หนึ่งในความภูมิใจของเราชาวแบไต๋ คือแบไต๋ได้ติด 1 ใน 3 Final List สื่อไอทีที่มีอิทธิพลมากที่สุดของไทยร่วมกับ Ceemeagain และ เฟื่องลดา – Faunglada จากการคัดเลือก 11 Best Social Media Influencer ที่ประกาศผลในงาน Thailand Zocial Awards 2019 เมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมาครับ
ในโอกาสนี้เราจึงได้คุยกับคุณกล้า ตั้งสุวรรณ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร ไวซ์ไซท์ (WISESIGHT) ผู้จัดงาน Thailand Zocial Awards 2019 เพื่อสืบเสาะหาคำตอบของคำถามสำคัญว่า รางวัลต่างๆ ที่ประกาศในงานนี้ มีที่มาและการคัดเลือกผู้ชนะกันอย่างไร แล้วทำไมประเทศไทยจะต้องมีการประกาศรางวัลเพื่อแบรนด์และสื่อออนไลน์อย่าง Thailand Zocial Awards ด้วย
ทำไมประเทศไทยถึงต้องการ Thailand Zocial Awards
คุณกล้า ตั้งสุวรรณ ตอบคำถามเรื่องนี้ด้วยความภูมิใจว่า Thailand Zocial Awards นั้นมีจุดมุ่งหมายเหมือน Cannes Lions งานประกาศโฆษณายอดเยี่ยมระดับโลก หรือ Oscar ที่มอบรางวัลกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ซึ่งปัจจุบันมีอาชีพด้าน Social เยอะมาก เราเลยอยากเข้าไปวัดว่างานที่ดีคืออะไร และให้รางวัลกับคนที่ทำงานบนสื่อโซเซียลเพื่อเป็นกำลังใจให้กับคนทำงานสื่อออนไลน์ที่ผลิตผลงานดีๆ ออกมา
Thailand Zocial Awards ในปี 2019 นี้มีการแบ่งรางวัลออกเป็น 5 หมวดใหญ่ และ 1 รางวัลพิเศษคือ
- 24 Best Brand Performance on Social Media by Category (แบรนด์ที่ทำผลงานผ่าน Social Media ยอดเยี่ยมใน 24 หมวด)
- 11 Best Social Media Influencers (ผู้ทรงอิทธิพลบน Social Media ใน 11 หมวด ซึ่งแบไต๋เราได้รางวัลในกลุ่มนี้ เป็น Final List หมวด IT)
- 11 Best Entertainment on Social Media (11 ดาราหรือสื่อบันเทิงยอดเยี่ยมบน Social Media)
- 6 Best Brand Performance by Social Media Platform (แบรนด์ที่ทำผลงานได้ยอดเยี่ยมบน 6 สื่อสังคมออนไลน์)
- 5 Best Social Media Campaigns (5 แคมเปญออนไลน์ยอดเยี่ยมประจำปี)
- Special Award (รางวัลพิเศษ)
ซึ่งสามารถดูรายชื่อผู้ชนะและ Final List ทั้งหมดได้ในเว็บของ Thailand Zocial Awards 2019 ครับ
รางวัลที่ประกาศใน Thailand Zocial Awards 2019 พิจารณาอย่างไร
