ภาพที่หลายคนนึกถึง เซอร์ พอล แม็กคาร์ตนีย์ (Paul McCartney) 1 ในสมาชิกวงดนตรีร็อก และป๊อปในตำนานอย่าง ‘The Beatles’ คือภาพของ แม็กคาร์ตนีย์วัยหนุ่มที่ปรากฏบนเวทีการแสดงในภาพลักษณ์ใส่สูทเข้าชุดกับสมาชิกทั้งวง กำลังร้องเพลง พร้อมกับเล่นกีตาร์เบสทรงไวโอลินยี่ห้อฮอฟเนอร์ (Höfner) รุ่น 500/1 ที่มักจะหัน Fingerboard ไปฝั่งซ้ายของผู้ชม (หรือฝั่งขวาของตัวเขาเอง) อยู่เสมอ แต่ไม่น่าเชื่อว่า กีตาร์เบสในตำนานที่เคยอยู่เคียงข้างแม็กคาร์ตนีย์ และยังถูกใช้บันทึกเสียงในอัลบั้มยุคแรก ๆ ได้สูญหายอย่างไร้ร่องรอยไปนานถึงกว่า 52 ปี จนในที่สุด ด้วยการช่วยเหลือของบรรดาแฟน ๆ ทำให้กีตาร์เบสตัวนี้ได้กลับคืนสู่เจ้าของเดิมอีกครั้ง
ผู้ที่สามารถตามหามาคืนได้สำเร็จ คือกลุ่มคนที่เรียกตัวเองว่า ‘The Lost Bass Project’ ซึ่งเป็นกลุ่มคนที่ร่วมกันสืบหาร่องรอยเบาะแสของกีตาร์เบส Höfner ตัวสำคัญมาตั้งแต่ปี 2018 แล้ว แต่ยังไม่ได้เบาะแสสำคัญเท่าที่ควร จนกระทั่งในเดือนพฤษภาคม ปี 2023 สก็อตต์ (Scott Jones) และ นาโอมิ โจนส์ (Naomi Jones) สื่อมวลชนและนักเขียนบทความ ได้เข้ามาร่วมเป็นแกนนำในการรายงานข่าวเกี่ยวกับการตามหาเบสที่หายไป และในเดือนกันยายนปีเดียวกัน นิก เวสส์ (Nick Wass) อดีตผู้จัดการฝ่ายการตลาด และผู้พัฒนากีตาร์ของ Höfner ก็ได้เข้ามาร่วมก่อตั้งโปรเจกต์นี้อย่างเป็นทางการ เพื่อรวบรวมข้อมูลจากแฟน ๆ ที่เข้ามารายงานเบาะแสร่องรอยที่เบสตัวนี้อยู่
จากเบาะแสและข้อมูลนับ 100 รายการจากแฟนเพลงทั่วโลกกว่า 600 รายที่รายงานเข้ามา ทำให้ทีมงานค่อย ๆ แกะเบาะแสข้อมูล จนพบว่า กีตาร์เบสตัวดังกล่าวได้ถูกมือดีขโมยไปจากท้ายรถตู้ขนเครื่องดนตรี ในค่ำคืนวันที่ 10 ตุลาคม 1972 ที่ย่านน็อตติงฮิลล์ กรุงลอนดอน นอกจากนี้ยังพบเบาะแสเพิ่มเติมว่า หัวขโมยได้ทำการขายให้กับ โรนัลด์ เกสต์ (Ronald Guest) เจ้าของผับ Admiral Blake ย่าน Ladbroke Grove ที่ตั้งอยู่ใกล้ ๆ บ้านของหัวขโมย ก่อนจะขายต่อกันเป็นทอด ๆ จนสุดท้าย มีชายคนหนึ่งที่อาศัยอยู่ในบ้านทางตอนใต้ของอังกฤษได้แจ้งว่า เขาพบกีตาร์เบส Höfner พร้อมกระเป๋าดั้งเดิม ที่ซุกอยู่ในห้องใต้หลังคาบ้านของเขามานานหลายปี โดยที่เขาเองก็ไม่เคยรู้มาก่อน
ในปี 1961 กีตาร์เบส Höfner 500/1 ที่กลายมาเป็นหนึ่งในหลักฐานประวัติศาสตร์ชิ้นสำคัญของวงตั้งแต่โลกยังไม่รู้จัก The Beatles ตัวนี้ แม็กคาร์ตนีย์ได้ซื้อมาจากร้านขายเครื่องดนตรีในเมืองฮัมบูร์ก ประเทศเยอรมนี ในราคา 30 ปอนด์ ระหว่างที่เขาและวงกำลังแสดงอยู่ที่ Top Ten Club ในฮัมบูร์ก หลังจากก่อนหน้านั้น สจวร์ต ซัตคลิฟฟ์ (Stuart Sutcliffe) มือเบสคนแรกได้ลาออกจากวงไป แม็กคาร์ตนีย์ที่แต่เดิมอยู่ในตำแหน่ง Rhythm Guitar ของวง จึงต้องเข้ามารับตำแหน่งมือเบสแทน ตอนแรกที่ไม่มีเบสเล่น เขาจึงใช้วิธียืมเบสของซัตคลิฟฟ์เล่นไปพลาง ๆ ก่อนจะเก็บเงินซื้อกีตาร์เบสตัวแรกได้
ส่วนสาเหตุที่เลือกกีตาร์เบสยี่ห้อ Höfner ทรงไวโอลินตัวนี้ ก็เพราะว่าราคาถูกกว่า ในขณะที่เบสยี่ห้อ Fender มีราคาสูงถึง 100 ปอนด์ และตอนนั้นเขามีงบอยู่เพียง 30 ปอนด์พอดิบพอดี นอกจากนี้ ที่เขาเลือกทรงไวโอลินก็เพราะว่า เบสรุ่นนี้มีรูปร่างที่สมมาตร (เท่ากันทั้ง 2 ด้าน) และด้วยความที่เขาถนัดมือซ้าย เวลาพลิกด้านเพื่อเล่นเบส ทรงเลยดูไม่ออกมาดูแปลก ๆ บนเวทีเหมือนกีตาร์เบสรุ่นอื่น ๆ (จะเรียกว่าแม็กคาร์ตนีย์เป็นคนคิดค้น ‘เบสสำหรับคนถนัดมือซ้าย’ คนแรก ๆ ก็ว่าได้)
กีตาร์เบส Höfner 500/1 ตัวนี้กลายมาเป็นเบสคู่มือคู่ใจตัวโปรดของแม็กคาร์ตนีย์ในระหว่างก่อตั้งวงช่วงแรก ๆ ด้วย เพราะเขายังได้ติดเบสตัวนี้กลับมาแสดงที่ The Cavern Club ที่เมืองลิเวอร์พูล ประเทศอังกฤษ รวมมากกว่า 250 โชว์ จนกระทั่งเมื่อวงได้บันทึกเสียงอัลบั้มแรก ‘Please Please Me’ (1963) เขายังได้ใช้เบสตัวเดียวกันนี้ในการบันทึกเสียงเพลงยุคแรก ๆ ของวง อาทิ “Love Me Do”, “She Loves You” และ “Twist and Shout” รวมทั้งเพลง “All My Loving” และซิงเกิลอื่น ๆ จากอัลบั้มที่ 2 ‘With the Beatles’ (1963) ด้วย ทำให้โลกได้รู้จักวงนี้อย่างเป็นทางการ และทำให้กีตาร์เบส และยี่ห้อ Höfner โด่งดังในหมู่นักดนตรีด้วยเช่นกัน
แม็กคาร์ตนีย์ยังคงนำกีตาร์เบสตัวนี้กลับมาเล่นและบันทึกเสียงในบางครั้ง สลับหมุนเวียนกับเบสของ Höfner รุ่นใหม่ ๆ และยี่ห้ออื่น ๆ ครั้งสุดท้ายที่เบสตัวนี้ได้ปรากฏตัวก็คือในปี 1969 ช่วงระหว่างการบันทึกเสียงอัลบั้มสุดท้าย ‘Let It Be’ (1970) ที่ Twickenham Film Studio ในลอนดอน
กีตาร์เบสพร้อมกระเป๋านี้ถูกพบในสภาพที่ค่อนข้างสมบูรณ์ แต่ก็ยังมีจุดที่เสียหายเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ต้องได้รับการซ่อมแซม ก่อน จึงจะนำกลับมาเล่นได้อีกครั้ง และกีตาร์เบสตัวประวัติศาสตร์ตัวนี้ก็ได้ถูกส่งต่อให้กับแม็กคาร์ตนีย์เป็นที่เรียบร้อยแล้ว เว็บไซต์ทางการของแม็กคาร์ตนีย์ ได้ลงแถลงการณ์สั้น ๆ เพื่อยืนยันว่า กีตาร์เบสตัวนี้คือกีตาร์เบส ที่เป็นหนึ่งในหลักฐานประวัติศาสตร์ชิ้นสำคัญของวงตัวเดียวกันกับที่หายสาบสูญไปกว่า 52 ปีจริง ๆ
“หลังจากการเปิดตัว ‘The Lost Bass Project’ เมื่อปีที่แล้ว กีตาร์เบส Höfner 500/1 ปี 1961 ของพอล ได้ถูกส่งคืนแล้ว กีตาร์เบสตัวนี้ได้รับการรับรองความถูกต้องโดย Höfner และพอล เรารู้สึกขอบคุณอย่างเหลือเชื่อต่อทุกคนที่เกี่ยวข้อง”
ที่มา: Entertainment Weekly, The Beatles Story, The Telegraph
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส