ในยุคที่เศรษฐกิจไทยชะลอตัว ผู้บริโภคกลับลดลงอย่างเห็นได้ชัด ภาพรวมของเศรษฐกิจไม่เพียงแต่เผชิญกับปัญหาการเติบโตที่ต่ำ แต่ยังต้องต่อสู้กับสภาวะประชากรสูงวัยที่ส่งผลให้ความต้องการในการบริโภคลดลง ภาวะนี้เป็นสัญญาณเตือนให้ภาครัฐและเอกชนต้องร่วมกันปรับเปลี่ยนกลยุทธ์เพื่อให้เศรษฐกิจสามารถกลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง

ในขณะเดียวกัน โลกภายนอกก็เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ด้วยการแสดงศักยภาพของเหล่าชาติเอเชียนำโดยพี่ใหญ่อย่างจีนที่ท้าทายอำนาจดั้งเดิมและการมาของเทคโนโลยี AI ที่เข้ามาปฏิวัติรูปแบบการทำงานและการบริโภค ความท้าทายเหล่านี้สอดแทรกอยู่ในทุกมิติของชีวิต ไม่ว่าจะเป็นด้านประชากร ภูมิรัฐศาสตร์ เทคโนโลยี หรือสิ่งแวดล้อม ทำให้ประเทศไทยต้องหาทางปรับตัวอย่างเร่งด่วน

ดร.สันติธาร เสถียรไทย บรรยายถึงแนวโน้มอนาคตอันน่าตื่นเต้น พร้อมชี้ถึง 4 จุดเปลี่ยนสำคัญ ครอบคลุมทั้งปัญหาประชากรที่ชะลอตัว ภูมิรัฐศาสตร์ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เทคโนโลยี AI ที่เข้ามามีบทบาทใหม่ และความยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติในยุคที่เกิดความพลิกผัน บนเวที Future Trend Ahead Summit 2025 ไว้ดังนี้

Demographics Twist: ขาดผู้บริโภค ขาดการเติบโตของเศรษฐกิจไทย

ในภาคเศรษฐกิจไทย กลุ่มนักลงทุนและผู้บริหารระดับสูงเริ่มให้ความสนใจในมิติประชากร (demographics twist) ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการขับเคลื่อนตลาด เมื่ออัตราการเติบโตของประชากรลดลงและการบริโภคชะลอตัว ธุรกิจหลายแห่งจึงต้องปรับกลยุทธ์เพื่อหาวิธีเพิ่มยอดขายและสร้างฐานลูกค้าใหม่โดยเน้นนวัตกรรมและคุณภาพที่ตอบโจทย์ความต้องการที่เปลี่ยนไปของคนไทย

ในขณะที่ประเทศไทยกำลังเผชิญกับประชากรสูงวัยและแนวโน้มกำลังซื้อที่ลดลง ผลกระทบต่อเศรษฐกิจจึงครอบคลุมถึงทุกภาคส่วน ตั้งแต่การบริโภคสินค้าไปจนถึงบริการต่าง ๆ ที่เคยเป็นแรงขับเคลื่อนหลัก ผู้บริหารจึงต้องมองหาวิธีใหม่ ๆ ในการกระตุ้นตลาดและปรับเปลี่ยนรูปแบบธุรกิจให้เข้ากับสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลง

การปรับตัวในยุคประชากรชรานี้ต้องอาศัยนวัตกรรมที่เข้าถึงกลุ่มคนรุ่นใหม่และคนวัยทำงาน การนำเทคโนโลยีมาใช้ในด้านการตลาดและการบริหารจัดการลูกค้าจะช่วยให้ธุรกิจสามารถต่อสู้กับภาวะตลาดที่ท้าทายได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ภาครัฐและเอกชนจำเป็นต้องร่วมมือกันวางนโยบายส่งเสริมการเกิดใหม่และสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการลงทุนในอนาคต การวางแผนระยะยาวในด้านสังคมและเศรษฐกิจจะช่วยฟื้นฟูแนวโน้มการเติบโตและสร้างความมั่นใจให้กับนักลงทุนในระยะยาว

Geopolitical Twist: โลกไร้ระเบียบ เมื่อเอเชียผงาด

ในเวทีโลก ภูมิรัฐศาสตร์ (geopolitical twist) กำลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว เมื่อตอนที่เอเชียเริ่มแสดงศักยภาพและท้าทายอำนาจดั้งเดิมจากตะวันตก ประเทศไทยจึงต้องปรับตัวเพื่อดึงดูดทาเลนต์และนักลงทุนต่างชาติ ด้วยการพัฒนาโรงเรียนอินเตอร์และการสร้างสภาพแวดล้อมที่น่าอยู่ให้ตอบโจทย์คนรุ่นใหม่

ความไม่แน่นอนทางการเมืองและการเปลี่ยนแปลงในระบบเศรษฐกิจโลกส่งผลให้ประเทศไทยต้องวางกลยุทธ์ใหม่ในการรับมือกับการแข่งขันระหว่างประเทศ เพื่อนำเสนอความน่าเชื่อถือและเสถียรภาพในตลาดทั้งในและต่างประเทศ การแข่งขันในเวทีโลกจึงเป็นทั้งโอกาสและความท้าทายที่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์และการวางแผนอย่างรอบคอบ

การมาถึงของนักลงทุนและแรงงานต่างชาติที่มีความสามารถสูงเข้ามายังประเทศไทยเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงศักยภาพที่ยังคงมีอยู่ในตลาดอสังหาริมทรัพย์และบริการ อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยต้องระวังไม่ให้สูญเสียความเป็นเอกลักษณ์ของวัฒนธรรมและความเป็นไทยที่เป็นจุดแข็งดั้งเดิม

แนวทางการปรับตัวในด้านภูมิรัฐศาสตร์ควรมุ่งเน้นที่การสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างประเทศในภูมิภาคและเสริมสร้างความมั่นคงผ่านการทูตเศรษฐกิจ การร่วมมือกันในด้านนวัตกรรมและเทคโนโลยีจะช่วยให้ประเทศไทยสามารถต่อกรกับความเปลี่ยนแปลงในเวทีโลกได้อย่างมั่นคง

AI Twist: การมาของ AI จีนอย่าง Deepseek

อีกหนึ่งปรากฏการณ์ที่ไม่อาจมองข้ามคือการมาของเทคโนโลยี AI (AI twist) เมื่อจีนเปิดตัว Deepseek ทำให้เกิดการแข่งขันระหว่างอเมริกาและจีนในสนาม AI ที่กำลังร้อนแรง เทคโนโลยีนี้เข้ามาปฏิวัติวิธีการทำงานและเปลี่ยนรูปแบบการจ้างงานในภาคธุรกิจอย่างสิ้นเชิง

การเข้ามาของ AI ส่งผลให้รูปแบบการทำงานในหลายภาคอุตสาหกรรมเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว บางตำแหน่งงานที่เคยดำเนินการโดยมนุษย์อาจถูกแทนที่ด้วยระบบอัตโนมัติ ส่งผลให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับการสูญเสียทักษะและ learning loss ที่อาจส่งผลระยะยาวต่อบุคลากรในอุตสาหกรรม

ในด้านผู้บริโภค เทคโนโลยี AI ช่วยให้บริษัทสามารถเข้าใจพฤติกรรมและความต้องการของลูกค้าได้อย่างละเอียดและแม่นยำ การวิเคราะห์ข้อมูลอย่างลึกซึ้งทำให้สามารถพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการที่ตรงกับความต้องการของตลาดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการสร้างความแตกต่างในยุคดิจิทัล

การนำ AI มาใช้ในองค์กรจึงเป็นแรงผลักดันให้เกิดการปรับโครงสร้างภายในและการพัฒนาทักษะใหม่ ๆ ของพนักงาน ผู้บริหารควรเห็นความสำคัญของการลงทุนในเทคโนโลยีและการฝึกอบรมเพื่อให้บุคลากรสามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในยุคแห่งนวัตกรรม

Sustainability Twist: ธรรมชาติที่เคยเป็นจุดแข็ง กลายเป็นจุดอ่อน

ในมิติของความยั่งยืน (sustainability twist) สิ่งที่เคยเป็นจุดแข็งของธรรมชาติไทยกลับกลายเป็นจุดอ่อน เมื่อสภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว น้ำที่เคยอุดมสมบูรณ์กลับขาดปลา นาไร้ข้าว ป่าไม้เผาไหม้ และอากาศเต็มไปด้วยฝุ่น ทำให้ความสามารถในการผลิตอาหารและคุณภาพชีวิตของประชาชนลดลงอย่างชัดเจน

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศส่งผลกระทบต่อทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นการเกษตรที่ประสบปัญหาผลผลิตลดลงหรือการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่ไม่เพียงพอต่อความต้องการของประชาชน สิ่งเหล่านี้เป็นสัญญาณเตือนว่าธรรมชาติกำลังแสดงจุดอ่อนในยุคที่เกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว

ในยุคที่ความยั่งยืนเป็นหนึ่งในเป้าหมายหลักของเศรษฐกิจโลก การปรับปรุงนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมและการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่ากลายเป็นสิ่งจำเป็น ภาครัฐและเอกชนจึงควรร่วมมือกันพัฒนามาตรการเพื่ออนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติ พร้อมทั้งส่งเสริมการนำเทคโนโลยีสีเขียวเข้ามาใช้ในกระบวนการผลิต

ทั้งนี้ การสร้างความยั่งยืนในเศรษฐกิจไทยจำเป็นต้องมองภาพรวมในทุกมิติ ไม่ว่าจะเป็นการส่งเสริมการเกษตรที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ หรือการพัฒนาพลังงานทดแทน ภาครัฐและเอกชนต้องร่วมกันสร้างแนวทางที่ตอบโจทย์การเติบโตในอนาคตอย่างยั่งยืน

ท้ายที่สุด เมื่อเผชิญกับคลื่นความเปลี่ยนแปลงที่รุนแรงในทุกด้าน ทั้งประชากร ภูมิรัฐศาสตร์ เทคโนโลยี AI และธรรมชาติ เราต้องตั้งคำถามว่า “เราจะหนี้ โต้คลื่น หรือสร้างกำแพง?” การปรับตัวและการวางแผนระยะยาวที่รอบคอบจะเป็นกุญแจสำคัญในการเดินหน้าสู่อนาคตที่ยั่งยืนในยุคแห่งความพลิกผันนี้