ผู้ให้บริการ MVNO 4 รายในไทยประกอบด้วย i-Mobile Plus, Data CDMA Communication, 168 Communication และ The WhiteSpace ผนึกกำลังเปิดตัวชมรม Thailand MVNO Club อย่างเป็นทางการ หวังผลักดันธุรกิจ MVNO ลุยศึกผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์เคลื่อนที่
MVNO คืออะไร
MVNO หรือ Mobile Virtual Network Operator เป็นลักษณะหนึ่งของการให้บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ที่ผู้ให้บริการไม่จำเป็นต้องสร้างเครือข่ายด้วยตัวเอง แต่อาศัยเครือข่ายของผู้ให้บริการรายอื่นแล้วนำมาจำหน่ายต่อผ่านโปรโมชั่นและช่องทางการตลาดของตัวเอง
MVNO มีจุดเด่นที่สามารถเจาะบางมุม ลูกค้าบางกลุ่มที่ค่ายใหญ่ไม่สามารถเข้าตลาดได้ดีนัก
มาถึงตรงนี้หลายคนอาจจะสงสัยว่าแล้ว MVNO จะเกิดได้อย่างไร เพราะค่ายใหญ่ๆ ก็แย่งชิงตลาดไปกันหมดแล้ว แต่จริงๆ แล้วยังมีบางมุมที่ค่ายใหญ่ไม่สามารถเจาะตลาดได้ดีนัก เช่นการใช้งานร่วมกับอุปกรณ์เฉพาะทาง เอาไปติดกับกล้องวงจรปิด, ติดรถยนต์เพื่อติดตาม GPS ที่ค่ายใหญ่ไม่ได้มีแพ็กเกจเฉพาะเพื่อรองรับการใช้งานในลักษณะนี้ หรือการใช้งานแบบพิเศษอย่างการโทรออกไม่อั้น ใช้ข้อมูลได้ไม่จำกัดจริงๆ การใช้งานที่เจาะจงเฉพาะชาวต่างชาติที่มาอาศัยอยู่ในประเทศ หรืออย่างในต่างประเทศที่ใช้ MVNO กันแพร่หลาย ก็สามารถรวมหลายๆ เครือข่ายเพื่อให้บริการภายใต้ MVNO เดียวได้ พื้นที่ไหนสัญญาณค่ายไหนดีกว่า ก็สลับไปใช้เครือข่ายนั้นได้ทันที ซึ่งการให้บริการในลักษณะนี้ก็อาจเป็นไปได้ในไทย เพราะกสทช. กำหนดให้ผู้ให้บริการทุกรายที่ประมูลใบอนุญาตไปได้
MVNO ไม่ใช่เพิ่งมีในไทย
ก่อนหน้านี้ในช่วงราวๆ ปีพ.ศ. 2552 เมื่อครั้งที่ TOT เริ่มให้บริการ 3G ได้มีการร่วมมือกับ 5 บริษัท (เช่น i-Mobile 3GX, 365 3G, IEC 3G) เพื่อนำเครือข่ายของ TOT 3G ไปให้บริการในลักษณะ MVNO ซึ่งก็สร้างความฮือฮาในยุคเริ่มต้นของ 3G ในประเทศไทยได้พอสมควร ด้วยการแข่งขันกันทำตลาดจนได้ราคาที่ถือว่าถูกในยุคนั้น ผู้ให้บริการรายใหญ่อย่าง i-Mobile 3GX สามารถสะสมผู้ใช้ได้เกือบล้านเลขหมาย
แต่สุดท้ายเนื่องจากปัญหาของเครือข่าย TOT 3G ที่ไม่ได้ครอบคลุมทั้งประเทศ ทำให้ลูกค้าค่อยๆ ไหลออก ซึ่งคุณวัฒน์ชัย วิไลลักษณ์ กรรมการผู้จัดการใหญ่ของบริษัท สามารถคอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) ได้เปิดเผยว่าที่ผ่านมา iMobile 3GX ก็ขาดทุนมาตลอดในหลักร้อยล้านบาท
มาถึงปัจจุบันเมื่อบริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน) ได้เปิดให้เอกชนที่สนใจให้บริการ MVNO เข้าใช้เครือข่าย 850 MHz ของตัวเองได้ ซึ่งเป็นเครือข่ายเดียวกับที่ Truemove H ใช้และสามารถให้บริการได้ครอบคลุมทั่วประเทศไทย ตลาด MVNO จึงกลับมาคึกคักอีกครั้ง
ชมรม Thailand MVNO Club รวมกันเพื่อแชร์ทรัพยากร
สมาชิกก่อตั้งของชมรม Thailand MVNO Club มีด้วยกัน 4 บริษัทคือ
- บริษัท ไอ-โมบาย พลัส จำกัด ผู้ให้บริการ i-Mobile 3GX
- บริษัท ดาต้า ซีดีเอ็มเอ คอมมูนิเคชั่น จำกัด ผู้ให้บริการ My World 3G
- บริษัท 168 คอมมูนิเคชั่น จำกัด ผู้ให้บริการ 168
- บริษัท เดอะ ไวท์สเปซ จำกัด
โดยเป้าหมายของชมรม Thailand MVNO Club คือเพื่อแชร์ข้อมูลที่มีประโยชน์ระหว่างกัน สมาชิกในชมรมก็จะมี Insight ของตลาดที่จำเป็นในการวางแผนธุรกิจ รวมถึงการแชร์โครงสร้างพื้นฐานระหว่างกัน เช่นระบบรับชำระเงินหรือ Refill gateway หรือการสั่งซื้อ SIM card พร้อมๆ กัน ที่ช่วยลดต้นทุนการดำเนินการได้มาก นอกจากนี้ยังถือเป็นการรวมตัวที่เป็นรูปธรรมในการประสานกับหน่วยงานภาครัฐอย่าง กสทช. ด้วย
คุณนิพนธ์ ชูเชิด กรรมการผู้จัดการ บริษัท ดาต้า ซีดีเอ็มเอ คอมมูนิเคชั่น จำกัด กล่าวว่าโครงข่าย CAT ที่มีเสามากกว่า 14536 ต้นทั่วประเทศ จึงเชื่อมั่นว่าเครือข่ายนี้จะดี ตอนนี้เริ่มต้นมาเดือนกว่ามีพันกว่าเลขหมาย ก็หวังว่าสิ้นปีจะได้ล้านเลขหมาย โดยจะเน้นที่การใช้งานในกลุ่มอุปกรณ์ เช่นอุปกรณ์ติดตามรถยนต์ จักรยานยนต์ หรือใช้กับกล้องวงจรปิด และให้บริการด้วยรูปแบบใหม่ๆ เช่นซิมที่สามารถรับสายในต่างประเทศได้ฟรี
มุมมองของ CAT ในฐานะผู้ให้บริการเครือข่าย
ดร.สุรพันธ์ เมฆนาวิน กรรมการ บริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน)
ดร.สุรพันธ์ เมฆนาวิน กรรมการ บริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน) มองว่าการรวมตัวของโอเปอเรเตอร์แบบนี้เป็นแง่ดี เป็นความภูมิใจของ CAT ที่ได้ให้บริการเครือข่าย โดยปัจจุบันเครือข่าย 850 MHz ของ CAT นั้นให้ True Move H ใช้ไป 80% ของความสามารถเครือข่าย ในส่วนที่เหลือ 20% ที่ประเมินว่ารองรับได้มากกว่า 4 ล้านเบอร์ ก็จะถูกใช้โดย My by CAT และบริษัท MVNO ทั้ง 4 รายในชมรม Thailand MVNO Club
คุณสุรพันธ์ยอมรับว่าจำนวนผู้ใช้งานที่เพิ่มขึ้นจากการเปิดให้บริการ MVNO ก็ส่งผลกระทบกับความหนาแน่นของเครือข่ายบ้าง แต่สิ่งที่ CAT กำลังทำคือขยายการให้บริการไปสู่คลื่น 1800 MHz ที่ CAT ถืออยู่ (แต่หลังจากปี 2561 ที่คลื่น 1800 MHz ชุดนี้กำลังจะหมดอายุลงก็เป็นเรื่องที่ต้องคุยกันต่อไป)
The WhiteSpace ผู้ให้บริการรายใหม่จากคนคุ้นเคย
ดร. ชัยยศ จิรบวรกุล CEO บริษัท The WhiteSpace จำกัด
เราอาจไม่คุ้นชื่อ The White Space เท่าไหร่ เพราะเป็นบริษัทใหม่แกะกล่อง โดยทีมงานบางส่วนก็เป็นอดีตผู้บริหารจาก dtac มาฟอร์มทีมกันเพื่อให้บริการ MVNO เป็นหลักเลย โดยดร. ชัยยศ จิรบวรกุล CEO ของ The WhiteSpace ก็มองว่า MVNO เจาะกลุ่มเฉพาะในการให้บริการที่แตกต่างจากกลุ่มใหญ่ที่รายใหญ่ให้บริการกันอยู่ และ MVNO จะเติบโตเมื่อผู้ใช้มีเลขหมายเกินจำนวนของประชากรในประเทศไทย (ในไทยมีเลขหมายมากกว่า 140% ของจำนวนประชากรแล้ว) โดย CAT ก็มีนโยบายที่จะผลักดัน MVNO ให้ใช้เครือข่าย และมีระบบหลังบ้านที่พร้อมแล้ว ทำให้ไม่ต้องลงทุนเริ่มต้นมากนัก
ในข้อกำหนดใบอนุญาตคลื่นความถี่ชุดใหม่ที่เพิ่งประมูลกันไป (คลื่น 900/1800 MHz) ก็มีการกำหนดให้ผู้ให้บริการต้องแบ่ง Capacity ของคลื่นจำนวน 10% เพื่อให้บริการในลักษณะ MVNO ด้วย แต่ผู้ให้บริการก็มักจะตั้งบริษัทลูกเพื่อใช้งานในส่วนนี้เอง ถ้าในอนาคตสามารถนำคลื่นจากผู้ให้บริการรายอื่นๆ มาให้บริการในลักษณะ MVNO ได้ ก็จะสามารถให้บริการเหมือนในต่างประเทศที่ผู้ให้บริการ MVNO จะสามารถเข้าใช้หลายๆ เครือข่ายเพื่อสลับใช้ตามความเหมาะสมได้