เป็นอีกหนึ่งวิถีใหม่ เมื่อชีวิตของผู้คนยังต้องดำเนินต้องไป ท่ามกลางการแพร่ระบาดโควิด-19 ซึ่งไม่มีทีท่าว่าจะสิ้นสุดหรือจบลงง่าย ๆ นานาประเทศจึงพร้อมใจกันออก ‘พาสปอร์ตวัคซีน (Vaccine Passport)’ มาเพื่อให้ประชาชนเดินทางไปยังที่ต่าง ๆ ได้อีกครั้ง
พาสปอร์ตวัคซีนคือ หลักฐานที่รับรองว่าบุคคลได้รับการฉีดวัคซีนต้านโควิด-19 หรือเคยติดโรคนี้แล้ว เนื่องจากคนกลุ่มนี้จะมีภูมิคุ้มกันในร่างกายที่สามารถต่อสู้กับเชื้อโรคโควิด-19 ได้ และทำให้มีแนวโน้มจะติดหรือแพร่เชื้อโรคนี้ได้น้อยกว่าคนทั่วไป ดังนั้น การออกพาสปอร์ตวัคซีน จึงจะช่วยอำนวยความสะดวกและความคล่องตัวในการเดินทางให้แก่คนกลุ่มนี้ โดยพาสปอร์ตวัคซีนนั้นมีหลายรูปแบบ ทั้งแบบใบรับรองหรือในรูปแบบดิจิทัลที่อยู่ในแอปพลิเคชันทางโทรศัพท์สมาร์ตโฟน
สำหรับประเทศที่มีนโยบายหรือแนวโน้มเกี่ยวกับการใช้พาสปอร์ตวัคซีนนี้ ได้แก่
- อิสราเอล ออกแอปพลิเคชัน ‘กรีนพาส’ (Green Pass) ให้ผู้ได้รับวัคซีนครบ หรือติดโรคโควิด-19 และหายแล้ว สามารถเข้าใช้บริการโรงยิม โรงแรม โรงหนัง และศาสนสถานได้
- เดนมาร์ก กำลังพัฒนาพาสปอร์ตวัคซีนในรูปแบบดิจิทัล ให้แก่ประชาชนที่ได้รับวัคซีนแล้ว
- เอสโตเนีย และองค์การอนามัยโลก กำลังพัฒนาใบรับรองการฉีดวัคซีนอิเล็กทรอนิกส์ (e-vaccination certificate) ที่เรียกว่า ‘บัตรเหลืองอัจฉริยะ’ (smart yellow card)
- อิตาลี และอังกฤษ รัฐบาลกำลังพิจารณาการใช้พาสปอร์ตวัคซีน โดยอังกฤษมีแนวโน้มว่า จะบรรจุใบรับรองไว้ในแอปพลิเคชันสำนักงานบริการสุขภาพแห่งชาติ (NHS) ของอังกฤษ เพื่อให้ประชาชนสามารถใช้โทรศัพท์มือถือแสดงหลักฐานว่าตนเองมีภูมิต้านทานโรค
- แอลเบเนีย รัฐบาลกำลังจัดทำพาสปอร์ตวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 สำหรับประชาชนทุกคนที่ได้รับวัคซีนแล้ว เพื่ออำนวยความสะดวกแก่การเดินทางในกรณีประเทศอื่นๆ กำหนดเป็นหลักเกณฑ์เข้าประเทศ
- ไอซ์แลนด์ เริ่มให้การรับรองการฉีดวัคซีนในรูปแบบดิจิตอลแก่ผู้ที่ได้รับวัคซีนครบ 2 ครั้ง และเปิดให้ผู้เดินทางจากไอซ์แลนด์ เดนมาร์ก นอร์เวย์ สวีเดน และอังกฤษที่มีใบรับรองสามารถเดินทางเข้าประเทศได้
- โปแลนด์ สเปน กรีซ ไซปรัส และโปรตุเกต อนุญาตให้ผู้มีใบพาสปอร์ตวัคซีนเดินทางเข้าประเทศได้โดยไม่มีการกักตัว โดย กรีซ เรียกร้องให้คณะกรรมาธิการยุโรปใช้ระบบการรับรองที่จะเปิดทางให้ผู้ที่ได้รับการฉีดวัคซีนต้านโควิด-19 แล้ว สามารถเดินทางได้โดยเสรี
- ไทย ล่าสุด เมื่อวันที่ 2 มีนาคมที่ผ่านมา นายอนุทิน ชาญวีรกูล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข โพสต์เฟซบุ๊ก เผยตัวอย่างหน้าตาพาสปอร์ตวัคซีนโควิด 19 ซึ่งรัฐบาลเตรียมจะจัดทำขึ้นให้กับประชาชนที่ได้รับการฉีดวัคซีน เพื่อใช้เป็นหลักฐานประกอบการเดินทางในอนาคต
สำหรับพาสปอร์ตวัคซีนนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ ปัจจุบัน ยังมีกรณีโรคไข้เหลือง ที่องค์การอนามัยโลกกำหนดให้ผู้ที่จะเดินทางไปพื้นที่ระบาดต้องได้รับการฉีดวัคซีนก่อน และได้รับ ‘สมุดเล่มเหลือง’ (Yellow Card) เป็นหลักฐานยืนยัน ถ้าไม่มีสมุดเล่มเหลืองจะไม่สามารถเดินทางไปได้ ประเทศไทยเองประกาศให้โรคไข้เหลืองเป็น ‘โรคติดต่ออันตราย’ ตาม พ.ร.บ. โรคติดต่อ พ.ศ. 2558 (ฉบับเดียวกับที่ประกาศโควิด-19) และประกาศเขตติดโรค 42 ประเทศในทวีปแอฟริกาและอเมริกาใต้เป็นพื้นที่ระบาดด้วย
แม้จะมีข้อดีหลายประการเกี่ยวกับพาสปอร์ตวัคซีน ที่ทำให้คนมีความมั่นใจในการเดินทางมากขึ้น รวมถึงการกระตุ้นอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว แต่หลายฝ่ายแสดงความกังวลว่า ระบบนี้อาจจะก่อให้เกิดการเลือกปฏิบัติ โดยเฉพาะต่อกลุ่มคนหนุ่มสาวที่ยังไม่ได้รับวัคซีน และสตรีมีครรภ์ที่ไม่ได้ฉีดวัคซีนเนื่องจากเหตุผลทางการแพทย์ด้วย
อ้างอิง
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส