรื่อง กำหนดคุณภาพหรือมาตรฐานของภาชนะบรรจุที่ทำจากพลาสติก โดยระบุว่า ภาชนะบรรจุที่ทำจากพลาสติกแปรใช้ใหม่ หมายความว่า ภาชนะบรรจุที่ทำขึ้นจากพลาสติกแปรใช้ใหม่ (Recycled Plastic) จาก 3 กระบวนการ คือ
1. การแปรใช้ใหม่แบบปฐมภูมิ (Primary Recycling: Pre-Consumer Scrap) หมายถึง การแปรรูปชิ้นส่วนพลาสติกหรือเศษพลาสติก (Scrap) ภายในโรงงาน ซึ่งเหลือจากกระบวนการผลิตภาชนะบรรจุอาหาร เพื่อนำมาหมุนเวียนกลับมาผลิตใหม่ โดยชิ้นส่วนพลาสติกหรือเศษพลาสติกดังกล่าว ต้องไม่เคยใช้สัมผัสอาหารมาก่อน
2. การแปรใช้ใหม่แบบทุติยภูมิ (Secondary Recycling: Physical Reprocessing: Mechanical Recycling) หมายถึง การแปรรูปภาชนะพลาสติกที่ผ่านการบรรจุอาหารแล้วด้วยวิธีทางกายภาพ รวมทั้งวิธีทางกล เช่น การนำพลาสติกมาบด ล้าง และอาจใช้สารเคมีในการปรับปรุงคุณภาพแล้วหลอมอัดเป็นเม็ดพลาสติก เพื่อใช้ทำเป็นภาชนะบรรจุ ซึ่งกระบวนการเหล่านี้ต้องไม่ทำให้โครงสร้างพื้นฐานของพอลิเมอร์เปลี่ยนแปลง
โดยพลาสติกรีไซเคิลตามกระบวนทุติยภูมินั้น จะต้องเป็นชนิดพอลิเอทิลีนเทเรฟทาเลต (Polyethylene terephthalate; PET) ที่มีคุณภาพหรือมาตรฐานระดับการสัมผัสอาหาร (Food Contact Grade) และต้องส่งมอบรายงานผลการประเมินความปลอดภัยจากหน่วยประเมินความปลอดภัยตามที่สำนักงาน อย. กำหนด หรือทำขึ้นจากเม็ดพลาสติกแปรใช้ใหม่ที่ผ่านการรับรองตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม
3. การแปรใช้ใหม่แบบตติยภูมิ (Tertiary Recycling: Chemical Reprocessing) หมายถึง การแปรรูปภาชนะพลาสติกที่ผ่านการบรรจุอาหารแล้วให้กลับไปอยู่ในรูปของวัสดุตั้งต้น โดยใช้กระบวนการทางเคมี
อย่างไรก็ตาม เพื่อสะอาดและความปลอดภัย ประกาศกระทรวงสาธารณสุขไม่อนุญาตให้นำพลาสติกที่เคยใช้บรรจุหรือหุ้มห่อปุ๋ย วัตถุมีพิษ หรือวัตถุที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ มาทำเป็นภาชนะบรรจุอาหาร
ที่มา : เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษา