ในที่สุด นักวิทยาศาสตร์ก็ได้มองเข้าไปในใจกลางของดาวอังคารเป็นครั้งแรก เมื่อยานอวกาศ InSight ของนาซาได้เผยให้เห็นขนาดของแกนกลางของดาวอังคารด้วยการรับฟังเสียงแผ่นดินไหวที่ดังผ่านภายในของดาวเคราะห์
การวัดขนาดในครั้งนี้แสดงให้เห็นว่ารัศมีของแกนกลางของดาวอังคารอยู่ที่ 1,810 ถึง 1,860 กิโลเมตร ซึ่งเป็นขนาดประมาณครึ่งหนึ่งของโลก ใหญ่กว่าค่าประมาณก่อนหน้านี้ การค้นพบนี้ชี้ให้เห็นว่า แกนกลางต้องมีองค์ประกอบที่เบากว่า เช่น ออกซิเจน นอกเหนือจากเหล็กและกำมะถันที่ประกอบขึ้นเป็นส่วนใหญ่
ดาวเคราะห์หินเช่นโลกและดาวอังคาร แบ่งออกเป็นชั้น โดยมี เปลือกโลก (crust) เนื้อโลก (mantle) และแกนกลาง (core) การรู้ขนาดของแต่ละชั้นนั้นมีความสำคัญต่อการทำความเข้าใจว่า ดาวเคราะห์ก่อตัวและวิวัฒนาการอย่างไร การวัดของ InSight จะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ระบุได้ว่าแกนกลางที่หนาแน่นและเต็มไปด้วยโลหะของดาวอังคารแยกออกจากเปลือกหินที่อยู่รอบ ๆ ขณะที่ดาวเคราะห์เย็นตัวลงอย่างไร โดยแกนกลางนี้น่าจะยังคงหลอมละลายจากการกำเนิดที่ร้อนแรงของดาวอังคารเมื่อประมาณ 4.5 พันล้านปีก่อนด้วย
จนถึงขณะนี้ InSight ตรวจพบแผ่นดินไหวประมาณ 500 ครั้งซึ่งหมายความว่าดาวเคราะห์มีการสั่นสะเทือนน้อยกว่าโลก แต่มีมากกว่าดวงจันทร์ ทะเลสาบส่วนใหญ่มีขนาดเล็กมาก และเช่นเดียวกับที่เครื่องวัดแผ่นดินไหวทำบนโลก InSight จะวัดขนาดของแกนกลางของดาวอังคารโดยการศึกษาคลื่อนไหวที่สะท้อนระหว่างเนื้อในดาวเคราะห์และแกนกลาง
Credit: NASA/JPL-Caltech
ด้วยข้อมูลจากคลื่นเหล่านี้ ทำให้นักวิทยาศาสตร์ของ InSight สามารถคำนวณความลึกของขอบเขตแกนกลางและขนาดของแกนกลางได้ ข้อมูลแผ่นดินไหวยังชี้ให้เห็นว่า เนื้อดาวเคราะห์ด้านบนซึ่งทอดตัวไปประมาณ 700 ถึง 800 กิโลเมตรใต้พื้น มีวุตถุที่หนาขึ้น ทำให้คลื่นที่เกิดจากแผ่นดินไหวเดินทางถึงช้ากว่า
อย่างไรก็ตาม ยาน InSight อาจหมดโอกาสในการค้นพบข้อมูลเพิ่มเติม เนื่องจากมีฝุ่นละอองสะสมอยู่บนแผงโซลาร์เซลล์กว้าง 2 เมตร หนาขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งจะไปลดปริมาณพลังงานที่ยานอวกาศสามารถสร้างได้ นอกจากนี้ ดาวอังคารยังเคลื่อนที่ไปยังจุดที่ไกลที่สุดจากดวงอาทิตย์ในวงโคจรของมันด้วย จึงลดโอกาสเติมพลังงานของยานลงไปอีก
ในเดือนมกราคมที่ผ่านมา ทีมงานต้องเลิกใช้ ‘mole’ โพรบวัดความร้อนที่ควรจะฝังตัวเองในดินและวัดการไหลของความร้อนที่สร้างโดยเยอรมัน เนื่องจากพบปัญหาเกี่ยวกับแรงเสียดทานและไม่สามารถขุดลึกลงไปได้
การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างรุนแรงบนดาวอังคารยังทำให้เกิดสัญญาณรบกวนเครื่องวัดแผ่นดินไหวของ Insight ด้วย ดังนั้นในตอนนี้ นักวิทยาศาสตร์จึงหวังว่า จะมีแผ่นดินไหวภายในดาวอังคารเกิดขึ้นอีก เพื่อจับสัญญาณดังกล่าวให้ได้มากที่สุดก่อนที่ภารกิจจะสิ้นสุดลง ซึ่งจะทำให้เราได้ข้อมูลที่สำคัญเพิ่มเติมมามากกว่าเดิม
อ้างอิง
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส