[บทความ] ตลาดแรงงานในอนาคต อาชีพที่กำลังเติบโตและลดลง

ตลาดแรงงานทั่วโลกกำลังเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ที่มีผลมาจากการพัฒนาเทคโนโลยี ความเปลี่ยนแปลงของสภาพเศรษฐกิจ การเปลี่ยนแปลงทางประชากร และการเปลี่ยนแปลงในหลายๆ ด้านที่ไม่เคยคาดคิดมาก่อน อาชีพบางประเภทได้หายไปจากตลาดในขณะที่อาชีพใหม่ ๆ กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว

จากการศึกษาในรายงานของ ฟอรัมเศรษฐกิจโลก (WEF) ภายใต้หัวข้อ “Future of Jobs 2025” พบว่าอาชีพใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นในอนาคตจะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก ซึ่งมีทั้งอาชีพที่เติบโตอย่างรวดเร็วและอาชีพที่ลดลงอย่างชัดเจน ในขณะที่บางอาชีพจะคงอยู่ตลอดไปหรือปรับตัวได้ตามการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี รายงานนี้ช่วยให้เราเห็นภาพรวมของการเปลี่ยนแปลงในตลาดแรงงานและการเปลี่ยนแปลงในทักษะที่จำเป็นในการทำงานในอนาคต

ในบทความนี้จะพูดถึงการเปลี่ยนแปลงของอาชีพที่กำลังเติบโตเร็วที่สุดและอาชีพที่ลดลงมากที่สุด พร้อมทั้งการสำรวจทักษะที่จำเป็นในแต่ละอาชีพในอนาคต

การเติบโตของอาชีพที่ขับเคลื่อนโดยเทคโนโลยี

จากการสำรวจของผู้บริหารจากบริษัททั่วโลกกว่า 1,000 แห่ง พบว่าอาชีพที่เติบโตเร็วที่สุดในอนาคตมีแนวโน้มที่จะได้รับผลกระทบจากการพัฒนาเทคโนโลยีใหม่ ๆ โดยเฉพาะในด้าน ปัญญาประดิษฐ์ (AI), หุ่นยนต์, Big Data, Machine Learning, และ การขยายการเข้าถึงดิจิทัล อาชีพเหล่านี้จะเติบโตเร็วขึ้นเนื่องจากความต้องการในทักษะที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีเหล่านี้เพิ่มมากขึ้น

ตัวอย่างเช่น ตำแหน่งงานที่เกี่ยวข้องกับ Big Data Specialist คาดว่าจะเติบโตเพิ่มขึ้นถึง 113% ระหว่างปี 2025 ถึง 2030 โดยเฉพาะในธุรกิจที่ต้องการข้อมูลจำนวนมหาศาลในการวิเคราะห์และตัดสินใจทางธุรกิจ นอกจากนี้ยังมี วิศวกรเทคโนโลยีการเงิน (FinTech) ที่จะเติบโต 93% และ ผู้เชี่ยวชาญด้าน AI และ Machine Learning ที่คาดว่าจะเติบโต 82% ในช่วงเวลาเดียวกัน

การเติบโตของอาชีพในภาคเทคโนโลยีนี้เป็นสัญญาณที่ชัดเจนว่า ความต้องการในทักษะด้านเทคโนโลยีจะยังคงเพิ่มขึ้นในอนาคต สำหรับผู้ที่ต้องการเข้าสู่อาชีพในสายนี้ การพัฒนาทักษะด้านเทคโนโลยี เช่น การเขียนโปรแกรม การวิเคราะห์ข้อมูล และการพัฒนาระบบ AI จะเป็นสิ่งสำคัญ

นอกจากอาชีพที่เกี่ยวข้องกับ AI แล้ว ยังมีตำแหน่งงานที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีอื่น ๆ ที่คาดว่าจะเติบโตอย่างรวดเร็ว ได้แก่

• นักพัฒนาซอฟต์แวร์และแอปพลิเคชัน (เติบโต 57%)
• ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการความปลอดภัย (เติบโต 53%)
• ผู้เชี่ยวชาญด้านการเก็บข้อมูล (เติบโต 49%)
• ผู้เชี่ยวชาญด้านยานยนต์อัตโนมัติและยานยนต์ไฟฟ้า (เติบโต 48%)
• นักออกแบบ UI/UX (เติบโต 48%)
• คนขับรถบรรทุกขนาดเบาหรือบริการจัดส่ง (เติบโต 46%)

อาชีพเหล่านี้ได้รับผลกระทบจากการขยายตัวของเทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น IoT (Internet of Things) ซึ่งส่งผลให้มีความต้องการในผู้เชี่ยวชาญที่สามารถพัฒนาและดูแลระบบที่เชื่อมต่ออุปกรณ์ต่าง ๆ ในบ้านและที่ทำงาน

อาชีพที่มีบทบาทลดลงอย่างรวดเร็ว

ในทางกลับกัน ยังมีอาชีพบางประเภทที่คาดว่าจะหายไปหรือมีการลดลงอย่างรวดเร็วในอนาคต อาชีพเหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นงานที่สามารถถูกทดแทนได้ด้วยเทคโนโลยีหรือระบบอัตโนมัติ ตัวอย่างที่ชัดเจนคือ ตำแหน่งงานสำนักงาน ที่คาดว่าจะหายไปในอนาคต ซึ่งได้รับผลกระทบจากการใช้ AI, ระบบอัตโนมัติ, และ ดิจิทัลแพลตฟอร์ม ที่สามารถทำงานได้แทนคน

อาชีพที่คาดว่าจะลดลงมากที่สุด ได้แก่

• พนักงานไปรษณีย์ (-34%)
• พนักงานธนาคารและตำแหน่งงานที่เกี่ยวข้อง (-31%)
• พนักงานป้อนข้อมูล (-26%)
• พนักงานขายและพนักงานตั๋ว (-20%)
• ผู้ช่วยฝ่ายบริหารและเลขานุการผู้บริหาร (-20%)
• พนักงานบัญชี (-18%)
• พนักงานขายแบบเดินตามบ้านและพ่อค้าแม่ค้าข้างถนน (-14%)

การที่ตำแหน่งเหล่านี้จะลดลงนั้น เกิดจากการที่บริษัทต่าง ๆ หันมาใช้ระบบดิจิทัลและการทำงานที่สามารถทดแทนการทำงานของมนุษย์ได้ โดยเฉพาะในด้านการจัดการข้อมูล การทำธุรกรรม การป้อนข้อมูล และการบริการลูกค้า

อาชีพในภาคเกษตรกรรม เติบโตมากที่สุด

ในแง่ของการเพิ่มงานใหม่ในตลาดแรงงาน ภาคเกษตรกรรมยังคงเป็นหนึ่งในภาคที่มีการเติบโตมากที่สุด โดยคาดว่าจะมีงานใหม่ 49 ล้านตำแหน่งในภาคนี้ และ 14.1 ล้านตำแหน่งในภาคการเกษตรจะหายไป ส่งผลให้การเติบโตสุทธิในภาคเกษตรกรรมจะเพิ่มขึ้น 34.9 ล้านตำแหน่งในช่วงห้าปีข้างหน้า

การเติบโตในภาคการเกษตรเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี เช่น การใช้โดรนในการเกษตร การใช้ปัญญาประดิษฐ์ในการวิเคราะห์ข้อมูลและการควบคุมการผลิตในฟาร์ม รวมทั้งการใช้เทคโนโลยีในกระบวนการเก็บเกี่ยวและการผลิต

การเติบโตในภาคอุตสาหกรรม

อุตสาหกรรมการจัดส่งสินค้าและอาหารกำลังเติบโตอย่างรวดเร็วในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะในช่วงการระบาดของโรค COVID-19 ที่ทำให้ความต้องการบริการจัดส่งสูงขึ้นอย่างมาก คาดว่าในอีกห้าปีข้างหน้า จะมีการสร้างงานใหม่ 9.8 ล้านตำแหน่งในตำแหน่ง คนขับรถบรรทุกขนาดเบาหรือบริการจัดส่ง นอกจากนี้ คนขับรถยนต์, รถตู้, และจักรยานยนต์ คาดว่าจะมีการเพิ่มงาน 4.1 ล้านตำแหน่ง

นอกจากนี้ อุตสาหกรรมอาหารยังคงเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการสร้างงานใหม่ โดยเฉพาะในด้านการแปรรูปอาหารและการบริการอาหาร คาดว่าในอนาคตจะมีงานใหม่เพิ่มขึ้น 4.3 ล้านตำแหน่งในภาคการแปรรูปอาหาร และ 2.8 ล้านตำแหน่งในงานบริการอาหารและเครื่องดื่ม

หมอ พยาบาล มีการเติบโตที่ไม่หยุดยั้ง

อาชีพในด้านการดูแลสุขภาพและการช่วยเหลือส่วนบุคคลยังคงเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในส่วนของ พยาบาล (คาดว่าจะมีงานใหม่เพิ่มขึ้น 3.1 ล้านตำแหน่ง) และ ผู้ช่วยดูแลสุขภาพส่วนบุคคล (1.6 ล้านตำแหน่ง) การเติบโตของอาชีพเหล่านี้มาจากความต้องการที่เพิ่มขึ้นในบริการด้านสุขภาพ การเพิ่มขึ้นของผู้สูงอายุในหลายประเทศ รวมถึงการพัฒนาทางการแพทย์ที่ทำให้คนมีอายุยืนยาวขึ้น

อาชีพที่กำลังปรับตัวและมีการเปลี่ยนแปลงของทักษะ

ในอนาคต ทักษะที่จำเป็นในอาชีพต่าง ๆ จะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจน การศึกษาระบุว่าโดยเฉลี่ยแล้ว 39% ของทักษะที่คนงานมีอยู่ในปัจจุบันจะต้องได้รับการปรับปรุงหรืออาจหมดอายุไปในปี 2030 ซึ่งหมายความว่าแรงงานต้องพัฒนาทักษะใหม่ ๆ หรือเรียนรู้ทักษะที่เหมาะสมกับเทคโนโลยีและความต้องการในตลาดแรงงาน

การพัฒนาทักษะที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี เช่น การวิเคราะห์ข้อมูล, การเขียนโปรแกรม, และการออกแบบระบบ AI จะกลายเป็นทักษะที่สำคัญสำหรับผู้ที่ต้องการเข้าสู่ตลาดแรงงานในอนาคต นอกจากนี้ยังต้องคำนึงถึงการพัฒนาทักษะที่เกี่ยวข้องกับการทำงานร่วมกับเทคโนโลยี เช่น การจัดการข้อมูล การใช้งานระบบดิจิทัล และการเข้าใจเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่จะเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวัน

ตลาดแรงงานในอนาคตจะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวง โดยจะมีการเติบโตของอาชีพใหม่ ๆ ในด้านเทคโนโลยี การเกษตร และการดูแลสุขภาพ ขณะเดียวกันก็จะมีการลดลงของอาชีพที่สามารถถูกทดแทนด้วยเทคโนโลยีและระบบอัตโนมัติ

การเตรียมตัวสำหรับตลาดแรงงานในอนาคตจะต้องมีการพัฒนาทักษะใหม่ ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีและการเปลี่ยนแปลงในสภาพเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการเข้าสู่ตลาดงานในอนาคต