หนึ่งในสิ่งที่เราได้เรียนรู้จากคำตอบของคุณกล้าคือ รางวัล Thailand Zocial Awards 2019 นั้นพิจารณาโดย AI เป็นหลัก แต่จะมีคณะกรรมการเพื่อช่วยจูนกระบวนการคิดของระบบปัญญาประดิษฐ์เพื่อให้เหมาะสมกับความเป็นไปของโลกปัจจุบัน
คุณกล้าบอกว่ารางวัลแต่ละหมวดของ Thailand Zocial Awards คือบอกถึงประสิทธิภาพในการทำในโซเซียลมีเดีย เราจึงวัดประสิทธิภาพ จากหลายแกนมากๆ อย่าง facebook ก็มีตัวแปรที่ใช้วัดประสิทธิภาพมากมาย เช่น ยอดไลค์ อัตราการเติบโตในแต่ละปี หรือการพูดถึงต่างๆ ซึ่งรวมๆ แล้วทุกโซเซียลมีเดียมีข้อมูลที่ต้องวัดมากกว่า 400 จุด และมากกว่า 400 แบรนด์ในโซเซียล
หลังจากวัดแล้ว AI ก็จะมาคำนวณว่าจุดไหนให้น้ำหนักมากกว่า อ้างอิงจากผู้ให้รางวัลปีที่แล้ว เช่น เพจใหญ่ ยอดไลค์เยอะแต่มีอัตราเติบโตน้อย กับเพจเล็กที่โตสูงกว่า ก็จะให้น้ำหนักเพจที่ยอดโตสูงกว่า หรือเรื่องคอมเมนต์ก็ต้องดูคุณภาพของคอมเมนต์ด้วย อย่างคอมเมนต์ซ้ำๆ กันเพื่อชิงรางวัลก็จะให้น้ำหนักคะแนนน้อยกว่าคอมเมนต์เพื่อแสดงความคิดเห็น ซึ่งคณะกรรมการก็จะมาจูนสูตรที่ AI คิดออกมาให้อีกทีให้เหมาะสมกับสถานการณ์ต่างๆ เช่น คณะกรรมการอาจมองว่าสูตรในเรื่องต่างๆ ก็ต้องต่างกัน อย่าง ยอดวิวในวงการบันเทิงกับแบรนด์มีน้ำหนักต่างกัน MV อาจจะทำยอดล้านวิวได้ แต่แบรนด์ได้ล้านวิว มันยาก ก็ต้องให้น้ำหนักยอดวิวของฝั่งแบรนด์มากกว่ายอดวิวของรางวัลที่เกี่ยวกับความบันเทิง
สรุป ยอดที่ซื้อไม่ได้อย่างคอมเมนต์ที่ใช้ความคิดในการเขียน ก็จะได้น้ำหนักมากกว่า
คุณกล้าเล่าว่า คนชอบถามเยอะว่าสูตรการคิดรางวัลเป็นยังไง ซึ่งเราตัดสินใจที่จะไม่บอก เพราะเราไม่รู้จริงๆ ว่าสุดท้ายสูตรมันเป็นยังไง เพราะ AI คิดมาละเอียดมาก นอกจากนี้เรายังไม่อยากเผยไต๋ให้คนรู้ว่าจะต้องปั่นตัวเลขอะไรถึงจะได้ราง อยากให้แบรนด์หรือสื่อบนโซเซียลมีเดียแคร์ผู้ชม แคร์คนดูของตัวเองมากกว่าจะสนใจแต่เรื่องรางวัล แต่ถ้าอยากรู้เรื่องการพิจารณาพวกนี้ก็เสนอตัวเข้ามาเป็นคณะกรรมการได้ แต่กรรมการทุกคนก็ต้องแฟร์ ก็ต้องเอาตัวเองออกมาจากงานที่ตัวเองเกี่ยวข้อง
ข้อมูลที่ใช้พิจารณารางวัลนั้นมาจากไหน
ที่น่าทึ่งคือข้อมูลที่ใช้ในการพิจารณารางวัลนั้นเป็นข้อมูลจากโซเซียลมีเดียที่ WISESIGHT เก็บอยู่ตลอดเวลาอยู่แล้ว อย่างรางวัล Thailand Zocial Awards 2019 ก็ใช้ข้อมูลที่เก็บระหว่างวันที่ 1 ม.ค. ถึง 31 ธ.ค. 2018 โดยข้อมูลที่เก็บได้จะเป็นข้อมูลละเอียดตั้งแต่แรกอยู่แล้ว ไม่ใช่นึกขึ้นกลางปีว่าอยากได้ข้อมูลชุดนี้ แล้วจะเก็บได้แค่ตั้งแต่กลางปีที่นึกออก เพราะข้อมูลชุดนี้ถือเป็นแกนหลักของ WISESIGHT ที่ใช้ทำธุรกิจจึงต้องเก็บละเอียดตลอดเวลา
ซึ่ง Thailand Zocial Awards ก็ปรับปรุงเกณฑ์การให้คะแนนทุกปี ผ่านการเก็บ feedback ว่าจะแก้ไขในจุดไหนบ้าง หลังจากให้รางวัลไปแล้วก็มองต่อว่าโซเซียลยอมรับไหมกับแบรนด์ที่ได้รางวัล คนดูเชื่อไหมว่ารางวัลที่ได้นั้นสมแล้ว
และ Thailand Zocial Awards 2020 ในปีหน้าก็น่าจะมีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ให้สมกับความเป็นปี 2020
แล้วอะไรทำให้เพจหรือแบรนด์ของเราไปอยู่ในเรดาห์ของ Thailand Zocial Awards
คุณกล้าเล่าว่า ระบบของ WISESIGHT มอนิเตอร์โซเซียลมีเดียตลอดเวลาอยู่แล้ว เมื่อ AI ให้คะแนนขึ้นมาระดับหนึ่ง ก็เริ่มเข้าเรดาห์มาตั้งแต่แรก และ Thailand Zocial Awards ก็จัดมาหลายปีแล้ว ทำให้รายชื่อต่างๆ ถูกสะสมมานานอยู่แล้ว จนตอนนี้ก็สะสมมา 4 ปีแล้ว เพราะฉะนั้นจึงไม่ต้องสมัครเพื่อเข้าร่วม Thailand Zocial Awards แต่เมื่อมีคะแนนมากพอ ระบบก็จะเด้งขึ้นมาเอง
แต่ก็มีหมวดเดียวที่ให้สมัครเข้ามาคือรางวัลแคมเปญออนไลน์ยอดเยี่ยม เพราะเราไม่รู้จริงๆ ว่าอะไรคือแคมเปญ ก็ให้ผู้สร้างส่งเข้ามาให้เราพิจารณา ซึ่ง Thailand Zocial Awards ก็อยากส่งเสริมเอเจนซี่ได้ภาคภูมิใจ ได้เป็นคนที่พาแบรนด์ขึ้นมารับรางวัลบนเวที
เทรนด์เนื้อหาบนโซเซียลในปี 2019 จะเป็นยังไง
คุณกล้าชี้ประเด็นเรื่องเทรนด์ของเนื้อหาที่น่าสนใจมากออกมาครับ โดยแบ่งเป็น 2 อย่างคือ
- เทรนด์ด้านเทคนิคของโซเซียลต่างๆ ตามแต่ละ platform จะกำหนด เช่นตอนนี้ทำวิดีโอแล้วเฟซบุ๊กให้ reach สื่อและแบรนด์ก็ทำวิดีโอเยอะ
- เทรนด์ด้านเนื้อหาจริงๆ เช่นปีที่ผ่านมาก็เป็นการทำ realtime content ที่มาแรง ซึ่งมันก็อาจเหมือนแฟซั่นที่เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาสักพัก เทรนด์ก็จะวนซ้ำได้ และรูปแบบเหล่านี้ก็มักตามมาจากต่างประเทศ แต่ทำแล้วต้องเก็บข้อมูลมาวิเคราะห์เสมอ ปรับกันรายสัปดาห์เพื่อให้ตอบรับกับเทรนด์ตอนนี้
ส่วนเทรนด์เนื้อหาปี 2019 ที่มาแน่คือการทำเนื้อหาในแต่ละโซเซียลให้เหมาะสมกับสื่อ เช่นเอา facebook ไปทำช่องทาง official สื่อสารอย่างเป็นทางการ เรื่องสวยงามและอีโมชั่นให้ไปลง Instagram แทน คือวัตถุดิบเดียวกันก็ต้องปรุงต่างกันเพื่อให้เหมาะกับโซเซียลต่างๆ
อีกเรื่องที่มองข้ามไม่ได้คือ ปีนี้น่าจะมีกระแสการเมืองในโซเซียลที่กลับเข้ามาแรงอีกครั้ง และมี พรบ. คอม กับ พรบ. ไซเบอร์เข้ามาอีก ก็อาจจะเกิดเคสผิดพรบ. ซึ่งถ้าเกิดผู้กระทำผิด ก็จะส่งผลให้คนไม่พูดถึงบางเรื่อง ก็กลายเป็นการปรับเนื้อหาวิธีการพูดในโซเซียลอีก
ถามประเด็นเกี่ยวกับคนทั่วไปบ้าง ถ้าอยู่ๆ เราได้เป็น Micro Influencer ควรทำตัวยังไง
Micro Influencer หรือคนทั่วไปที่ไม่ได้เด่นดัง แต่เป็นเป็นผู้เชี่ยวชาญ ผู้น่าเชื่อถือในเรื่องบางเรื่องโดยเฉพาะ มีความสามารถในการสนับสนุนการตัดสินใจของคนใกล้ตัวได้ ก็เป็นกลุ่มที่แบรนด์เริ่มจับตามองมากขึ้น เพราะเป็นกลุ่มที่น่าเชื่อถือสำหรับคนรู้จักจริงๆ มากกว่า Influencer แบบ Mass ที่อาจไม่ได้มีน้ำหนักสำหรับคนบางกลุ่มมากขนาดนั้น แล้วถ้าอยู่ๆ เรามีแบรนด์มาติดต่อให้ช่วยรีวิวสินค้า หรือโปรโมตเราควรทำอย่างไร
คุณกล้าให้คำแนะนำว่าอยากให้มองเรื่องนี้ให้ดี คือต้องรีวิวตามความเป็นจริง มันคือต้นทุนของตัวผู้รีวิวเอง อยากให้บอกในสิ่งที่เป็นตัวตนจริงๆ อย่าบิดเนื้อหาตัวเองตามสปอนเซอร์ สุดท้ายจะคนทำให้ไม่เชื่อ และไม่ต่างอะไรกับเซลล์ที่เดินขายของ ไม่มีคนทำร้ายตัวเราเองได้ นอกจากตัวเค้าเอง และไม่มีใครรู้จักผู้ติดตามของเราเท่ากับตัวเราเอง
ถ้าเราเป็นเจ้าของธุรกิจ SME เราจะนำ Thailand Zocial Awards ไปใช้ได้อย่างไร
เรื่องนี้เหมือนเป็นเคสตัวอย่างให้ได้เรียนรู้ ดูแบรนด์ใหญ่ทำแคมเปญหรือทำยังไง จึงได้ใจผู้ใช้ ได้รางวัล Thailand Zocial Awards ไป เรียนรู้ได้ว่าโพสต์แบบไหนแล้วเวิร์คจากแบรนด์ใหญ่ ก็เอามาถอดแบบได้ แทนที่จะต้องไปอ่านมาจากฝรั่ง ที่อาจจะไม่ตรงกับคนไทย ก็ดูเคสในไทยดีกว่า
ซึ่งแบรนด์ใหญ่เวลาทำอะไรผิดพลาด เสียหายหนัก เพราะลงทุนไปเยอะ พลาดแล้วแพง แต่ถ้า SME ลงทุนไม่เยอะ พลาดแล้วไม่เจ็บตัวเท่า แต่ใน Thailand Zocial Award ก็มีบางแบรนด์ที่ไม่ใช่ระดับใหญ่ ก็เข้ามารับรางวัล เช่น Jones Salad ที่ทำโซเซียลได้ยอดเยี่ยม ก็ให้ผ่านเข้ามาเหมือนกัน หรือหน่วยงานราชการอย่าง NARIT ก็ติดอันดับขึ้นมา ซึ่งรางวัลก็ไปสะท้อนว่าคนสนใจเรื่องวิทยาศาสตร์